اگر محبت نباشد نوجوان ها در تور مبلغان نمی افتند

خبرگزاری شبستان – گروه قرآن و معارف: "نکته ای که می خواهم همین جا روی آن تأکید داشته باشم این است که شالوده و پایه مهم ارتباط با نوجوان ها محبت است. ما نباید از این سلاح بسیار موثر غافل باشیم. چیزی مثل محبت و همدلی با نوجوان ها بر روی آن ها اثر ندارد.  همچنان که مبلغان بزرگ دینی از انبیا و ائمه و اولیا علیهم السلام همین طور بودند. یعنی آن عامل اولیه و مهم که بر تبلیغ آن ها اثر می گذاشت، محبت فوق العاده آن ها به مردم بود که کشش ایجاد می کرد. ما هم اگر می خواهیم در دل نوجوان ها نفوذی داشته باشیم اول از همه باید متوجه اثر فوق العاده تربینی محبت باشیم. وقتی که آن حریم های تصنعی و دیوارهای فاصله شکسته می شود و نوجوان ها دیگر مبلغ را نه به به عنوان غریبه بلکه دوست و رفیق و کسی مثل خودشان می پندارند در آن صورت مبلغ می تواند مطمئن باشد که گام اول را محکم برداشته است، مثل زمینی که مساعد پرورش است و حالا او می تواند که آن خوراک و محتوا را در این زمین بپاشد."

رضا اخوی، نویسنده کتاب هایی در حوزه تبلیغ مفاهیم دینی است. از آثار او می توان به "ثانیه های انس"، "مثبت هفده"، "آدم های نقد و نسیه: چشم اندازی نو به آدمیت، با نگاهی به آدم های موجود و آدم های موعود" و "مدیریت نگاه" است. کتاب "ثانیه های انس" او درباره فرهنگ سازی نماز برای کودکان و نوجوان هاست. بخش دوم گفتگوی گروه "قرآن و معارف" را با این نویسنده درباره ظرافت های تبلیغ مفاهیم دینی برای کودکان و نوجوان ها می خوانید.

یکی از ضروریات ورود به عرصه تبلیغ دینی برای کودکان و نوجوان ها آشنایی با دنیای آن ها و قرابت و آشنایی فکری با آن چیزی است که در سر آن ها می گذرد. مسلما اگر این اتفاق نیفتد ما در حد نسخه پیچی های غیر عملی برای این قشر متوقف خواهیم شد. در این باره چه تجاربی را به دست آورده اید؟

 ببینید من از حدود سال 74 تا به امروز یعنی 20 سال است که وارد این حوزه شده ام و کار با کودک و نوجوان را آغاز کرده ام. ابتدا هم از کلاس های قرآن آغاز کردیم و پیش رفتیم . چندین سال بر روی مباحث نخبه پروری دانش آموزی متمرکز شدیم و مؤسسه ای را به این منظور در این سال ها راه اندازی و دوره های تخصصی این کار را گذراندیم. بحث نخبه پروری دانش آموزی با این نیت شروع شد که ما بتوانیم استعدادهای برتر در این زمینه را شناسایی کنیم و به رشد و بالندگی آن ها کمک کنیم. این پروژه را در مؤسسه "یاران سبز موعود" دنبال کردیم و در  ادامه محتوایی تولید شد که دست مربی پرورشی و مبلغ ما را برای ارائه مفاهیم دینی در قالبی غیر مستقیم و جذاب برای کودکان و نوجوان ها را باز می گذاشت.

چقدر از این محتوایی که این سال ها تولید شد استقبال صورت گرفت؟

این کتاب ها که در قالب پاورپوینت هم ارائه شده، به اذعان مربیان و مبلغان دینی که با کودک و نوجوان کار می کنند،  خوراک آماده و قابل استفاده مناسبی برای این قشر بوده، کتاب های ما بارها تجدید چاپ شده است که خوشبخانه نشان می دهد که از اقبال قابل توجهی برخوردار بوده است.

نکته این جاست که نوجوان یک دهه پیش با نوجوان امروز از حیث زاویه دید و ذائقه تفاوت هایی دارد. چقدر نگاه تان به این گذر زمان است؟

نکته کاملا درستی است و یکی از اصول کار ما در این است که بتوانیم هم پا با این ذائقه پیش برویم. البته این به آن معنا نیست که زیر سایه ذائقه نوجوان قرار بگیریم اما موضوع این جاست که ما به موقع و سریع بتوانیم ببینیم زمان بازی نوجوان و کودکان ما کجاست. اگر ما در این زمینه عقب افتادگی هایی داریم به خاطر آن است که سریع نتوانسته ایم زمین بازی این قشر را پیدا کنیم و خوراک و محتوای دینی را در آن زمین بازی تعریف کنیم. همچنان که پیش تر هم اشاره شد ما نمی توانیم در فضاهایی که نوجوان حضور دارد غایب باشیم. غیبت ما در این فضاها یعنی که در عرصه تبلیغ دینی به آن موفقیت و توفیقی که انتظار داریم نخواهیم رسید.

در واقع می خواهم عرض کنم منِ مبلّغ دینی اگر در مسجد بنشینم در حالی که نوجوان در شبکه اجتماعی است و انتظار داشته باشم نوجوان خودش با پای خودش بیاید دقیقا به جایی که من در آنجا حضور دارم این انتظار درست و منطقی نیست. کدام حلقه وصلی می خواهد من و او را به هم برساند و بین ما پیوندی برقرار کند؟ مبلغ نباید این انتظار را داشته باشد که نوجوان سراغ او بیاید، آن هم در جایی که مبلغ حضور دارد. اگر منِ مربی رفتم و نوجوان را در میدان فعالیت ورزشی پیدا کردم و با او در فعالیت ورزشی سهیم شدم و با او بازی کردم و دل او را به دست آوردم آن وقت زمان نماز که شد و من فعالیت را تعطیل کردم و رفتم نماز او هم به دنیال من خواهد آمد. اما اگر همین طور از دور بنشینم و قرابتی با دنیای او نداشته باشم و انتظار داشته باشم که به حرف من گوش کند و دنبال من بیاید نماز، او این کار را نخواهد کرد.

در واقع شما می خواهید بگویید آنچه که گاهی مورد غفلت قرار می گیرد این است که ما از‌ آن زاویه های موثر عملی در حوزه پرورش و تربیت دینی غفلت می کنیم؟

دقیقا هیمن طور است. شما اول از همه باید با رفتار و عمل خودت به نوجوان ها نزدیک شوی. چون آن ها حواس شان جمع است و تفاوت رفتارها را خوب درک می کنند. تا این که من آن ها را از چیزی برحذر بدارم که همان خصلت در وجود خودم موج می زند.

نکته ای که می خواهم همین جا روی آن تأکید داشته باشم این است که شالوده و پایه مهم ارتباط با نوجوان ها محبت است. ما نباید از این سلاح بسیار موثر غافل باشیم. چیزی مثل محبت و همدلی با نوجوان ها بر روی آن ها اثر ندارد.  همچنان که مبلغان بزرگ دینی از انبیا و ائمه و اولیا علیهم السلام همین طور بودند. یعنی آن عامل اولیه و مهم که بر تبلیغ آن ها اثر می گذاشت، محبت فوق العاده آن ها به مردم بود که کشش ایجاد می کرد. ما هم اگر می خواهیم در دل نوجوان ها نفوذی داشته باشیم اول از همه باید متوجه اثر فوق العاده تربینی محبت باشیم. وقتی که آن حریم های تصنعی و دیوارهای فاصله شکسته می شود و نوجوان ها دیگر مبلغ را نه به به عنوان غریبه بلکه دوست و رفیق و کسی مثل خودشان می پندارند در آن صورت مبلغ می تواند مطمئن باشد که گام اول را محکم برداشته است، مثل زمینی که مساعد پرورش است و حالا او می تواند که آن خوراک و محتوا را در این زمین بپاشد.