همسفر با بال فرشتگان در امامزادگان خراسان جنوبی

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ ساليانی است كه در اين مرز و بوم مرقد پاكشان قبله اهل دل و ملجا دلسوختگان و ميعادگاه عاشقان است. گويی حرمشان حريم عشق است و صحنشان آستان كبريا، محضرشان غريب و آشنا نمی شناسد متاع اين بازار صفای باطن است و دل شكسته.

 

آری آنگاه که انسان در غربتکده دنيا خود را غريب می بيند، خلوتی می خواهد که در آن دست تمنا را بسان گلدسته ها رو به آسمان کند ، تا راز دل به خدايی بگويد که سرالاسرار عشق است .

 

اما انسان ظلمت زده تاب درياي نور ندارد پس بايد واسطه ي فيضي بيابد که دست توسل خود را به دست شفاعت او بسپارد تا مگر سوز کلامش کارگر باشد. چنين است که انسان روح خسته ي خود را در زلال چشمه پاکان و صديقان شستشو می دهد و قصد می کند که مرغ دل را تا آستان خدا پرواز دهد .

 

و اينجا در ديار  خراسان جنوبی امامزادگان، محراب اهل راز و قبله اهل نياز مردمان سرزمينمان است. نه بر خاك كه بر افلاك و نه در زمين كه بر آسمان؛ آستان مطهرشان ستارگانیست پر فروغ از منظومه ستارگان هدايت.

 

خراسان جنوبی میزبان 100 امامزاده عظیم الشان است که هرساله در نوروز و فصل تعطيلات مسافران و بسياري از مردم و عاشقان ولايت و امامت به قصد زيارت از اين اماکن متبرکه ديدن مي کنند. در نوروز امسال طرح آرامش بهاری از ۲۸ اسفند ماه در ۶۰ بقعه متبرکه سطح استان آغاز و تا ۱۵ فروردین ماه ادامه دارد. در طرح آرامش بهاری ۲۲ سوئیت و ۵۱۰ زائرسرا در ایام نوروز برای پذیرایی از مسافران نوروزی آماده است و همچنین 25 مبلغ بومی و ۲۵ مبلغ غیر بومی در طرح آرامش بهاری امسال حضور دارند.

 

آستان شهدای باقریه؛ مکانی که چهارشنبه‌های بیرجند را رنگی دیگر می‌بخشد

آستانه مبارکه شهدای باقریه در ابتدای ورودی شهر بیرجند و در جنب پایانه مسافربری قرار دارد که همه روزه پذیرای زوار است، ولی بیشتر زائران در عصر روزهای چهارشنبه و به مناسبت‌های خاص به این مکان مشرف می‌شوند.

 

 

این مکان مقدس مدفن 72 امامزاده شریف است که به روایت علی ابن محمد یاسری مشهور به حسامی از اولاد و ذریه امام محمدباقر علیه السلام هستند.

 

«مزار شهدای باقریه» یا همان «مزار دره شیخان» مزار غریبی است که تاریخی بلند و داستانی شگفت دارد، منابع تاریخی می‌گوید؛ که سید حامدالله علوی بزرگ زاده‌ای از نوادگان امام محمد باقر(علیه السلام) با گروهی از افراد خاندان خود از مدینه به ری و از آن جا به خراسان می‌آیند، آنان در جریان قیامی خونین علیه خلیفه جبار عباسی به این سرزمین می‌رسند و با اهل و عیال در کوه‌ها و بیابان‌های منطقه پراکنده می‌شوند.

 

جمعی از این گروه در نبرد با سپاه خلیفه به شهادت می‌رسند و در جای جای کوه‌های باقران آرام می‌گیرند و این رشته کوه از همان زمان « باقران» نامیده می‌شود. مزار دره شیخان، مشهد و مدفن تعداد دیگری از این خاندان است.

 

 

اغلب بانوان بیرجندی عصر چهارشنبه به همراه خود مقداری نان و ماست به یاد این امامزادگان می‌برند و در بین زائران توزیع می‌کنند. عامه مردم فلسفه بردن نان و ماست را این گونه بیان می‌کنند: «در زمان حضور این شهدا در دره شیخان جمعی از زنان مؤمن این منطقه برای کمک و یاری رساندن به آن‌ها با مقداری نان و ماست به نزدشان می‌آیند که با صحنه شهادت جمعی آن‌ها روبرو می‌شوند. آن‌ها با حفر چاله‌ای در طول دره، شهدا را با لباس‌های خونین دفن می‌کنند».

 

امامزاده بی‌بی زینب خاتون (س) سربیشه

این آستانه مقدسه در52 کیلومتری شهرستان سربیشه و 17 کیلومتری شهر مود بر فرازکوهی بلند در منطقه‌ای ییلاقی و سرسبز و خوش آب و هوای روستای کاهی قرار دارد. بر اساس شواهد بانو بی بی زینب خاتون(سلام الله علیها) بر جای مانده، دختر امام موسی کاظم (علیه السلام) است که درگذر از روستای کاهین، دار فانی را وداع گفته و بر سر تپه ای مدفون شد.

 

در زمان قدیم فقط زائران زن برای زیارت به محل ورودی سوق یا مظهر قنات که حالت غارمانندی داشت می‌رفتند چون آنجا را پناهگاه بی‌بی زینب خاتون (سلام الله علیها) می‌دانستند، پس از بر افروختن مشعل و شمع سینه زنان وارد این محل می‌شدند.

 

از آنجایی که این آستانه مبارکه در ارتفاعات روستای کاهین قرار دارد، منطقه ای ییلاقی با زمستانی سرد و تابستانی بسیار مطبوع و خوش آب و هوا دارد و از فضای سبز بسیار زیبا و آبی شیرین و گوارا برخوردار است که این امر موجب جذب زائران و مسافران بسیاری از نقاط مختلف استان و کشور به این منطقه شده است به گونه ای که سالانه حدود 150 هزار زائر و مشتاق به زیارت خاندان اهل بیت (علیه السلام) برای زیارت به این مکان مشرف می شوند.

 

 

جاده ارتباطی به آستانه مبارکه بی بی زینب خاتون(سلام الله علیها) از مرکز شهر به روستای کاهین، آسفالته می باشد. طرح جامع این مزار که از 20 سال پیش با نظارت اداره اوقاف و امور خیریه درزمینی به مساحت 20 هکتار تهیه و در حال اجرا است در این طرح ساختمان جدید حرم و مجتمع تجاری و اقامتی در جوار مزار تصویب و در دست اقدام است. ضریح مطهر این بقعه متبرکه مطلا بوده و با طرح ضریح مطهر امام رضا (علیه السلام) در سال 1383 ساخته و نصب شده است.

 

در قسمت بالایی ضریح اسماء متبرک خداوند بر روی صفحه های مطلا حکاکی شده و به شکل زیبایی در چهار طرف ضریح نمایان است، در حاشیه بالایی ضریح آیاتی از سوره مبارکه انسان حک شده است. بقعه متبرکه، در مرکز دایره ای قرار گرفته، که با ستون های اطراف خود محصور شده است، کف ساختمان، با سنگ مرمر سنگفرش شده است.

 

مردم بسیاری همواره برای نذورات خود به بارگاه مقدس این بانو مشرف می شوند.عقیده و اعتقاد مردم به این بارگاه مقدس به حدی است که برای تمامی امور از جمله شفا یافتن بیماران و بیماریهای لاعلاج و از این دست و نیز مشکلات مالی در این بقعه نذر و نیاز می کنند و حاجات خود را از این طریق از درگاه خداوند می طلبند، در صحن این بقعه محل خاصی برای نذورات خاص مردم وجود دارد.

 

به این ترتیب که غرفه هایی در نظر گرفته شده برای خواباندن گوسفند های نظری، این نذر در این منطقه به این صورت مرسوم است که هر که حاجتی دارد، گوسفندی را جهت قربانی نمودن به این مکان آورده و در یکی از این غرفه ها بر روی زمین میخوابانند و عقیده بر این است که چنانچه حیوان بر روی زمین بماند و بر نخیزد آن گوسفند به عنوان نذر پذیرفته شده است.

 

امامزاده سید محمد و سید ابراهیم (ع) فردوس

آستان مبارک امامزادگان سلطان محمد وسلطان ابراهیم که از نوادگان امام موسی بن جعفر علیه السلام می باشند درمرکز شهرفردوس واقع شده است این شهر تا بیرجند مرکز خراسان جنوبی 195 کیلومتر فاصله دارد.

 

شهر فردوس به علت قرارگیری در مسیر کریدور استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، بوشهر، هرمزگان و فارس به مشهد دارای موقعیت ارتباطی خوبی است. به دلیل موقعیت مکانی شهر فردوس که بر مسیر راه‌های ارتباطی زائران مشهد الرضا (علیه السلام) قرار دارد، پذیرایی خیل عظیمی از مسافران است.

 

بارگاه امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم (علیه السلام) واقع در شهر باستانی تون و در فاصله اندکی از مسجد جامع و در جوار این بزرگراه باعث جذب مسافران زیادی می‌شود و بقاع این امام زادگان را به عنوان یکی از مهم‌ترین بقاع متبرکه استان خراسان جنوبی تبدیل کرده است. آجرها ، کاشي ها و گنبد مخروطي فيروزه اي رنگ همه و همه تصوير چشم نواز عشقي را ترسيم کرده اند که ميراث جاودانه ي مومنان اين ديار است.

