حبرگزاری شبستان: سبک و نوع زندگی مردمان هر جامعه ای به میزان بسیار زیادی ناشی از فرهنگ عام و خاص آن جامعه است. مقصود از فرهنگ عام مجموعه ای از هنجارها، ارزش ها و رفتارهایی ست که در تمام سطوح و لایه های آن جامعه رسوخ و نفوذ دارد و مردمان آن در طی سالیان دراز ضمن پذیرش اصول و مبانی فکری و عقیدتی آن فرهنگ در رفتار، گفتار و منش زندگانی روزمره خویش با عمل به این اصول، پایبندی خود را نسبت به فرهنگ غالب و حاکم بر جامعه به صورت غیر لسانی و نمادین اعلام و اظهار می کنند.
اعتقادات دینی و مذهبی و عقاید و نگرش های ذهنی و حتی قلبی نشأت گرفته از آن در هر جامعه ای به طور مستقیم بر فرهنگ حاکم بر عامه مردم تأثیرگذاری عمیق دارد. در همین راستا اگر به سبک زندگی و نوع رفتارها و افعالی که توسط جوامع و ملل مختلف ساکن در کره زمین نیم نگاهی داشته باشیم در خواهیم یافت که بسیاری از رفتارهای زندگی که شامل نوع پوشش، برخوردهای اجتماعی و گفتمان غالب جامعه، شیوه حیات خصوصی و عمومی، نوع تشکیلات خانواده و تعامل بین اعضای خانواده و چگونگی روابط بین والدین و فرزندان و... تا اندازه زیادی متاثر از آموزه های دینی و اعتقادی آنان می باشد؛ چرا که تمامی ادیان آسمانی و حتی غیر آسمانی نیز در خصوص چگونگی و سبک و سیاق زندگی دارای رهنمود و پیام هستند و هیچ دین، مذهب، کیش و آیینی را نمی توان یافت که در این امور مهم حیات بشری و سبک زندگی پیروان و مریدانش مسائل و مباحثی را مطرح نکرده باشد. در رابطه با نقش مساجد در ترویج سبک زندگی اسلامی گفتگویی با حجت الاسلام یوسفی کیا، پژوهشگر حوزه دین ترتیب دادیم که حاصل آن از نظرتان می گذرد:
-اصلاح سبک زندگی اسلامی چگونه از طریق مسجد امکان پذیر است؟
مسجد به عنوان یکی از مهمترین پایگاههای فرهنگی و اثرگذارترین و جریان سازترین مراکز دینی در فرهنگ اسلامی شناخته می شود. از همان بدو حضور پیامبر اکرم(ص) در مدینه، مسجد به عنوان پایگاه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی شناخته شد. با توجه به این جایگاه والا طبیعی است که ائمه جماعات نیز در واقع باید به عنوان مغز متفکر و الگوی عملی این پایگاه بزرگ نقش آفرین باشند. انتظار این است که مدیریت امور مسجد بر عهده امام جماعت بوده و وی نیز با برخورداری از صلاحیت های مختلف بتواند وظیفه مهم خود را به خوبی ایفا نماید. امام جماعت نقش مهمی در تاثیرگذاری برافکار و عقاید و نیز خلقیات مردم دارد.
از آنجا که اهالی مسجد ارتباط تنگاتنگی با امام جماعت دارند، از این رو وی می تواند تاثیرگذاری فراوانی بر شئون مختلف زندگی مردم داشته باشد. حضور امام جماعت در منازل بیماران و نیز کسانی که عزیزی را از دست می دهند و یا طراحی برنامه ای برای تبریک و تهنیت به کسانیکه فرزنددار شده و یا ازدواج کرده اند، می تواند بر صمیمیت ارتباط بین امام و ماموم افزوده و در نتیجه اثرگذاری وی را بیش از پیش نماید. همچنین طراحی برنامه هایی خاص برای ارتباط با نوجوانان و جوانان نیز باید سرلوحه کار هر امام جماعتی باشد.
یکی از نیازهای مهم و اساسی امروز جامعه ما ترویج سبک زندگی اسلامی است. این ترویج فرع بر شناخت صحیح این سبک و نیز به کارگیری آن از سوی ائمه جماعات است. این اصل را در تربیت باید به صورت جدی دنبال کرد که مردم بیش از آنکه از گفتار ما اثر بپذیرند، از رفتار الگو خواهند گرفت، به ویژه اگر با کسی چون امام جماعت ارتباط نزدیک تری نیز داشته باشند. در این بین امام جماعت موظف است تا مردم را با این سبک زندگی آشنا کرده و چنانچه مردم همان گفتارها را در عمل از امام جماعت مشاهده کنند بدون شک الگو خواهند گرفت. در واقع باید اصل و معیار همان روایت «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم» باشد یعنی سعی کنیم با عملکرد خود مردم را به سبک صحیح زندگی یعنی همان سبک اسلامی دعوت کنیم.
-ائمه جماعات در این زمینه چگونه می توانند نقششان را ایفا کنند؟
در این باب یکی از وظایف ائمه جماعات ارتقای سطح آگاهی و دانسته های مردم در مورد سبک زندگی اسلامی است چرا که مردم نیاز به دانش کافی در این باب نیز دارند. امام جماعت باید مرجع علوم دینی اهالی مسجد باشد و بدون شک یکی از مطالبات امروز متدینین تبینن کارآمد و صحیح سبک زندگی اسلامی است.
در این راستا توجه ویژه به زوجهای جوان باید در رئوس برنامه های ائمه جماعات باشد. آشناکردن جوانان با آداب صحیح همسرداری و زندگی مشترک علاوه بر شیرین تر کردن زندگی مشترک برای اهالی مسجد، می تواند در کاهش آمار طلاق و نیز تشویق افراد مجرد به ازدواج نقش مهمی داشته باشد. فرهنگ سازی مناسب در مورد مهریه، هزینه های ازدواج، جهیزیه و اموری از این دست باید در دستور کار روحانیون و به ویژه ائمه جماعات باشند و البته مهمتر از گفتار باید شیوه ها و الگوها در رفتار آنها و خانواده یشان دیده شود.
برخی از الگوها و سبک های غلطی که امروز در جامعه شاهد آن هستیم ناشی از نداشتن آگاهی های لازم در مورد سبک زندگی اسلامی است. مردم اگر ببینند چنین مواردی از سوی علما و ائمه جماعات بیان می‌شود و خود آنها نیز بدان عاملند، بدون شک این موارد را قبول می‌کنند. البته شیوه بیان و انتخاب قالبهای اثرگذار نیز در این از اهمین فراوانی برخوردار است.
نظر شما