به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، یکی از جاذبه های گردشگری تهران، میدان تجریش است، از محلات قدیم پایتخت که هزار سال قبل از این به نام طجرشت میان مردم کوی و برزن شناخته شده بود.
تجریش در میان مردم بیش از هرچیز به یاد و نام امامزاده صالح است که رونق دارد. گویی قنات های بیشمار که البته اکنون تنها معدودی از آنها آبدهی دارند، یا بازار بزرگ و سنتی تجریش، میدان ساعت و ... تنها جاذبه ای برای این محله هستند اما نماد به شمار نیامده اند. نماد تجریش را امام زاده صالح می دانند. برادر هشتمین امام شیعیان. مکانی که روز و شب میزبان زوار است و دور تا دور این بارگاه مقدس را مساجد احاطه کرده اند.
این بار بر آن شدیم تا محله تجریش را از زاویه دیگر بررسی کنیم، مساجدی که حول بارگاه مطهر امام زاده صالح قرار گرفته اند. برای این منظور (تعداد) مسجد را در نظر گرفتیم که طبق نقشه پشت بارگاه امام زاده، در بازار سنتی، و روبه روی بارگاه حضرت قرار گرفته اند.
در این گزارش علاوه بر ارایه تاریخچه ای از این مساجد که در مصاحبه هایی جداگانه با ائمه جماعات و هیات امنا گرفته شده است، تورقی خواهیم داشت به تاریخچه ای که لسان دیگران در مورد برخی از این اماکن مقدس ذکر شده است.
آنجه که در ادامه می آید حاصل این تحقیق و تفحص است:
مسجد همت
ضلع جنوبی میدان تجریش میزبان مسجدی است که حداقل نود سال از ساخت آن می گذرد. این مسجد را بسیاری از مردم به یاد دارند. مسجدی که حتی هنگام وقوع سیل معروف در تجریش وجود داشت و به جای ماند.
اکنون بیش از 9 دهه از تاسیس این مسجد گذشته است، نکته جالب توجه آن است که مسجد همت درست رو به روی بارگاه امام زاده صالح قرار گرفته است. روزانه هزاران زائر وارد محله تجریش می شوند تا به زیارت برادر امام رضا(علیه السلام) بروند، در همان امام زاده نماز زیارت را می خوانند و تعداد قابل توجهی نیز در اقامه نماز جماعت بارگاه امام زاده صالح شرکت می کنند. اما برخی شاید فرصت شان محدود باشد، به هر صورت درب های ورودی بارگاه هنگام اقامه نماز بسته می شود بنابراین قطعا وجود مسجد در این شرایط لازم و ضروری است. از این جهت چندین مسجد حول بارگاه امام زاده ساخته شده است که قدمتی طولانی دارند و مسجد همت یکی از این مساجد است.
برخی مسافرند و برخی عجله دارند پس مسجد را انتخاب می کنند
حجت الاسلام برخورداری، امام جماعت مسجد همت در گفت و گویی که با خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان عنوان کرد: به میزان رفت و آمد و و ورود زائران به بارگاه امام زاده فضا برای اقامه نماز محدود می شود، بسیاری مایل اند که نماز جماعت بخوانند، برخی هم می خواهند فرادا اقامه نماز کنند، وجود یک مسجد ضروری است و مسجد همت که سال های سال است در این منطقه قرار گرفته و درست رو به روی امامزاده ساخته شده است از این نظر مردم بسیاری برای اقامه نماز به مسجد می آیند.
او ادامه می دهد: به هر صورت برخی مسافرند و عجله دارند و به مسجد می آیند و برخی ترجیح می دهند تنها دو رکعت نماز زیارت را در بارگاه امام زاده صالح اقامه کنند و اجازه دهند فضا برای دیگران و سایر زوار باز شود در نتیجه به مسجد می آیند. بنابراین مسجد نود ساله همت همواره میزبان خیل عظیمی از این زوار است به ویژه اینکه به لحاظ مکانی دقیقا در جوار امام زاده صالح قرار گرفته است.
امام جماعت مسجد همت که خود روزانه کیلومترها سفر می کند تا به مسجد همت در میدان تجریش تهران برسد می گوید: کار مسجدی، فعالیت های مسجدی دغدغه من است، با اینکه منزل ام تهران نیست اما هر روز کیلومترها با اتوبوس به تهران می آیم، مسافتی قریب بر چهارصد کیلومتر و برای اقامه نماز جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشا در مسجد حضور می یابم.
