خبرگزاری شبستان – گروه قرآن و معارف: "مهم ترین گام در این باره این است که فرد اول از همه بپذیرد که این رذالت ها در او وجود دارد. یک وقت می بینید کسی خانه تکانی نمی کند چون تصور می کند که خانه او تمیز است در صورتی که این یک تصور است و اگر او خوب نگاه کند و زاویه های خانه را در نظر بگیرد و دستش را به وسایل خانه بزند و به گوشه ها برود می بینید که چقدر غبارها و کثیفی، خانه را در خود گرفته است . حالا در عالم معنا و معنویت هم این گونه است. برخی تصور می کنند که خانه قلب و ذهن و روح شان تمیز تمیز است اما اگر با خود صادق باشند به این نتیجه می رسند که رذالت ها و کثیفی ها و کوتاهی هایی از آن ها سر زده است که نیاز به تطهیر و شستشو دارد. شما نگاه کنید. وقتی خانم ها خانه تکانی می کنند این کار را با نهایت دقت و کنجکاوی انجام می دهند یعنی لای درز پنجره ها را هم نگاه می کنند، جایی که ممکن است در چشم خیلی ها نیاید هم می بینند. این دقت و ظرافت در اصلاح رویه های درون و تغییر عادت ها هم باید به کار گرفته شود تا این نتیجه لازم به وجود آید. "
آنچه در ادامه می آید بخش اول گفتگوی خبرنگار گروه" قرآن و معارف" با حجت الاسلام محمدرضا زنگنه، رییس مؤسسه تبلیغ و انفاق امام زمان(عج) درباره تغییرات درونی و معنوی در سال جدید است.
نزدیکی عید و آغاز سال جدید که می شود یک عزمی در انسان ها شکل می گیرد که عاداتی را در وجود خودشان تغییر دهند و به صلاح و صواب نزدیک تر شوند که البته امر مبارکی است. از زاویه یک عالم دینی این میل به تغییر در آغاز بهار چگونه تفسیر می شود؟
من هم با جنابعالی در این باره موافقم و معتقدم فرا رسیدن ایام نوروز فرصت مناسبی برای تربیت انسان است، به شرط این که آدم ها بتوانند از این فرصت ها در جهت اصلاح بهره برداری کنند. عادت ها و سنت های خوبی هم در این باره در فرهنگ ما وجود دارد که ناظر به همین تغییر است. فرض کنید دید و بازدیدها و سنت عیدی دادن و خانه تکانی همه و همه می تواند میل انسان را به سمت تغییر تقویت کند. البته هرچقدر فکر و اندیشه انسان به غنای بیشتری برسد در آن صورت بیشتر می تواند در این باره چاره اندیشی کند. مثلا اطعام کردن در نوروز از آن کارهایی است که می تواند در همین راستا قرار بگیرد. یا فرض کنید در خانه تکانی ما ظرایف هم راستا با بهار را می بینیم. وقتی آدم ها لباس های نو خود را می پوشند، در واقع به موازات فصل بهار و رویش دوباره قرار می گیرند.
نکته مهم دیگری که در این باره وجود دارد استفاده از روزهای پایانی سال و روزهای آغازین سال جدید به عنوان حساب کتاب های ایام سپری شده و روزهای گذشته است. همچنان که شما می بینید کسبه چنین رفتار می کنند و در روزهای پایانی سال به حساب و کتاب امور خود می پردازند. اهل بیت علیهم السلام هم به ما چنین دستوری داده اند که به حساب خود برسید. امام صادق علیه السلام می فرماید: امام صادق (ع) فرمود: "حق علی كل مسلم یعرفنا ان یعرض عمله فی كل یوم و لیلة علی نفسه فیكون محاسب نفسه، فان رای حسنة استزاد منها، و ان رای سیئة استغفر منها لئلا یخزی یوم القیامة / به هر مسلمانی كه ما را میشناسد، سزاوار است كه هر روز و هر شب، كردارش را نزد خود مورد بررسی قرار دهد، اگر آن را نیك یافت بر آن بیفزاید و اگر آن را گناه یافت، از آن استغفار و توبه كند تا در قیامت رسوا نگردد." این یک توصیه جدی است و امام معصوم (ع) می فرماید حقی که ما به گردن دوستان خود داریم این است که پیش از آن که به حساب آن ها رسیدگی شود خود آن ها از خودشان حساب بکشند.
و نتیجه ای که از این حساب کشیدن ها به دست می آید چیست؟
این حساب کشیدن ها دو نتیجه بیشتر ندارد؛ یا این که فرد - نه طور وهمی که به صورت حقیقی - درمی یابد که صندوق اعمال او مملو از پاکی و نور و خیر و اعمال ثواب است که در این صورت باید خداوند را شاکر باشد که به او توفیق داده و یاری اش داده که این اعمال و رفتارهای صواب در صندوق اعمال سالیانه او جمع و ثبت شود. احتمال دوم این است که فرد با بررسی و سنجش و سبک سنگین کردن اعمال خود به این نتیجه می رسد که آن گونه که باید رفتار می کرده و در مسیر حق و نیکی قدم برمی داشته، پیش نرفته است و از فرصت ها آن گونه که باید و شاید بهره برداری نکرده است، بنابراین این می تواند یک تنبه و بیداری باشد که فرد در روزهای باقیمانده با آنچه که در طول سال روی داده به تطهیر و خانه تکانی روی بیاورد و عزم جدی داشته باشد که رذایل اخلاقی و عادت های زشت را از خود دور کند.
این اتفاق چگونه می تواند برای یک فرد روی بدهد؟
مهم ترین گام در این باره این است که فرد اول از همه بپذیرد که این رذالت ها در او وجود دارد. یک وقت می بینید کسی خانه تکانی نمی کند چون تصور می کند که خانه او تمیز است در صورتی که این یک تصور است و اگر او خوب نگاه کند و زاویه های خانه را در نظر بگیرد و دستش را به وسایل خانه بزند و به گوشه ها برود می بینید که چقدر غبارها و کثیفی، خانه را در خود گرفته است . حالا در عالم معنا و معنویت هم این گونه است. برخی تصور می کنند که خانه قلب و ذهن و روح شان تمیز تمیز است اما اگر با خود صادق باشند به این نتیجه می رسند که رذالت ها و کثیفی ها و کوتاهی هایی از آن ها سر زده است که نیاز به تطهیر و شستشو دارد. شما نگاه کنید. وقتی خانم ها خانه تکانی می کنند این کار را با نهایت دقت و کنجکاوی انجام می دهند یعنی لای درز پنجره ها را هم نگاه می کنند، جایی که ممکن است در چشم خیلی ها نیاید هم می بینند. این دقت و ظرافت در اصلاح رویه های درون و تغییر عادت ها هم باید به کار گرفته شود تا این نتیجه لازم به وجود آید.
نظر شما