دکتر محمدمهدی جعفری، استاد دانشگاه شیراز و مترجم نهج البلاغه و مصحح متون کهن ضمن تبریک فرخنده سالروز چهارمین اختر تابناک ولایت به خبرنگار شبستان گفت: نمی توان شخصیت والای امام سجاد (ع) را تنها محدود به یک دوره تاریخی مانند کربلا کرد. چرا که زنده ماندن ایشان و ادامه ولایت به دست آن بزرگوار مصلحتی بود که از جانب خداوند تقدیر شده بود بنابراین ما برای شناخت آن بزرگوار باید شخصیت ایشان را قبل از حادثه کربلا و همچنین مبارزات اجتماعی فرهنگی و سیاسی ایشان را بعد از حماسه کربلا جستجو کنیم تا بتوانیم شناختی نسبی نسبت به ایشان پیدا کنیم.
وی افزود: متاسفانه کسانی که در مقتلها کار کرده اند تحت الشعاع حادثه کربلا بوده اند و بعد از آن ردپایی از وجود امام زین العابدین را آنگونه که شایسته است، مطرح نکرده است، بنابراین جا دارد که درباره زندگی آن بزرگوار تحقیقات بسیاری را صورت گیرد.
وی ادامه داد: دکتر جعفر شهیدی کتابی با عنوان امام زین العابدین دارد که در عین کم حجم بودن، بسیار معتبر است، همچنین کتاب امام زین العابدین حسن امین مولف دایرة المعارف شیعه نیز از نظر علمی بسیار معتبر است دکتر موسوی گرمارودی نیز صحیفه سجادیه را ترجمه بسیار زیبایی کرده است اما دکتر شریعتی نیز کتابی با عنوان زیباترین روح پرستنده درباره این امام بزرگوار دارد که اگرچه چندان علمی نیست اما از لحاظ عاطفی و احساسی به شدت روی خواننده تاثیر می گذارد.
وی خاطرنشان کرد: بعد از حادثه کربلا بنی امیه با قیام های متعددی روبرو شدند، از جمله قیام توابین و بسیاری از قیامهای دیگر و از آنجایی که این حکومت ناعادل موقعیت خود را در خطر می دید، سیاست خفقان را در پیش گرفت، از این رو امام با توجه به مقتضیات زمان شیوه ای را برای مبارزه با این حکومت فاسد در پیش گرفت و آن استفاده از زبان دعا بود که تمامی مطالب اجتماعی فرهنگی و سیاسی که متناسب با آن موقعیت زمانی بود، به این زبان برای آگاهی مردم بیان می کرد.
دکتر جعفری تصریح کرد: از آنجایی که زبان دعا یکی از تاثیرگذارترین زبانها محسوب می شود و با روح دعا سروکار دارد، بنابراین تاثیرگذاری این شیوه به شدت موفقیت آمیز بود، چرا که در روح و جان انسانها تاثیر می گذاشت، ایشان حتی ریزترین مسائل سیاسی، فلسفی و علمی زمان خود را که مورد انحراف قرار گرفته بود با زبان دعا پاسخ داده است.
وی یادآور شد: در زمان امام سجاد (ع) عده ای عافیت طلب که درک صحیحی از مسائل اجتماعی نداشتند، درصدد تاخیر انداختن بسیاری از مسائل از جمله عقوبت ظالمان بوده اند که به این گروه مرجع می گفتند. اینها چنین استدلال می کردند که ما کاری به حاکمان وقت نداشته باشیم، اینها همان گروه جبرگرا بودند که طرز تفکرشان به نفع بنی امیه بود و امام زین العابدین چنان زیرکانه دقیق از طریق دعا پاسخ می داد که آنها متوجه اشتباهات خودشان بشوند.
وی گفت: امام صادق (ع) حتی در صحیفه سجادیه دعاهای ویژه ای برای مرزبانان دارد که در آن اصول عقاید اسلامی را در این باره مطرح می کنند و در آنجاست که به چنین مظلومی اشاره می کند که اگر کسی خدمتی انجام دهد باید مبسوط بماند اما اگر بخواهد به بهانه حفظ نظام مردم را ساکت کند یا به جنگ بفرستد محکوم به زوال و نابودی است و البته دعاهای ایشان همیشه موثر واقع می شد.
این استاد دانشگاه یادآور شد: صحیفه سجادیه از نظر اعتبار بسیار با اهمیت است چرا که بعد از حیات آن حضرت توسط امام محمدباقر (ع) و زید بن علی که هر دو دعاها را از حفظ بودند، جمع آوری شد و این دو بزرگوار هر کدام صحیفه ای نوشتند که آن دو را با یکدیگر مطابقت کردند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که آنچه نوشته اند، معتبر است، چرا که هر دو یک چیز را نوشتند، بنابراین از نظر اسنادی و اعتباری صحیفه کاملاً معتبر و قابل رجوع است.
وی اضافه کرد: صحیفه متضمن لطیف ترین و دقیق ترین مضامین عرفانی است که وظیفه ما مطالعه و رجوع به این دعای عظیم الشان است ما اگر خواسته ای داریم می توانیم از طریق صحیفه آن را مطرح کنیم.
وی همچنین عنوان کرد که یکی از ویژگی های صحیفه سجادیه این است که روش دعا کردن را به ما می آموزد و نتیجه را نیز بیان می کند مثلاً اگر دعایی اجابت نشد، به ما علت عدم اجابت دعا را می گوید و این خود کارکردی بسیار ارزشمند است.
دکتر جعفری در پایان گفت: صحیفه سجادیه زبور آل محمد لقب گرفته است که هم از لحاظ آهنگ و موسیقی و هم از لحاظ زبان بسیار فاخر و ارزشمند است این کتاب طبیعت روح انسان را که همان پاک سرشتی است، بیان می کند و می تواند رابط خوبی بین انسان و پروردگار باشد.
پایان پیام/
نظر شما