به گزارش خبرگزاری شبستان، دکتر حمیدرضا آیت اللهی، رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست دین و تکنولوژی در سخنرانی خود با عنوان "تاثیر و تاثر دین از تکنولوژی" گفت: تحولات شتابان تکنولوژی رفته رفته اندیشه ابزاری بودن آن را تحت الشعاع قرار داده و شواهدی متعدد بر خودمختاری آن و تحمیل ایده های فوق کنترل تکنولوژی بر اندیشه بشری به ویژه دین به وجود می آورد.
وی افزود: مارکس نخستین کسی بود که به تاثیرگذاری تکنولوژی بر جوامع بشری اشاره کرد اما دیدگاه او مورد قبول واقع نشد چرا که جبر در آن نبود و می گفت: تکنولوژی می تواند در بسیاری از زمینه های زندگی فرد اثر بگذارد یعنی خودمختارانه می تواند کارهایی را انجام دهد که ابزارش در اختیار انسان باشد اما اختیار آن در دست بشر نباشد.
استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: بیشترین حساسیت موضوع در گسترش دامنه تکنولوژی از تکنولوژی های سخت به تکنولوژی های نرم است اما این به معنای این نیست که موضع منفعلانه ما در مقابل تکنولوژی نتواند به موضعی فعال بینجامد.
دکتر آیت اللهی با بیان اینکه بعدها هایدگر این مسئله را جدی تر مطرح کرد، گفت: هایدگر جریانی از تکنولوژی را نشان داد که جریان مقهور بشری نبود، این موضوع وقتی حل می شود که تکنولوژی های سخت به تکنولوژی های نرم تبدیل شود.
وی ادامه داد: تکنولوژی به صورتهای متفاوتی می تواند بر دین تاثیرگذار باشد که تحمیل ارزشهای خاص، اختلاط اندیشه های دینی و دنیاستیز، ایجاد مسائل جدید در اندیشه دینی و در منش دینداری و همچنین تخریب قالبهای سنتی دین از این دسته اند.
رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: اگر کسی متوجه اقتضائات خاص تکنولوژی باشد و از طرفی هم بداند ما نسبت به تکنولوژی منفعل محض نیستیم و جبر وجود ندارد و می توانیم فعالانه با تکنولوژی برخورد کنیم، می تواند با تکنولوژی ارتباط خوبی برقرار کند.
وی با اشاره به اینکه بخواهیم یا نخواهیم تکنولوژی یکسری امور را القاء می کند، گفت: در حال حاضر مهمترین تکنولوژی رسانه است که حتی می تواند نگاه انسان را به دین تغییر دهد، دلایل مخالفت بسیاری از متدینین و افراد سنتی با تکنولوژی به این دلیل است که معتقدند با آمدن تکنولوژی نگاه ها عوض می شود و دین هم تحت تاثیر قرار می گیرد و بسیاری از این افراد به انزوا می روند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: آنها معتقدند تکنولوژی شرایط اجتماعی را به وجود می آورد که اختیار را از انسان سلب می کند در چنین شرایطی تکنولوژی بر بسیاری از این مفاهیم اثر می گذارد و می تواند ساختار ارزش ذهن انسان را تغییر دهد.
وی ادامه داد: وقتی تکنولوژی، شرایط جدید را ایجاد کند قالبهای سنتی یا به انزوا می رود یا تخریب می شود و این که به جای آن چه می آورد اهمیت دارد، اگر کسی بتواند جایگزین خوبی برای آن بیاورد می تواند، فضای منفعل را از بین ببرد و آن را فعال کند.
دکتر آیت اللهی تصریح کرد: تکنولوژی به طور بالقوه می تواند فرصت های مناسبی برای دین ایجاد کند به شرط اینکه ایده ساده انگارانه ابزاری بودن تکنولوژی را محور توجه قرار ندهد، چرا که برای تعامل فعال دین و تکنولوژی مهمترین مسئله است که دین پژوهان را در یک بررسی مداوم به این تعامل وامی دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه با تغییر کارکردهای مداوم تکنولوژی، اندیشه دینی فعال لازم است، گفت: اگر می خواهید از یک جامعه تکنولوژیک استفاده کنید باید قالبهای سنتی را به نحو درست تغییر دهید و این رویکرد فعال نیاز به یک اجتهاد دارد که طی آن بتوان با حفظ اعتقادات خود با شرایط جدید داد و ستد کرد.
رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به اینکه دین هم می تواند بر تکنولوژی اثر بگذارد، گفت: دین نیز با القاء ارزشهای خود می تواند در روند تحولات تکنولوژی موثر باشد، ایجاد پرسش های جدید برای تکنولوژی، جلب اقتضائات خاص برای روند فعالیت تکنولوژی و استفاده از محیط های فکری جدید که تکنولوژی آنرا به وجود می آورد در جهت القاء ارزشهای دینی و حضور فعالانه در اصلاح شرایط مخربی که تکنولوژی به وجود می آورد و مسائلی از این دست از تاثیرات مهم دین بر تکنولوژی می تواند باشد.
پایان پیام/
نظر شما