 

به لحاظ اهمیت تاریخی بنا در فهرست آثار ملی کشوربه ثبت رسیده است.آستان مقدس سلطان محمد و سلطان ابراهیم (علیه السلام) قبل از زلزله 1347 هجری شمسی در محله سادات فردوس و در انتهای راسته بازار قدیم و پشت مسجد جامع فردوس قرار داشت. در طی دوره‌های بعد قسمت‌هایی به بنای اولیه اضافه گردید. در زلزله 1347 بخش عمده بنا از بین رفت و بعداً توسط اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان مرمت و بازسازی شد.

 

امامزاده آقا سیدعلی (ع) - نهبندان

مزار سید علی تا شهرستان سربیشه 25 کیلومتر و تا شهرستان نهبندان 85 کیلومتر فاصله دارد و در حاشیه بزرگراه نهبندان- بیرجند قرار دارد. سالیانی است که نامش آوازه شهر و دیار است و مرقد پاکش میعادگاه عاشقان و پلی بین زمین و آسمان. از فرش تا عرش و از خاک تا افلاک...

 

همجواری این آستان با بزرگراه زاهدان ـ مشهد موجب شده تا همه روزه پذیرای خیل عظیمی اززائران ومسافران باشد. مخصوصاً زائرین پاکستانی وافغانی که ازاین مسیر می‌گذرند، لحظاتی در این محل اطراق می‌کنند.تاریخ و بانی اولیه بنا به درستی مشخص نیست. آنچه افراد سالخورده به یاد دارند، بنای اولیه مزار خانه کوچک با سقف گنبدی و ساخته شده از خشت بود. بعد‌ها به علت کوچکی خانه مزار آن را تخریب کردند.

 

 

مردم محل، سید علی را منسوب به نوادگان حضرت علی بن ابیطالب (علیه السلام) می‌دانند اما از زمان و علت آمدن و شهادت ایشان در این محل اطلاعی ندارند. برخی بر این باور هستند که احتمال دارد ایشان از یاران الحامدلله علوی معروف به باقریه بوده که در قهستان برای ایجاد دولت علوی علیه خلفای عباسی خروج کردند و پس از مبارزات خونین در سال 400 هجری قمری با یارانش در سرزمین تاریخی قهستان پراکنده و به شهادت رسیدند.

 

بنابراین احتمال دارد که وی از خویشاوندان امامزادگان سلطان سید باقر(علیه السلام) و سید مراد(علیه السلام) مدفون در روستای گیوک سفلی و سیدالحسین(علیه السلام) مدفون در کلاته مزار دهک بوده و سرنوشت آنان با هم یکسان باشد.

 

ثقه الاسلام شیخ ذبیح الله محلاتی در کتاب اختران تابناک جلد2 ص 66 ذکر کرده امام زاده سید علی در روستای سید علی دارای حرم و محل توجه زائران قرار گرفته است. این مکان دارای تعداد 40 باب زائرسرا و 10 باب سوئیت برای استفاده زوار احداث شده است، این واحدها دارای امکانات لازم بوده و به طور رایگان در اختیار زوار قرار می‌گیرند.

 

آستان امامزاده شاه سلیمان علی(ع)

بقعه مبارکه شاه سلیمان‌ علی(علیه السلام) در شهرستان خوسف، دهستان قلعه زری، روستای شادان و در منطقه‌ای کوهستانی به نام رشته کوه شاه قرار دارد، این بقعه مبارک در تمام جهات ‌میان ارتفاعات محصور است و آب و هوای آن معتدل و از نظر مکانی و کوهنوردی و تفریحی موقعیت مناسبی دارد.

 

شاه سلیمان علی (علیه السلام) یکی از امامزادگان خراسان جنوبی است که تاکنون کرامات فراوانی از ایشان مشاهده شده، مزار ایشان علاوه بر اینکه یک مکان معنوی برای به آرامش رسیدن است، یک مکان گردشگری و توریستی نیز محسوب می شود.

 

 

شاه سلیمان علی (علیه السلام) از اولاد موسی بن جعفرعلیه السلام می باشند. در آرامگاه شاه سلیمان علی(ع) بقعه‌ای ساختند كه شامل ایوان و رواقی است كه بر میانه آن بر روی قبر مطهر ضریحی مطلا جانمایی گردیده، این بنا دارای سقف گنبدی كوتاه، شیشه‌كاری و گچكاری است.

 

 امكانات رفاهی شامل فروشگاه، نانوایی، حمام، آب، برق و دارای تعداد 50 واحد زائرسرا و سرویس‌های بهداشتی و كشتارگاه می‌باشد.

