«رودکی نامه»، نامه پدر شعر و سلطان شاعران پارسی

اگر از کهنگی زبان و لهجه پدر شعر پارسی که امری طبیعی و نتیجه گذشت بیش از ده قرن است بگذریم، سخن او همانند فردوسی و سعدی سهل و ممتنع است؛ از این رو وی را استاد و سلطان شاعران نامیده اند.

خبرگزاری شبستان: «رودکی نامه » عنوان کتابی است تالیف دکتر ایوب هاشمی که به بررسی احوال و اشعار پدر شعر فارسی _ ابو عبدالله جعفربن؛ رودکی سمرقندی _ می پردازد.

ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن ‌بن آدم رودکی از شاعران ایرانی دوره سامانی در سده سوم و چهارم هجری قمری‌ است. رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر و سلطان شاعران پارسی می‌دانند. مهم‌ترین اثر او کلیله و دمنه منظوم است و سه مثنوی دیگر نیز از وی برجای مانده ‌است.

 

آغاز قرن چهارم تا نیمه قرن پنجم هجری قمری از نظر تکامل و رواج علوم و ظهور ادبا و علمای بزرگ و تنوع افکار و فراوانی تالیفات مهم ترین دوره از ادوار تمدن اسلامی ایرانی است که ابتدای آن رودکی و اواخر آن فردوسی ظهور کرد.

 

رودکی، اولین شاعر مرثیه گو و مهمترین شاعر وصاف طبیعت و یکی از اصلی ترین بانیان ادب پارسی است که با استادی و تسلط کامل بر زبان پارسی و قرآن به وصف بسیار ظریف و دقیق طبیعت و بیان حالات پنهان و آشکار انسان پرداخته است.

 

این شاعر پارسی گو، سخنی شیرین، کلامی لطیف و طبعی خالی از هرگونه اشکال دارد و اگر از کهنگی زبان و لهجه او که نسبت به ما امری طبیعی و نتیجه گذشت بیش از ده قرن است بگذریم؛ باید سخن او را به همان اندازه ساده و سهل بدانیم که سخن فردوسی و سعدی را چنین می انگاریم. رودکی پدر شعر فارسی است و در این امر خلافی نتوان کرد و از همین جاست که شاعران بعد از وی او را «استاد شاعران » و «سلطان شاعران » لقب داده اند.

 

اهمیت رودکی از آن جا روشن می شود که در کشورهای پهناوری چون هند، پاکستان و بنگلادش، بزر گترین ادبا و نویسندگان و سخنوران افتخار می کنند که در گفتار و نوشتار خود از اشعار رودکی و سایر شاعران ادب فارسی استفاده کنند؛ همچنین در کتاب ها و نشریات کشورهای افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و... براحتی اشعار رودکی، فردوسی و... را می خوانند و لذت می برند و زبان فارسی را به آسانی می گویند و می نویسند.

 

موسیقی دل انگیز و اعجاب در سخن رودکی همچون آینه ای فراروی کشورهای پارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان است تا به مدد روح‌های بزرگی چون او، ضمن حفظ تنوع و چندصدایی، همچون حلقه ای استوار و مستحکم به یکدیگر پیوند بخورند.


در روزگاری که تهاجم ها از حوزه نظامی به حوزه فرهنگی کشانده شده است و سلطه گران سعی دارند در کنار سلطه گری های سیاسی سلطه فرهنگی خود را برجهان بگسترانند، ملت ها باید با بازشناسی تاریخ و فرهنگ و هویت خویش در مقابل این سیل ویرانگر ایستادگی کنند.

 

امروز زمان بازگشت به خویشتن خویش است و ملت های پارسی زبان باید با شناسایی و معرفی مفاخر خود سهم خویش را در شکل گیری و ماندگاری فرهنگ و تمدن بشری به جهانیان بشناسانند.

 

«رودکی نامه » دکتر ایوب هاشمی، برآن است تا فشرده و گذرا، به زندگی و آثار رودکی بپردازد. موضوعی که نشان می دهد ادبای ایران عزیز، بویژه رودکی، با آرای بدیع و اندیشه های لطیف و روح نواز خود قرن هاست که رهپویان وادی قرب و شیدایان عشق حق و فرزانگان اهل معرفت را نه تنها در ایران وا فغانستان و تاجیکستان بلکه در پهنه گیتی مجذوب و دلداده خود ساخته اند. بدیهی است که در این زمینه تلا ش های علمی بسیاری از سوی دانشوران صورت گرفته، با این همه، هنوز زوایایی هست که دقت در این موضوع را می طلبد و کمتر به آن پرداخته شده است.

 

این کتاب در هشت فصل به وجوه مختلف زندگی و شعر رودکی می پردازد. در فصل نخست این کتاب مولف زندگی رودکی را بطور کامل مورد بررسی قرار داده و مباحث آن دوره را که مشتمل بر تشکیل ادبیات دری در عهد سامانیان، ادبیات و شاعران عهد سامانی، محتوای شعر شاعران دوره سامانی و... است را مورد واکاوی قرار داده است.


در فصل دوم کتاب «رودکی نامه » دکتر هاشمی زندگی رودکی به ویژه در رابطه با لقب، مذهب، اساتید و داستان نابینایی رودکی را بازگو کرده است. بررسی آثار رودکی، از کلیله و دمنه، سندبادنامه تا رودکی و غزل و رودکی و مثنوی و همینطور کلیه موضوعاتی که به اشعار رودکی مرتبط می شود از جمله مباحثی است که در برگیرنده فصل سوم این کتاب است.


در فصول چهارم، پنجم و ششم کتاب حاضر، مولف به مباحثی چون ویژگی های سخن رودکی، ممدوحان رودکی و آموزه های اشعار رودکی پرداخته و هرکدام از این موضوعات را به تفسیر مورد کندوکاو قرار داده است. همه شاعران بزرگ پارسی به نوعی تاثیر بسزایی در اشعار شاعران هم عصر و عصر بعدی خود داشته اند. فصل هفتم کتاب «رودکی نامه » هم این مبحث را بطور دقیق در رابطه با رودکی و تاثیر اشعارش بر شاعران دیگر بررسی کرده است.


در فصل هشتم کتاب که فصل پایانی محسوب می شود، نویسنده به کتاب های منتشر شده در رابطه با رودکی پرداخته و بعدا ز آن در بخش دیگری پاره ای از واژگان اشعار رودکی را به صورت مفهومی آورده و در پایان فصل دهم به منابع و سرچشمه ها اشاره شده است. درا نتهای کتاب هم مولف بخش های مختلف کتاب را به صورت مختصر و زبان انگلیسی در 78 صفحه آورده است.

 

گفتنی است کتاب «رودکی نامه » تالیف دکتر ایوب هاشمی با شمارگان 2 هزار نسخه، 408 صفحه از سوی انتشارات بنیاد فرهنگی هنری رودکی روانه بازار کتاب شده است.

 

پایان پیام/
 

کد خبر 52875

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha