موسیقی ایرانی حزین نیست، میان شادی و غم تعادل ایجاد کرده است

هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی درباره انگاره حزن در موسیقی ایران به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان گفت: موسیقی ایرانی حزن ندارد و بر روی قاعده علمی و فلسفی ساخته شده است، موسیقی ایرانی محزون نیست، در تمامی رساله هایی که درباره موسیقی نوشته شده این مسئله مشهود است، رساله «کنزالتحف» به این مسئله اشاره دارد که کدام پرده ها به چه موضوعی اختصاص دارد.

وی افزود:  موسیقی ایرانی 2 دوره پرده گانی و مقامی دارد در دوره پرده گانی خیلی راحت اشاره دراد که کدام بخش ها از موسیقی ایران نمی تواند به عنوان موسیقی حزن آور باشد یعنی باید حتما شعر خاصی خوانده شود. جنبه های درمانی در موسیقی ایرانی زیاد است، یکی تخلیه درونی بیماران روانی توسط اجرای بخش های محزون، در آنجا پرده نشابورک را اشاره می کند که اجرا میکنند، اینکه می گویند مغول  و اعراب آمدند و موسیقی ما را محزون کردند  این حرف ها درست نیست. این حرف هایی که می زنند داستان هایی است که درست کرده اند، چه کسی می گوید در اسلام موسیقی مسئله دارد، نباید هر چیزی را به گردن دین بیندازیم، این غلط است اینها همه حرف است.

هوشنگ جاوید خاطر نشان کرد: واقعیت این است که اکثر رساله های موسیقی پس از ورود اسلام به ایران نوشته شده اند، اسناد باقی مانده این را نشان می دهند، یک عده اطلاعات غلط می دهند، حتی بحث علمی شدن موسیقی پس از اسلام در همان رساله ها آمده است، اگر ابن سینا، فارابی یا عبدالقادر مراغی نوشتند یا کسان دیگر همه اشاره به موضوعات علمی دارند.

این پژوهشگر موسیقی آئینی اظهار داشت: ما پس از اسلام در ابتدای قرون اولیه اسلام دانشمندی به اسم کندی داریم که فیلسوف مسلمانی است شاگردی به نام  سرخسی دارد، سرخسی کیست، یک ایرانی است که یک کتاب بزرگ در زمینه موسیقی دارد. حاکم عباسی به خاطر اینکه نمی تواند به لحاظ علم به مقام وی برسد،دستور می دهد نابودش کنند. ما نمی توانیم این موارد را نادیده بگیریم، اینکه بگوییم اسلام موسیقی را محدود کرده است حرف غلطی است.

وی همچنین گفت:  یک سری از پرده ها در رساله های موسیقی هست به نام  پرده های گریه آور، پرده هایی که انسان را به گریه و حزن وا می دارند.یک سری از پرده ها را شد البکاء (کمربند گریه) می گویند، اگر با این گوشه ها یک سری شعرها  خوانده شود آدم گریه می کند، در این گوشه ها این موضوعات مطرح می شوند حتی گفته شده بود که اگر کسی در غربت است برایش این را بخوانند یا اگر برای مرگ عزیزان اش است چه بخوانند، همه موسیقی ایرانی خرد است ، در موسیقی ایرانی بین شادی و غم است به لحاظ علمی تعادل است، دستگاه همایون ذات پند دهنده دارد و نه حالت حزن آور دارد و نه شادی آور.شما نمی توانید در همایون شادی صرف بگیرد یا غم صرف، دستگاه آرام بخشی است، شما هرگز نمی توانید کلیت موسیقی را حزن انگیز بدانید.

هوشنگ جاوید یادآور شد: اساتید موسیقی آثاری را با همین ادوات موسیقی  ایرانی پدید آوردند  که هنوز جای بحث و بررسی دارد ،این آثار هم زیبا هستند  و هم دارای تفکر، موسیقی ایران در ذات خود چه در بخش نواحی چه ردیف و دستگاهی دارای شاخصه های متعدد است که دارای یک عدالت بین شادی و غم است و اصلا اینطور نیست که حزن بالا دارد. اسناد موسیقی حرف دیگری درباره موسیقی ایرانی می زنند،  موسیقی ایرانی این قدر تاثیرش  بر روی مغز بالاست که خارجی ها در مورد آن مطالبی را نوشتند، فردی به نام آلازونیس موسیقی ایرانی را بررسی کرده است. تاثیرات آن بر روی طبایع بدن  را بررسی کرده است، اینکه کدام بخش موسیقی ایران روی آندروفین بدن تاثیر می گذارد.

وی افزود: ما در دوران پیش از اسلام درمان با موسیقی داشتیم و خیلی راحت بیماران را را با موسیقی درمان می کردیم ، این موسیقی، «موسیقی ذکری» یا «دانش مغانه» بوده است، موسیقی ایران هر بخش اش جداست آنکه انسان را به پایکوبی و شادی وا می دارد و آنکه انسان را به تفکر و آنکه انسان را به گریه می اندازد جداست، موسیقی ایرانی علمی است.