نقشی که بانوان در اقتصاد مقاومتی ایفا می کنند/ گره کورِ بازاریابی بر تار و پودِ فرش دستباف

  خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ «اقتصاد مقاومتی» امروز به یک گفتمان غالب در اقتصاد ایران تبدیل شده است و چنانچه باور به اقتصاد مقاومتی در لایه های مختلف جامعه نهادینه شود، تحولی شگرف در اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد، در سال های اخیر نیز همزمان با تحمیل فشار ها و تحریم های ظالمانه از سوی غرب، مقام معظم رهبری تعریف جامع و کاملی از اقتصاد مقاومتی ارائه داده اند که تقویت فرهنگ کار و تولید، اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف، حمایت از تولید ملی، ایجاد روحیه خودباوری و خود کفایی و مردمی کردن اقتصاد از ارکان آن است.

بنابراین اکنون نیز با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها، نه تنها اهمیت موضوع اقتصاد مقاومتی کمتر نمی شود، بلکه اجرای اقتصاد مقاومتی در دوران پسا تحریم، اهمیت بیشتری نیز خواهد داشت، چرا که بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری، اقتصاد مقاومتی نگاهی درون زا و برون نگر دارد، پس اگر در دوران کنونی با برنامه ریزی های صحیح اقتصادی و با تاکید بر توان داخلی تلاش شود، اقتصاد کشور به چنان استحکامی دست خواهد یافت که ابزارهای دشمنان نظیر تحریم، تاثیر چندانی بر آن نخواهد داشت.

همانگونه که گفته شد، مردمی کردن اقتصاد، یکی از ارکان و الزامات اقتصاد مقاومتی است که در این بین، زنان جامعه علاوه بر نقش تأثیرگذاری که در مدیریت فرهنگی خانواده و پیشبرد اهداف اقتصاد مقاومتی، نظیر اصلاح الگوی مصرف بر طبق آموزه های دینی، مدیریت منابع، جلوگیری از اسراف، فرهنگ سازی در خانواده برای کار و حمایت از تولید ملی و... دارند، می توانند در جریان توسعه این امر نیز، وارد فعالیت شوند و به افزایش درآمد ملی کمک کنند.

 بنابراین اگر مدیریت اقتصادی خانواده را یکی از وظایف زنان بدانیم در این زمینه فرهنگ سازی مطلوب و نهادینه کردن مجموعه ای از ارزش ها و معیارهای فرهنگی متناسب با نقش زنان در اقتصاد ملی جامعه، ضروری خواهد بود.

امروزه به علت تغییر شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه، اشتغال زنان امری گریزناپذیر است که در سال های اخیر با گسترش مشاغل خانگی و طرح موضوع کارآفرینی زنان، زمینه ورود جدی آنان به فعالیت های اقتصادی در جامعه فراهم شده است.

صنایع دستی و فرش دستباف، به عنوان یکی از عرصه های فعالیت زنان در حوزه اقتصاد مقاومتی است، این صنعت در صورت توجه و حمایت، تبدیل به یکی از صنایع فعال و درآمدزا می شود که علاوه بر ایجاد اشتغال و کمک به اقتصاد کشور، می تواند در عرصه بین المللی رقابت کند و نبض بازارهای جهانی را نیز در دست گیرد.

نقش پر رنگ زنان در صنعت فرش بافی و تابلو فرش، ما را بر آن داشت تا با یکی از زنان فعال در این حوزه به گفتگو بنشینیم که در ادامه می خوانید.

"نارنج شاکری" بانوی کارآفرین بجنوردی است که در حوزه تابلو فرش و گلیم بافی فعالیت می کند و علاوه بر اینکه توانسته است با همت و اراده، گلیم خود را از آب بیرون بکشد، باعث اشتغالزایی ده ها بانوی دیگر هم شده است.

