به گزارش خبرگزاری شبستان، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در خصوص چشم‌انداز فناوری هسته‌ای پس از اجرای برجام به تشریح آخرین تحولات صنعت هسته‌ای پرداخت.
وی با بیان اینکه در حوزه اکتشاف در صنعت هسته‌ای به سرعت در حال پیشرفت هستیم، ادامه داد: در سال 88 از هلیکوپتر برای اکتشاف و استخراج استفاده می‌کردیم ولی اکنون 2 هلیکوپتر داریم به طوری که توانستیم تاکنون 73 درصد کشور را پوشش دهیم و ظرف یکی دو سال آینده مابقی را پوشش خواهیم داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مواد اولیه استراتژیک‌ترین بخش صنعت هسته‌ای کشور است، گفت: در مواد اولیه و در زمینه اکتشاف و استخراج هیچ محدودیتی نداریم. فاصله مسافتی که برای اکتشاف و استخراج طی می‌شود را آژانس مراقبت می‌کند تا کیک زرد به جای دیگری منتقل نشود.
به گفته وی اگر بهترین نوع سانتریفیوژ را داشته باشیم، ولی مواد اولیه نداشته باشیم فایده‌ای ندارد.
وی درباره سانتریفیوژهایی که جمع‌آوری شدند، خاطرنشان کرد: 10 هزار تا از سانتریفیوژهایی که جمع آوری شدند اصلا غنی سازی نمی‌کردند، در حال حاضر 5 هزار و خورده‌ای از سانتریفیوژها در حال غنی سازی هستند و 3 هزار و خورده‌ای غنی سازی نمی‌کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره راکتور آب سنگین اراک نیز گفت: آب سنگین ما سر جایش است و نمونه سوخت تست راکتور بازطراحی‌شده اراک ظرف دو سه روز آینده برای تست در راکتور تهران قرار می‌گیرد.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: در مورد 2 نیروگاه قدرت در بوشهر که با روس‌ها قرارداد بسته‌ایم در آینده کلنگ زنی خواهد شد، در بوشهر جانمایی شده، اما بر سر یک مشخصه فنی با روس‌ها اختلاف داشتیم که در صورت حل شدن این مشکل و تامین نظر کارشناسان ما، کلنگ زنی ظرف چند هفته آینده انجام می‌شود.
وی همچنین گفت که 220 تن کیک زرد به ذخایرمان اضافه کرده‌ایم که در آینده بیشتر خواهد شد.
صالحی درباره بیمارستان تخصصی هسته‌ای نیز اظهار داشت: زمین بیمارستان هسته‌ای که قول داده بودیم گرفته‌ایم و گروهی برای تامین تجهیزات یکی دو هفته آینده به اتریش خواهند رفت. مشکل بودجه در این زمینه نداریم و بودجه را تامین کرده‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: سانتریفیوژ‌های متعددی را برای بخش سلامت ساخته‌ایم و در کشاورزی نیز فعالیت‌های خوبی داشته‌ایم.
وی در خصوص بازطراحی راکتور آب سنگین اراک گفت: کارگروهی طبق برجام تشکیل شده و اعضای آن ایران، آمریکا و چین هستند که در رابطه با بازطراحی اراک با یکدیگر مشارکت می‌کنند، البته طراحی را خود ما انجام داده‌ایم اما در معرض دید آنها قرار می‌گیرد و اگر مشکلی داشته باشد بررسی و اصلاح می‌کنیم و در نهایت به دنبال گرفتن تایید علمی آنها هستیم.
صالحی ادامه داد: آب سنگینی که به آمریکا فروختیم آنها چک کردند و تاییدیه آزمایشگاه‌های آمریکا را در رابطه با کیفیت آب سنگین گرفتیم و وارد عرصه بین‌المللی فروش آب سنگین شدیم.
وی گفت: رئیس جمهور تاکید داشت که ما بتوانیم در زمینه ساخت راکتورهای کوچک در سواحل مکران برنامه ریزی داشته باشیم و چین اصرار داشت که قراداد بازطراحی راکتور اراک را با این موضوع مرتبط کند.
صالحی افزود: قرارداد برای بازطراحی با یک شرکت ایرانی بسته شده، اما قرارداد با چین هم سر جای خود است و امیدواریم این قرارداد به نتیجه برسد. یک سری از طراحی‌ها را برای چین فرستاده و آنها نظر داده‌اند. ممکن است در یکی دو ماه آینده در این زمینه به نتیجه برسیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: نسبت به قرارداد و انتظاری که داشتیم کمی عقب هستیم و راضی کردن چینی‌ها برای اینکه دو قرارداد بازطراحی و ساخت راکتور در مکران را به هم مرتبط نکنند، کمی زمان برد.
