گونه شناسی مدعیان انحرافی در فضای مهدویت

خبرگزاری شبستان: "تا جمعه ظهور" یکی از قدیمی‌ترین برنامه های رادیو معارف است که در طول دوره‌های مختلف همواره مورد اقبال شنوندگان رادیو و منتظران حضرت حجت‌بن‌الحسن(عج) قرار گرفته است. این برنامه با هدف گسترش، تعمیق و ترویج فرهنگ مهدوی و افزایش سطح آگاهی مخاطبان رادیو در حوزه معارف مهدوی و ارتقاء بینش عمومی نسبت به اساسی‌ترین وظایف منتظران (قواعد ظهور) و مقابله با باورهای سست، خرافی و برداشت‌های غلط از نشانه‌های ظهور یا معارف مهدوی طراحی شده است.

حجت الاسلام محمد شهبازیان، پژوهشگر مهدویت در این برنامه به بررسی جریان های انحرافی و مدعیان منحرف مهدویت می پردازد؛

ما در مباحث مهدویت با بحث های اثباتی و بحث های سلبی روبرو هستیم، اثباتی اینکه  معارف صحیح مهدوی را به جامعه انتقال دهیم و از این راه جلوی آسیب ها و انحرافات را بگیریم و باید توجه داشته باشیم، به دلیل رواج غلط های مشهور بین کسانی که علاقه به امام زمان(ع) دارند، جریان های منحرف موج سواری و سوءاستفاده نکنند.

در مباحث امامت با چهار گونه ادعا در فضای مهدویت مواجه هستیم، فردی که ادعای مهدویت و امامت می کند، فردی که خود را به عنوان نایب خاص معرفی می کند و ادعا می کند بعد از چهارمین نایب خاص امام عصر(ع) این سلسله ادامه داشته و من نایب خاص حضرت هستم، فردی که ادعا می کند من یکی از زمینه سازان ظهورم و در آخر کسی که ادعای ارتباط خاص با حضرت می کند.

گونه اول ادعای مهدی بودن است، این ادعا به سه دسته تقسیم می شود. برخی افراد خود را به عنوان همان مهدی متولد شده در سال 255 هجری قمری در خانه امام حسن عسکری(ع) می دانند و امروز در قالب یک فرد 40 ساله خود را نشان می دهند. عمدتا پاسخ اولیه که ما در برابر این افراد مطرح کنیم این است که نسب این ها و زمان تولد این ها مشخص است. پس نمی شود در سال 255 به دنیا آمده باشد.

دسته دوم جریانی است که مهدی نوعی را مطرح می کند، برخی جریان های مدعی می گویند ما 11 امام بیشتر نداشتیم، آخرین آنها امام حسن عسکری(ع) بود. مهدی(ع) در خانه ایشان متولد نشده و کلمه مهدی توصیفی است. به این معنی که یک هدایت شده ای از طرف خداوند که می خواهد جامعه را هدایت کند، در تاریخی به دنیا می آید و مردم را نجات می دهد. جریان بابیت و بهایت این ادعا را مطرح کردند.

دسته دیگری قائل هستند امام زمان(ع) به دنیا آمد اما در عالم دیگری قرار گرفت، عالمی فراتر از این زمین، مدعیان این جریان امروز ادعا می کنند که مهدی روحش را در ما دمیده و قرار است ما کار او را روی زمین انجام دهیم. در دسته دوم افرادی که قائل هستند امام حسن عسکری(ع) فرزندی نداشت، جا می گیرند.

اصلی ترین پاسخ به این جریان این است که ما روایات متعددی نه تنها در منابع شیعه بلکه در تاریخ اهل سنت داریم که ذکر شده امام حسن عسکری(ع) فرزندی به نام مهدی داشته است، اصل این مطلب را تاریخ اهل سنت نیز دارند. بیایند بر این مبنا بگویند امام فرزندی نداشته و مهدی نوعی است. برای ما جایگاهی ندارد و رد شده است.

دسته سوم نیز گروه های انحرافی هستند که ادعا دارند، نایب خاص امام زمان(ع) هستند. در دوره معاصر در عراق احمد اسماعیل بصری داعیه دار این است که من نایب خاص هستم و با امام زمان(ع) ارتباط دارم، پاسخ اجمالی این است که در میان شیعیان قطعی است که بیش از چهار نایب خاص وجود نداشت و بعد از چهارمین نایب امام عصر(ع) در نامه ای عنوان می کند که من بعد از تو نایبی ندارم، بنابراین از آغاز غیبت کبری امام به دستور خود نایب خاصی نداشتند. پس بعد از این هر کس ادعای نایب خاص کند، حرفش اشتباه است.

همچنین فردی که ادعای زمینه سازی می کند، نمی گوید من نایب خاص هستم. ولی می گوید من همان خراسانی موعود یا شعیب هستم که زمینه سازی می کند. یا من همان یمانی هستم که قرار است زمینه سازی کند، ازجمله راه هایی که پوچی ادعاهای این افراد را نشان می دهد، علم و تقید اینها به عنوان معارف دینی است. برخی سخنانی را می گویند که با مبانی دینی ما سازگار نیست.