این هنرمند در خصوص نحوه آشنایی و ورود به این فعالیت می گوید: از سال 76 با آموزش هایی که فرا گرفتم، بافت تابلو فرش را شروع کردم و سال 80 نیز کارگاه بافندگی خود را راه اندازی کردم و علاوه بر آموزش به کارآموزان، به تولید و فروش محصولات خود مشغول شدم.

وی با بیان اینکه سرمایه ابتدایی من در سال 80 برای راه اندازی کارگاه، 85هزار تومان بود، گفت: آن زمان با پنج بافنده کار خود را شروع کردم که با رونق گرفتن فعالیت و تلاش و پشتکار، در حال حاضر تعداد بافنده ها به 60 نفر رسیده است.

وی با اشاره به اینکه قبل از راه اندازی کارگاه، در اداره میراث فرهنگی بخش مانه و سملقان خدمت می کردم، اظهارداشت: به دلیل تعدیل نیرو مجبور شدیم به فکر فعالیت دیگری باشیم که با توجه به علاقه ای که به کارهای تولیدی و همچنین تجربه ای که در صنایع دستی داشتم، وارد این حرفه شدم.

این بانوی هنرمند می افزاید: صنایع دستی و تابلو فرش، یک فعالیت بومی است و به خانواده ها برای کسب درآمد، کمک زیادی می کند، چرا که باعث می شود کشور از اقتصاد متکی به نفت دور شود و علاوه بر آن، ارزش و قیمتش مانند نفت در گذر زمان تغییر نمی کند.

وی می گوید: فعالیت خانم های خانه دار در این حرفه، به دلیل آنکه در خانه هم می توانند سفارش بگیرند و به بافندگی مشغول باشند و هم کارهای خانه را انجام دهند، کمک خوبی به اقتصاد خانواده می کند، همانطور که در همین کارگاه، خانم هایی هستند که از این راه زندگی خود را می چرخانند.

وی در خصوص درآمد و سود حاصل از بافت تابلو فرش و گلیم هم می گوید: درآمدی که حاصل می شود، بستگی به نوع بافت دارد و اگر بخواهیم تابلو فرش را مستقیما به فروش برسانیم، سود خوبی دارد.

شاکری ادامه می دهد: اما چون فروش تولیدات به صورت پیمانکاری از طریق شرکت انجام می گیرد، درصدی از سود را آنها برمی دارند و سود قابل توجهی برای بافنده نمی ماند.

این کارآفرین حوزه اقتصاد مقاومتی با اشاره به دوره هایی که برای آموزش تابلو فرش به هنرجویان ارائه می دهد، می گوید: آموزش صفر تا صد تابلو فرش 20 روز زمان می برد و بعد از آن، فرد می تواند سفارش بگیرد و وارد بازار کار شود و به درآمد و سود برسد.

وی اضافه می کند: اما قالیبافی فرق می کند، چون نقشه خوانی و کارهای تخصصی دارد که فراگیری آن سه ماه زمان می برد و برای بافت گلیم هم حدود دو ماه زمان لازم است تا فرد آموزش های لازم را فرا بگیرد و بتواند سفارش قبول کند.

وی با بیان اینکه در ماه حداقل سفارش سه یا چهار تابلو فرش را در کارگاه خود می گیریم، می گوید: در سال های اخیر به علت تحریم، تولیدات خود را از طریق بازار افغانستان به کشورهای دیگر صادر می کردیم، که امیدواریم با تغییر شرایط بتوانیم فرش های دستباف خود را به طور مستقیم به کشورهای هدف صادر کنیم.

وی با اذعان بر اینکه با حمایت از فرش دستباف، 6 شغل ایجاد و رونق بخشیده می شود، اظهار داشت: نخ ریسی، رنگرزی، طراحی، بافندگی و فروش از جمله فعالیت هایی است که در این حرفه به آن پرداخته می شود و در صورت رونق، برای افراد زیادی می تواند اشتغالزایی کند.

شاکری در خصوص وضعیت فروش تابلو فرش ها هم می گوید: بازار استانی برای فروش تابلو فرش مناسب نیست و در واقع اکثر خریداران داخلی از تهران و یا مشهد هستند و بازار خارجی فرش دستباف هم بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس، ترکیه، روسیه و ژاپن است.

وی فرهنگ سازی را در فروش فرش دستباف مهم می داند و تصریح می کند: در ایران، فرش ماشینی بیشتر خریدار دارد و علاوه بر آن مردم حاضرند هزینه های زیادی را برای خرید کالاهای لوکس بپردازند اما به فرش دستباف به عنوان عتیقه نگاه می کنند و اینکه بعد از استفاده، از فروش آن چقدر می توانند سود کنند.

وی اذعان می کند: البته فرش ماشینی هم در سال های اخیر پیشرفت خوبی داشته و تشخیص تفاوت ظاهری آن با فرش دستباف کمی مشکل شده است که این موضوع نیازمند تلاش بیشتر بافندگان برای در اختیار گرفتن اطلاعاتی از سلیقه و انتخاب مشتریان است.

وی درباره بازاریابی تولیدات خود هم می گوید: فروش تابلو فرش ها با واسطه صورت می گیرد و در واقع به شرکت هایی که در این زمینه تجارت می کنند، همکاری خود را اعلام می کنیم و بعد از اتمام سفارشات، به صورت درصدی سود حاصل را دریافت می کنیم.

این هنرمند با اشاره به تسهیلاتی که از میراث فرهنگی و بسیج سازندگی برای فعالیت خود دریافت کرده است، می گوید: فروش، دغدغه اصلی صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی است، چرا که بازاریابی به درستی صورت نمی گیرد.

شاکری تصریح می کند: شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی، تأثیر زیادی در بازاریابی و همچنین شناخت انتظارات و سلیقه مشتری دارد، اما متأسفانه همراه شدن با هیئت های تجاری و هزینه های بالای سفر برای شرکت در نمایشگاه های مختلف، ما را از این امر منصرف می کند.

وی با تاکید بر اینکه حمایت از تولید کننده، حمایت از اقتصاد ملی است، می گوید: ما در حوزه فعالیت خود و در بخش فروش تولیدات، با مشکل بازاریابی و نبود تقاضا برای عرضه فرش ها و تابلو فرش های خود مواجه هستیم.

شاکری، مشکلات بیمه بافندگان را نیز مورد تاکید قرار می دهد و می گوید: وقتی مأمور بیمه تامین اجتماعی برای بازدید می آید، به اینکه بافنده کار خود را به اتمام رسانده و یا در حال گرفتن سفارش جدیدی است، توجه نمی کند و چون بافنده در آن زمان قالی نمی بافد، بیمه اش قطع می شود که این منصفانه نیست.

وی البته با اشاره به سوء استفاده هایی که برخی، از بیمه بافندگان می کنند، عنوان می کند: تأمین اجتماعی بیمه بافندگان را بدون دادن مهلت باطل می کند، در صورتیکه باید با اتخاذ تصمیمات عادلانه، تفاوتی بین بافنده واقعی با دیگر کسانی که به فکر سوء استفاده هستند، قائل شوند.

این بانوی صنعتگر و تولید کننده با بیان اینکه شغل گلیم بافی و تابلو فرش، در کنار خانه داری، به اقتصاد خانواده کمک می کند، به بانوانی که به دنبال کسب درآمد و اشتغال هستند، گفت: این فعالیت علاوه بر اینکه باعث آرامش خیال و ذهن می شود، سود دهی خوبی هم برای خود و خانواده به همراه می آورد که چرخ اقتصاد خانواده را می چرخاند.

وی با اشاره به شرایط کشور و لزوم اجرایی کردن اقتصاد مقاومتی، اظهار داشت: افراد تحصیل کرده در انتظار کار دولتی نباشند، بلکه با دانش خود وارد کار تولید شوند تا با تفکر اقتصاد مقاومتی و همت و اراده، بتوانند منبع درآمدی برای خود کسب کنند.

گزارش از عبدی