به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان، محرمعلی رضایتی، دبیر علمی همایش بین المللی گویشهای ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر گفت: استان گیلان و دیگر استان‌های کرانه جنوبی دریای خزر، همچنانکه از نظر تنوع طبیعی و جغرافیایی منطقه‌ای ویژه و برجسته می‌کند، از نظر فرهنگی، قومی و زبانی نیز موقعیتی کاملاً متنوع و متمایز دارد.
وی افزود: اقوام گیلک، مازنی و تات و تالش، گالش و ... در عین تمایز و تنوع قومی و زبانی قرن‌هاست که به خوشی و خرمی در کنار هم زندگی می‌کنند.
رضایتی با بیان اینکه گویشهای خزری نیز همچون دیگر مظاهر فرهنگی و اجتماعی این منطقه در معرض فروپاشی و نابودی تدریجی قرار گرفته‌اند، اظهار کرد: هم‌اکنون نتیجة طبیعی بسیاری از دوزبانگی‌های این منطقه به تک‌زبانگی دوم و پسین مبدل شده‌است. زبان فارسی گویشهای این منطقه را به نحو چشمگیری پس رانده‌است و عنقریب گویشهای محلی به موزه‌ها بپیوندند.
رضایتی ادامه داد: برگزاری چنین همایش‌هایی به طور غیرمستقیم می‌تواند نقش ارزنده‌ای در حفظ این مواریث فرهنگی داشته باشد.
این استاد دانشگاه اذعان کرد: مرگ یک گویش، مرگ یک تاریخ است. مرگ یک نسل است؛ نابودی یک فرهنگ و عقیده و سنت است؛ گم‌شدن بخشی از حیات معنوی یک ملت است؛ بنابر این، حفظ و استمرار آنها از جهات مختلف اهمیت دارد.
دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی كرانه جنوبی دریای خزر اظهار کرد: گویشها می‌توانند در بازشناسی و تصحیح متون تاریخی و ادبی به ما کمک کنند و برخی ابهامات احتمالی آنها را برطرف کند.
به گفته وی، از طریق گویشها بهتر می‌توانیم به شناخت اقوام و فرهنگ و سنت آنها پی‌ببریم، از طرفی حفظ و استمرار گویشها ضمن ایجاد تنوع زبانی که ذاتاً امری خوشایند و نیکوست، می‌تواند در توسعه، تقویت و بازسازی زبان فارسی در سطوح مختلف مؤثر باشد.
رضایتی تصریح کرد: زبان‌ها و گویشهای ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر شامل گیلکی، تالشی، تاتی، گالشی، تبری، کتولی، مازنی و... با گونه‌های مختلف آنها و همچنین زبانهای سمنانی از قبیل شهمیرزادی، سنگسری، سرخه‌ای و است که خود بخش کوچکی از مجموعة زبانهای ایرانی هستند که حد شرقی آن زبان سریکلی در ایالت سین کیان چین، حد غربی آن زبانهای دیملی و زازا و گورانی در ترکیه، حد شمالی آن زبان آسی در گرجستان و حد جنوبی آن زبان کمزاری در شبه‌جزیرة مسَندَم عمان است.
دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویشهای ایرانی كرانه جنوبی دریای خزر اظهار کرد: شعاع تحقیق در این حوزه از مرزهای ایران به خارج از کشور هم کشیده شد و از کشورهای ارمنستان، آذربایجان، آلمان و آمریکا مقالاتی دریافت کردیم که بسیاری از آنها در این همایش ارائه شد.
وی تصریح کرد: مجموع مقالاتی که در در دبیرخانة همایش ثبت گردیده، بیش از 260 عنوان بوده‌است که از میان آنها 219 خلاصه مقاله در مجموعه چکیده مقالات، چاپ و در اختیار مدعوین قرار گرفت. حدود 70 مقاله هم در قالب سخنرانی ارائه شد و نزدیک به 80 مقاله دیگر نیز همراه با سخنرانیها در کتاب مجموعه مقالات همایش به چاپ می‌رسد.
رضایتی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه دانشگاه گیلان موفق شده‌است مجوز راه‌اندازی نشریة علمی-پژوهشی «زبان فارسی و گویشهای ایرانی» را از کمیسیون نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ کند، اظهار کرد: علاقمندان این حوزه از این به بعد می‌توانند با این نشریة جدید، ارتباط علمی نزدیکی داشته باشند.
دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی كرانه جنوبی دریای خزر یادآور شد: در برگزاری این همایش چند مرکز پژوهشی با دانشگاه گیلان همکاری علمی و اجرایی داشته‌اند، از جمله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، انجمن علمی زبانشناسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و بنیاد ایرانشناسی. در سطح استان نیز علاوه‌بر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، استانداری گیلان، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزة هنری استان، میراث فرهنگی و گردشگری استان، برنامه و بودجة استان و مؤسسة آموزش عالی غیرانتفاعی دامون فومن مشارکت مادی و معنوی داشته‌اند که جا دارد از همة آنها به نیکی یاد کنم و دستشان را به گرمی بفشارم. مخصوصاً از دوست و همکار فاضل و بزرگوارم جناب دکتر فاضلی عزیز، مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سپاسگزارم که از ابتدای برنامة همایش تا به امروز از هیج مساعدتی دریغ نورزدیدند و با حسن تدبیر بسیاری از گره‌ها را گشودند. همچنین سپاس ویژه دارم از همکار ارجمند و مدیر توانا، جناب دکتر کیوان محمدی رئیس محترم برنامه و بودجة استان که امروز و فردا بر خوان کرمش انشاء‌الله به یغما خواهیم نشست.
رضایتی در پایان گفت: همچنین جا دارد از ریاست محترم دانشگاه گیلان، جناب دکتر رضی که در سفر خارج ار کشور هستند، از معاونت پژوهش، تحقیقات و فناوری دانشگاه، جناب دکتر میرحسینی، ریاست محترم دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، جناب دکتر رستمی، اعضای زحمت‌کش کمیتة علمی و اجرایی همایش، اعضای محترم کمیتة دانشجویی، کارکنان خدوم حوزة پژوهشی دانشگاه گیلان، و همچنین از ریاست محترم، معاونت پژوهشی و رییس محترم دانشکدة ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت خانم دکتر رحمانی، بالاخص از دوست و همکار شائق و پژوهشگر گویش‌شناس، جناب دکتر جهاندوست سبزعلیپور که سمت دبیر اجرایی این همایش را بر عهده داشتند صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.
اولین همایش بین المللی «زبان ها و گویش های ایرانی كرانه دریای خزر» با هدف آشنایی با آخرین تحقیقات در زمینه زبان ها و گویش های ایرانی كرانه جنوبی دریای خزر، ایجاد انگیزه پژوهشی در محققان جوان برای شناخت بهتر و بیشتر میراث زبانی، ثبت و ضبط مواد و مصالح زبانهای در حال انقراض، شناخت بهتر زبانهای ایرانی و امكانات آنها برای توسعه و تقویت زبان فارسی، روزهای 14 و 15 اردیبهشت ماه در دانشگاه گیلان برگزار شد.
در طی این همایش دو روزه، 69 سخنرانی در 18 نشست علمی با حضور دانشمندان و محققانی از كشورهای مختلف از جمله روسیه، آمریكا، آلمان، هند، بنگلادش، ارمنستان، آذربایجان و استادانی از داخل كشور برگزار شد.
نظر شما