علاقه مندان به شرکت در اقامه نماز جماعت، کلاس های قرآنی در مسجد همت تجریش می توانند دقیقا جلو ورودی بارگاه امام زاده صالح(ع) این مسجد را ببینند و در برنامه هایش شرکت کنند.
نمایی از مسجد همت تجریش
مسجد اعظم تجریش
برای تهیه گزارش از مسجد اعظم تجریش شاید پر بیراه نباشد که بگوییم: از این مسجد هرچه بگوییم کم است. مسجدی به قدمت بخش مهمی از تاریخ تهران، این مسجد بیش از یک قرن قدمت دارد. ظرفیت این مسجد در بخش برادران چهارصد و پنجاه نفر و در بخش بانوان دویست و پنجاه نفر ذکر شده است.
این مسجد در هر سه نوبت پذیرای نمازگزاران است. آِیت الله دین پرور، رییس بنیاد نهج البلاغه سال های سال است که به عنوان امام جماعت در مسجد اعظم تجریش حضور دارد. البته او سابقه فعالیت های مسجدی فراوانی را در کارنامه دارد، ساخت برخی مساجد این منطقه نیز با همیاری و همکاری او میسر شده است.
آیت الله دین پرور در مصاحبه ای در مورد اهمیت فعالیت های بروز در مساجد می گوید: درب مسجد باید به روی مردم باز باشد، اینکه تنها زمان اقامه نماز و ساعتی پس از آن درب مسجد را باز نگاه داریم نباید انتظار حضور حداکثری را داشته باشیم.
او معتقد است: باید نقش مسجد را در زندگی مردم بیش از پیش ملموس کنیم و این مهم میسر نمی شود مگر آنکه نسبت به فعالیت های مسجد سر و سامانی اساسی دهیم و در عین حال مستمرا در مسجد برنامه داشته باشیم.
علاقه مندان به حضور در برنامه های این مسجد می توانند به این نشانی مراجعه کنند: میدان قدس، کوچه شهید بهمن محمودی، مسجد اعظم تجریش.
نمایی از مسجد اعظم تجریش
وقف سه خواهر برای یک مسجد
از جمله مساجدی که در بافت سنتی بازار تجریش ساخته شده مسجد سیدالشهدا است که هشتاد سال قدمت دارد.
در مورد جریان ساخت این مسجد با یکی از اعضای هیات امنای این مسجد صحبت کردیم، او سال های سال است که در این مسجد و در کسوت هیات امنا حضور دارد. رمضانی از اعضای هیات امنا می گوید: این سه خواهر ملک را وقف کردند ولی ساخت آن با مردم بوده است.
وی ادامه می دهد: مسجد سیدالشهدا در بازار تجریش ساخته شده است، وقتی وارد بازار می شوید دنبال کوچه مسجد بگردید، مسجد سیدالشهدا در این کوچه ساخته شده است.
نمایی از مسجد سیدالشهدا
او در مورد فضای پیرامونی این مسجد می گوید: غرب و شمال مسجد دو کوچه واقع شده است، اما جنوب مسجد حمام عمومی قرار دارد که هنوز هم دایر است. وقتی از سمت ضلع شمالی مسجد عبور کنیم یک قهوه خانه قرار دارد که پس از عبور از آن مغازه ای برای تعمیرات لباس وجود دارد، همین راسته را که جلو بیاییم به یک سری پله می رسیم که به یک مغازه ختم می شود و متعلق به یکی از برادران این سه خواهر است که مسجد را وقف کردند.
عضو هیات امنای مسجد سیدالشهدا تجریش می گوید: این مسجد مساحت اندکی دارد، کلا چهل و چهار متر که در سه طبقه سامان یافته است، البته ابتدا تنها یک طبقه بود اما سال 1380 تجدید بنا شد و به وضعیت فعلی تبدیل شد.
او در ادامه برگزاری مراسم در اعیاد، ایام شهادت اهل بیت، ماه مبارک رمضان و برگزاری ادعیه خوانی را از جمله برنامه های این مسجد کوچک عنوان کرد.
این گزارش می افزاید: اگر سری به میدان تجریش زدید می توانید در ابتدای مسیر ورود به بارگاه امام زاده صالح مسجد همت، داخل بازار تجریش کوچه مسجد، مسجد سیدالشهدا و میدان تجریش کوچه شهید محمودی مسجد اعظم تجریش را ببینید و یادی از گذشتگانی داشته باشید که سال های سال در این مساجد در خانه خدا خدمت کردند.
نظر شما