 

امامزاده عبدالله(علیه السلام) در شهرستان خضری

زیارتگاه امامزاده عبدالله از نوادگان امام حسن مجتبی(علیه السلام) در شهرستان خضری، دهستان نیمبلوک و در روستای کارشک واقع شده است. ایشان عبدالله بن موسی الجون بن عبدالله بن محض بن حسن مثنی بن امام حسن(ع) هستند.

 

عبدالله بن موسی مکی و به ابومحمد مشهور بود. برخی او را شیخ صالح و شیخ رضا می‌نامیدند.عبدالله بن موسی حسنی در ایام خلافت مأمون عباسی پیوسته از ترس خلیفه در حالت پنهانی بسر می‌برد و در سال 203 هجری به قهستان رفت تا از این موقعیت طبیعی کارشک و سایر ارتفاعات قهستان و نیز نیروی انسانی طوایف عرب‌نژاد ثقفی و سالاری که در حوالی آبگاه خضری سکونت داشتند استفاده کند.

 

 

عبدالله بن موسی پیوسته متواری بود تا اینکه در زمان متوکل از جهان رفت. در کتب تاریخی وفات امام‌زاده عبدالله را نقل کرده‌اند که تقریباً تمامی آنها نقل یکسانی از وفات ایشان بیان و با شواهد موجود و اطلاعات مطلعین محلی که سینه به سینه از اجداد و نیاکان‌شان نقل می‌کنند انطباق دارد.

 

احتمالاً بنای اولیه آرامگاه امام‌زاده عبدالله قبل از سلسله صفویه احداث شد، کارشناسان میراث فرهنگی بنا را از دوره صفویه تایید می­‌کنند در عصر سلطنت شاه طهماسب و شاه سلیمان صفوی مرمت اساسی شد و تعداد 8 شمعدان زیبای مفرغ و مطلا از جانب سلاطین این سلسله اهدا شد.

 

ساختمان جدید امام­زاده از سال 1370هجری شمسی آغاز شده است. مساحت حرم با 1000مترمربع با اسکلت آهنی و بتنی با تعداد 32 ستون بتنی، نماسازی داخل و بیرون مزار، گنبدی زیبا و بزرگ لاجوردی به ارتفاع 21 متر، کتابخانه با 12مترمربع و 1200جلد کتاب، مرکز بهداشتی درمانی، تسطیح 4000 مترمربع از اراضی اطراف، بقعه امامزاده به اتمام رسیده است. ضریح پروفیلی و استیل قبلی در ابعاد 3*2 و ارتفاع 3 متردر سال 1385 جمع‌آوری و ضریح مطلای زیبای هنر اصفهانی­‌ها به طرز با شکوهی در جمع انبوه مشتاقان آن حضرت نصب شده است.

 

امامزاده محمد بن اصغر(علیه السلام) بشرویه

بقعه متبرکه امامزاده محمد بن اصغر(علیه السلام) در 12 کیلومتری غرب بشرویه خراسان جنوبی و در دامنه ی تپه‌های الله اکبر در غرب روستای هوگند، واقع شده و مکانی زیبا، دیدنی و زیارتی و محیطی دلنشین برای زائرین و گردشگران است.

 

این امامزاده لازم التعظیم از انساب امام حسن مجتبی بوده و با ده واسطه به آن بزرگوار منسوب می شود. این مکان مقدس در نزد مردم شریف شهرستان بشرویه و خارج از شهرستان دارای مقبولیت زیادی بوده و مردم در تمام ایام سال مخصوصاً در بهار و تابستان و همچنین شب‏‌های آن به جوار امامزاده مشرف و ضمن زیارت و نماز جماعت و قرائت ادعیه روح خود را تلطیف و از فضای تفریحی سالم آن نیز در جمع‌های خانوادگی کمال استفاده را می برند.

 

 

هرساله قافله چند هزار نفری از مردم بشرویه و بخش‌ها و روستاهای اطراف در شهریورماه در جوار امامزاده و با نصب چادر اتراق کرده و با برگزاری مراسمات تعزیه‌خوانی و ادعیه و زیارات، شور و حال دیگری را پدید می‌آورند. از امکانات این بقعه متبرکه می‌توان به بخش فعال فرهنگی ـ قرآنی بقعه که دارای امکاناتی نظیر رایانه و چاپگر و کتابخانه است. انبار بقعه، احتیاجات مسافرین اعم از فرش، ظروف و چراغ و سایر وسایل مورد نیاز زائران را تأمین می‌کند.

 

اين امامزاده از لحاظ تأسيسات و امكانات دارای 8 اتاق زائرسرا همراه با آشپزخانه و سرویس بهداشتی بوده و نیز سه محل به پارکینگ خودروها اختصاص یافته است و قسمت بازی کودکان نیز از دیگر امکانات موجود است، در سه طرف امامزاده سکوهای سیمانی همراه با سیستم نورپردازی مناسب و فضای سبز و مناسب تعبیه شده است.