نارضایتی گسترده در حجاز/ انقلاب مردمی و سرنگونی آل سعود دور از انتظار نیست

به گزارش خبرگزاری شبستان، روزنامه کانادایی «نشنال پست» در گزارشی نوشت: بسیار سخت است که متحد کشوری باشی که 47 حکم اعدام را همزمان اجرایی می کند و فعالانه از تروریست های سراسر خاورمیانه پشتیبانی می کند. اما ما (کانادایی ها) چنین هستیم.

عربستان سعودی به تازگی بزرگترین اعدام دسته جمعی خود را در 30 سال گذشته انجام داد. در میان قابل توجه ترین موارد اعدامی، «نمر باقر النمر» روحانی شیعه ای است که بارها از دولت عربستان سعودی انتقاد کرده بود. ایرانیان به این اقدام اعتراض کردند. دو کشور روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و چند کشور دیگر در خاورمیانه نیز به دنبال این اقدام عربستان سعودی، روابط خود را یا با ایران قطع و یا کاهش دادند. ایران پس از آن عربستان سعودی را به حمله به سفارت خود در یمن متهم کرد. شاید این بدترین بحران دیپلماتیک خاورمیانه است که در چند هفته گذشته شاهد آن بوده ایم.

عربستان سعودی که از دیرباز متحد ناراحت کننده ای برای غرب بوده است، در آستانه یک تغییر اقتصادی است که ممکن است آن را به کشوری با ثبات تر تبدیل کند. آنگونه که منتقدان عربستان می گویند این کشور در آستانه اضمحلال و در نهایت شکست احتمالی دولت است. اعدام های دسته جمعی و تنش با ایران شاید یکی از نشانه های نگران کننده در خصوص این پیشگویی باشد.

من چندین سال در شهر «ابوظبی» زندگی می کردم. مسائل آنها در آنجا مشابه ما بود. من زمانی آنجا بودم که قیمت نفت هنوز هم پررونق بود. اما سقوط بهای نفت همه چیز را تغییر داد.

پس چه اتفاقی افتاد که بهای نفت از 120 دلار در بشکه به 35 دلار کاهش یافت؟ در تلاش برای ممانعت از ظهور تولید کنندگان نفت در آمریکا و جلوگیری از مانور ایران در بازار نفتی پس از لغو تحریم ها، عربستان سعودی تولید خود را افزایش داد و باعث شد قیمت نفت به رقم کنونی کاهش یابد.

نکته مضحک این اقدام اینجاست که عربستان سعودی خود بیشترین آسیب را از این کار دید. کسری بودجه این کشور در حال حاضر در میان بالاترین ها در جهان است و در نتیجه به صندوق ذخیره ارزی برای تامین مالی این شکاف متوسل شده است. «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه اخیر خود با نشریه «اکونومیست» در خصوص کاهش یارانه ها و خصوصی سازی دارایی های دولت صحبت و مالیات ها را معرفی کرد. سلمان حتی اذعان داشت که این پادشاهی حتی به فروش سهام شرکت «آرامکو» به عنوان ثروتمند ترین و مرموزترین شرکت نفتی در جهان در مناقصات عمومی نیز فکر کرده است.

تغییرات عربستان تنها اقتصادی نیست. ولیعهد خود به شخصه طلایه دار تحویل نسل است؛ قدرت از فرزندان آل سعود عبور می کند و به نوادگان ابن سعود می رسد. «محمد بن سلمان» بسیار کم سن و سال است. این تغییر نسل در جمعیت این کشور انعکاس یافته و اکنون 70 درصد در عربستان سعودی کمتر از 30 سال سن دارند.

سیاست خارجی خشن عربستان سعودی - به ویژه در مواجهه با ایران - نیز بازتابی از این تکامل است. درگیری های اخیر در یمن و جمله به انصار الله نیز تحت همین شعار صورت گرفته است.

این کشور در مسیر حذف برخی جنبه های مربوط به اتلاف هزینه ها اسراف کاری کنونی است که موج جوانان این کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اقتصاد این کشور و مهمتر از آن، فرهنگش نمی تواند به سادگی همگام با این اصلاحات حرکت کند. اکنون سوال این است که آیا آینده این پادشاهی به سمت بلوغ سیاسی پیش می رود و یا انقلابی آشکار؟ اما نشانه هایی از نارضایتی گسترده و همچنین درخواست هایی برای سرنگونی رژیم دیده می شود.