حجت الاسلام مصطفی جمالی، عضو هئیت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که تحول علوم انسانی تا چه میزان می تواند در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی تاثیرگذار باشد، اظهار کرد: تولید علم و علم اسلامی نکته ای است که امام راحل (ره) تحت عنوان انقلاب فرهنگی، آن را یکی از ضروریات مساله انقلاب می دانستند.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر استمرار انقلاب اسلامی جز در سایه انقلاب فرهنگی امکان ندارد و امام خمینی (ره) انقلاب سیاسی را با پشتوانه حرکت جامعه شیعه در طول تاریخ محقق کردند و در این راستا زحمت و تلاش بسیاری متحمل شدند تا تاریخ رنگین جامعه شیعه ختم به انقلاب سیاسی شد.
وی با بیان این که نخستین حکومت شیعی بر مبنای اسلام ناب با انقلاب ایران محقق شد، تصریح کرد: اما این ابتدای کار بوده و باید کار را ادامه دهیم و انقلاب سیاسی را تبدیل به انقلاب فرهنگی کنیم و در این راستا اندیشه فرهنگ انقلاب باید تولید شود و اگر این مساله رخ ندهد، از انقلاب چیزی جز پرچم و سرود باقی نمی ماند همان طور که انقلاب های بسیاری دچار این سرنوشت شدند.
عضو هئیت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم با تاکید بر این که مساله انقلاب فرهنگی تولید اندیشه و فرهنگ مناسب با آرمان ها و مبانی انقلاب است و این یکی از اضطرارها و ضرورت های ما است، بیان کرد: امام (ره) در قالب های مختلف این مساله را گوشزد می کردند.
وی تاکید کرد: اساسا یکی از رسالت های اولیه شورای عالی انقلاب فرهنگی و شان نزول و فلسفه تاسیس آن، دنبال کردن مساله تولید علم بود، در غیر این صورت معنا ندارد چنین نهادی راه اندازی شود و قرار نیست این نهاد تنها نقش نظارتی بر ریاست دانشگاه ها داشته باشد، - همان طور که امروز این شورا به رسالت خود به خوبی عمل نمی کند – تعینی روسای دانشگاه ها و ... جزو فعالیت های خرد است اما وظیفه اصلی این شورا آن است که انقلاب فرهنگی را مدیریت کرده، وضعیت را رصد کند و وحدت حوزه و دانشگاه را محقق سازد.
حجت الاسلام جمالی اضافه کرد: بنابراین، بدون تولید علوم اسلامی و انقلاب فرهنگی، انقلاب ابتر می ماند و استمرار آن ممکن نمی شود. در واقع انقلاب اسلامی، دعوایی بر سرِ حکومت نبوده انقلاب اسلامی ما باید به یک تمدن و حکومتی مبتنی بر آموزه های امام (ره) نزدیک شود.
این پژوهشگر دینی با تاکید بر این که تولید علوم اسلامی مساله ای حیثیتی بوده و به سادگی قابل حل نیست، افزود: این امر یکی از مهم ترین مسائلی است که اندیشمندان ما باید پیرامون آن کنکاش و بحث داشته باشند و در این زمینه تعارف نکنند.
وی یادآور شد: به نظر من امروز در جامعه ما این امر تعارف می شود و هنوز تولید علوم اسلامی چه در حوزه و چه دانشگاه، مساله اصلی نخبگان ما نشده و این تکلیف سنگینی است که بر دوش نخبگان ما بوده و نباید از آن غافل شد و باید از همه توان تحقیقاتی کشور در مسیر تولید علم اسلامی استفاده کنیم.
عضو هئیت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم همچنین در پاسخ به این سوال که تحول علوم انسانی تا چه میزان انقلاب را به ساخت تمدن نوین اسلامی که یکی از آرمان هان آن است، نزدیک می کند، به شبستان گفت: علوم انسانی رکنِ اصلی تمدن اسلامی است. ما باید ساختارها، سازه ها و نظامات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تمدن اسلامی را تولید کنیم.
وی با بیان این که این امر رخ نمی دهد مگر با تولید علوم انسانی اسلامی، ابراز کرد: به عبارت دیگر روح تمدن اسلامی، عقلانیت و اندیشه ای است که باید آن را شکل دهد. اگر این عقلانیت و اندیشه شکل نگیرد، اساسا امکان دستیابی به تمدن نوین اسلامی وجود ندارد. بنابراین، مساله اساسی و پایه اصلی تمدن نوین اسلامی، تولید علومی مبتنی بر آموزه های این دین است.
حجت الاسلام جمالی در پایان خاطرنشان کرد: البته اسلامیت علوم به معنای دقیق نه اصلاح گری نسبت به علوم غربی رایج یا تولید نظریه های خرد یا تک گزاره تولید کنیم بلکه باید تمام فضای عقلانیت ما، عقلانیت انقلابی، دینی انقلابی و اسلامی شود و از این فضای عقلانیت اسلامی، علوم تمدنی با تلاش حوزه و دانشگاه تولید شود و بدانیم هر دوی این نهاد تکلیف جدی در این زمینه دارند و این رسالت تنها بر دوش دانشگاه و منحصر به این نهاد علمی نیست.
نظر شما