وی گفت: در رابطه با آب سنگین خیالمان راحت است و می‌خواهیم در رابطه با اراک نیز مانند آب سنگین به تایید بین المللی برسیم. حفره هایی که در مخزن قبلی راکتور اراک بود باید جایش عوض شود و راکتور جدید اصلا قابل مقایسه با راکتور قبلی نیست.
صالحی درباره تاسیسات فردو هم عنوان کرد: در فردو با روس‌ها بر روی ایزوتوپ‌های پایدار کار می‌کنیم خیلی کار جلو رفته و روس‌ها با جدیت کار را پیگیری می‌کنند و در دو سه هفته آینده یک کلنگ زنی در این زمینه در فردو خواهیم داشت.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به سؤالی درباره بودجه و تعداد نیروهای سازمان اظهار داشت: سازمان انرژی اتمی منابع درآمدی متعددی دارد و 12 هزار نیروی انسانی دارد که تعدادی استخدام دولتی و تعدادی شرکتی و برخی پروژه‌ای هستند. به کارگیری نیرو در سازمان سه نوع است حدود 9 هزار نفر شرکتی هستند که به صورت سالیانه با آنها قرارداد بسته می‌شود و برخی پروژه‌ای هستند که بعد از پایان پروژه کارشان با سازمان تمام می‌شود.
وی ادامه داد: 60 نفر در سال گذشته پروژه‌شان تمام شد و به آنها فرصتی برای جایابی دادیم. 90 نفر هم در حال حاضر پروژه‌شان تمام شده که برای 30 نفر جایابی شده و 30 نفر هم جزو نیروهای خدماتی هستند و برای 30 نفر هم انشاالله جانمایی می‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: سازمان انرژی اتمی توانست بدون اینکه خللی در فعالیت‌های سازمانی ایجاد شود با همان بودجه 16 درصد بودجه عمرانی که به سازمان اختصاص یافته کار را جلو ببرد.
وی درباره معدن ساغند نیز عنوان کرد: در ساغند ما سنگ معدن را استخراج و به اردکان می‌بریم تا کیک زرد از آن استخراج شود و در حال حاضر برای 2 تا سه سال در اردکان سنگ معدن برای استخراج کیک زرد داریم، با جابه جایی امکانات و با کمک دولت و درآمدهایی که سازمان داشت و صرفه جویی سازمان، صنعت هسته‌ای جلو رفت و هیچ فعالیتی تعطیل نشد.
معاون رئیس جمهور درباره اخبار منتشر شده مبنی بر تعطیلی معدن ساغند افزود: سمت روباز معدن ساغند همیشه کار می‌کرده و تعطیلی آن درست نیست. از قسمت زیرزمینی معدن هم به اندازه چند سال استخراج کرده‌ایم و میزان استخراج نیاز چند سال اردکان را تامین می‌کند. افراد در ساغند حضور دارند و در حال حفاظت و انجام برخی از کارها هستند تا در چند ماه آینده دوباره به عمق بازگردیم.
وی همچنین گفت: مشکلی نداریم که تیم رسانه‌ای بیاید و از فعالیت ساغند بازدید کند.
صالحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو عنوان کرد: در تمام دانشگاه‌هایی که رشته هسته‌ای تدریس می‌کنند با هزینه سازمان شبیه ساز راکتور ساخته‌ایم و آنها با شبیه ساز کار می‌کنند، برای تقویت آزمایشگاه‌ها به دانشگاه‌ها کمک کرده‌ایم تا پس از فراغت از تحصیل دانشجویان به راحتی بتوانند کار کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره نیروهای پروژه‌ای خاطرنشان کرد: الان به نیروهای پروژه‌ای نیازی نیست، در صورت راه‌اندازی نیروگاه بوشهر می‌توانند در آنجا به کار گرفته شوند.
وی همچنین اظهار داشت: ساخت شهرک هسته‌ای را که کمی به تعویق افتاده امسال با جدیت دنبال خواهیم کرد.
صالحی در ادامه اظهارات خود با بیان اینکه برنامه 15 سال آینده خود را به آژانس اعلام کرده‌ایم و می‌دانیم که در 15 سال آینده چه اهدافی را دنبال خواهیم کرد، گفت: الان می‌دانیم که روی چه نسلی از سانتریفیوژها کار کنیم و در چه زمانی به 190 هزار سو می‌رسیم. تا 10 سال روی 5 هزار ماشین هستیم، از سال دهم با یک شیبی این رقم افزایش می‌یابد تا در سال پانزدهم به 190 هزار سو برسیم.
وی ادامه داد: دوستانی که حرف از محدودیت می‌زنند بگویند محدودیت یعنی چه؟ جوری صحبت می‌کنند که انگار همه چیز متوقف شده، در صورتی که اینطور نیست و من گفتم مسئولیت همه چیز را در زمینه فنی می‌پذیرم.
صالحی افزود: اگر الان 190 هزار سو داشته باشیم هم اورانیوم لازم را برای فعالیت نداریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره بازطراحی راکتور اراک خاطرنشان کرد: راکتوری که داریم می‌سازیم و مدرن سازی می‌کنیم به نفع جمهوری اسلامی است، راکتور قبلی امسال به نتیجه می‌رسید، اما راکتور بازطراحی شده چند سال دیگر به نتیجه می‌رسد، اما قابلیت‌های بیشتری دارد و به نفع کشور است.
صالحی افزود: ما اصلا پلوتونیوم نداریم که بخواهیم فلز آن را بسازیم و تا 15 سال آینده این محدودیت را پذیرفته‌ایم، ما یکبار فلز اورانیوم را تولید کرده و به آژانس هم اعلام کردیم الان آن را کنار گذاشته‌ایم، ولی محدودیت‌های پذیرفته شده همیشگی نیست.
وی خاطرنشان کرد: ممارست خوبی در راکتورهای هسته‌ای داریم و نیروی انسانی خوبی هم داریم و آماده ورود به گداخت هستیم و آمادگی داریم در این زمینه قدم‌های بزرگی برداریم، اما سرمایه گذاری در این زمینه 30 تا 40 سال زمان می‌برد.
صالحی ادامه داد: در بعد فنی برجام خوشبختانه دست برتر را داریم و آنها باید نگران باشند و ما نگرانی نداریم و در بقیه ابعاد گفته‌اند صحبت نکنیم، مطلع هستم اما در بعد فنی فقط صحبت می‌کنم.
وی درباره بازرسی‌ها نیز گفت: مونیز و آمانو در مورد بازرسی‌ها حرف‌هایی را برای راضی کردن افکار عمومی خود می‌زنند. من بعد از یک سال و نیم به مذاکرات پیوستم و در مورد برخی از موارد مانند مدت زمان ده ساله، بازرسی‌ها ... قبل از حضور من در مذاکرات توافق شده بود و من برای حل بن بست‌های فنی به مذاکرات پیوستم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: ما مقید به اجرای پروتکل الحاقی هستیم.
صالحی با بیان اینکه صنعت هسته‌ای ما متوقف نشده و حتی در برخی از موارد مانند همین ماده اولیه که وارد کردیم سرعت نیز گرفته و بقیه کارها روی ریل است، اظهار داشت: مقصد ما کاملا مشخص است.
وی افزود: یک سری قرارداد با صنعت بسته‌ایم که این معادن اورانیومی که از آنها اورانیوم استخراج می‌کنیم عناصر همزادی با اورانیوم در این معادن وجود دارد که عناصر نادر خاکی هستند که برخی از از این عناصر یک کیلوی آن چند هزار دلار است، یک گرم بعضی از آنها چند هزار دلار است. با ایمیدور قراردادی بسته‌ایم که این عناصر را استخراج کنیم. اگر آهن و مس هم هست آنها را هم استخراج کنیم تا قیمت اورانیوم استخراج شده به شدت کاهش یابد و بتوانیم رقابت بین‌اللملی داشته باشیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه این عناصر را همیشه از خارج وارد می‌کردیم، گفت: سه کشور چین، آمریکا و روسیه عمده تامین کننده این عناصر در دنیا هستند و ما دو سال در این زمینه کار کرده‌ایم و از امسال هم نیاز کشور را هم تامین و هم صادر می‌کنیم.
وی درباره اعلام معادن نیز گفت: در مورد معادن گذاشته‌ام در زمانی که با اطمینان خاطر بتوان صحبت کنم. در این زمینه اقدام کرده‌ایم و اقداماتمان خیلی امیدبخش است، ولی تا زمانی که صددرصد اطمینان حاصل نکنیم، اعلام نمی‌کنیم. فقط کلی می‌گویم که نسبت به آن تصوری که ما قبلا داشتیم که ایران از بعد معادن اورانیوم فقیر است، الان غنی نیستیم اما فقیر هم نیستیم.
نظر شما