حجت الاسلام سید حسین شرف الدین، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان در پاسخ به این سوال که در کشور ما حجاب در چادر مشکی و رنگ‌های تیره تعریف شده است که این خود یک ضد تبلیغ برای حجاب محسوب می‌شود. با توجه به اینکه رنگ تیره در دین مبین اسلام مکروه است پس چرا در جامعه ما اینگونه نهادینه شده است؟ گفت:کراهت استفاده از رنگ تیره یا مشکی در پوشش تا آنجا که من می دانم در ادبیات دینی و در سیره عملی متشرعان اثبات نشده است. با فرض قبول در برخی از روایات دینی،کراهت استفاده از رنگ مشکی در کفش، عمامه یا کلاه و کساء (لباس بزرگ و بلند مثل عبا و چادر و امثال آن)استثنا شده است.
در عمل نیز شواهد عینی گویای آن است که استفاده از رنگ مشکی در پوشش زنان و مردان، کمتر از سایر رنگ ها نیست. در سایر عرف ها(غیر متشرعانه و غیر اسلامی) نیز استفاده از این رنگ در البسه به وفور یافت می شود و در صورت رعایت برخی معیارها، جاذبه های زیباشناختی خاص خود را دارد. علاوه اینکه لزوم استفاده از لباس یا چادر مشکی برای خانم ها منحصر به زمان حضور آنها در ملاء‌عام و محیط های عمومی است که در مقایسه با ساعات کار و فراغت آنها در محیط های شغلی و خانوادگی، زمان اندکی است.
این استدلال که گاه برخی استفاده از رنگ تیره و مشکی را موجب افسردگی و ملالت روحی خانم ها قلمداد می کنند، نیز فاقد وجاهت علمی و تجربی است. در هر حال، اگر چنین ادعایی تام باشد باید خانم های بد حجاب و بی حجابی که در عمل، از انواع البسه با رنگ ها و مدهای مختلف و متنوع استفاده می کنند و عملا به هیچ مرجعیت الگویی خاصی التزام ندارند؛ باید شاداب تر و بانشاط تر از خانم های محجبه و چادری باشند؛ ادعایی که فکر نمی کنم با توجه به واقعیت های محیطی موجود، بتوان دلیلی به نفع آن اقامه کرد.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توانیم از تنوع رنگ‌ها در فرهنگسازی بهتر حجاب استفاده کنیم؟ البته دین اسلام هم سفارش بر استفاده از رنگ‌های روشن دارد بنابراین رنگ های روشن می تواند بهترین روش برای ترویج و تبلیغ پوشش مناسب و حل مشکل عفاف در جامعه باشد، چرا تاکنون در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است؟
بزعم من، درترجیح عملی استفاده از رنگ های تیره یا مشخصا مشکی با محوریت غالب چادر به عنوان حجاب برتر یا به تعبیر مقام معظم رهبری، نشانه ملی و به تعبیر برخی فقها از مظاهر و شعائر اسلامی؛ نوعی تعمد و هوشمندی فرهنگی وجود دارد. اولا، رنگ مشکی، نمايانگر مرز مطلق میان خود و نامحرم و تعیین حریم خصوصی زن است.
به دلیل پوشش جاذبیت های فیزیکی زن مانع جلب توجه و کاهش آستانه تحریک مردان می شود و در نتیجه ضریب امنیت زایی روانی و اجتماعی آن بیشتر است؛ به دلیل تناسبات زیباشناختی امکان بهره گیری ازتنوع پوششی، زیور آلات و آرایه های جذاب را محدود می سازد. تردیدی نیست که استفاده از لباس هایی که جنس، رنگ، دوخت، ترکیب اجزاء، آرایه ها و ضمائم، نحوه پوشیدن و... آنها موجب جلب توجه و تهییج دیگران و نمایش برجستگی های بدن باشد، مصداق بدحجابی و بی حجابی است. تجربه نیز نشان داده که اجازه استفاده از رنگ های روشن در پوشش به دلیل قابلیت بالا برای تنوع زایی و پذیرش اشکال و گونه های مختلف زیباشناختی، زمینه لازم برای سوء استفاده و نقض حریم های اخلاقی را فراهم می سازد.
در هر حال، همانگونه که قبلا هم اشاره شد توصیه به استفاده از رنگ مشکی در چادر و احیانا مانتو اولا در حد ترجیح است نه الزام و تحکم؛ ثانیا محدود به زمان حضور و فعالیت زن در مکانهای عمومی است و در همه موقعیت ها و عرصه های حضور، الزامی به رعایت این نوع پوشش نیست. از این رو، اگر بتوان برغم استفاده از رنگ های روشن این هدف یعنی ایجاد پوشش کامل و تامین امنیت روانی و اخلاقی را تامین کرد، منعی از آن نشده است.
در طراحی هایی که اخیرا با هدف تولید و ارائه مدلهای جدید از پوشش برای خانم ها صورت گرفته غالبا سعی شده از رنگ های مختلف به صورت ترکیبی در آنها بهره برداری شود، اگر چه تردید دارم، تنوع موجود مورد استقبال جدی واقع شود. تذکر این نکته نیز لازم است که صرف پوشش کامل به معنای متعارف و استفاده از چادر مشکی، بدون رعایت سایر ملحقات و ضمائم، مصداق حجاب کامل مورد توصیه شریعت نیست. پوشیدن مانتو، روسری و چادر مشکی، اگر با استفاده از زیورآلات آشکار(النگو، دستنبد، انگشتر، ساعت زینتی و...)، بلند کردن ناخن، لاک زدن، سرمه کشیدن، برداشتن ابرو، گذاشتن مژه مصنوعی، استعمال رایحه های معطر، پوشیدن کفش پاشنه بلند، یا نمایش رفتارهای جلف وسبک ... توام باشد، مصداق حجاب مورد انتظار نیست.
نظر شما