به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی مرکز طبع و نشر قرآن کریم، مصحف «بریل» جهت استفاده روشندلان بر اساس شیوه‌ی نگارش و علامت‌گذاری مرکز طبع و نشر جمهوری اسلامی ایران منتشر شد. این نوع مصحف برای اولین بار است که در کشور انتشار یافته و جهت استفاده در اختیار روشندلان عزیز قرار گرفته است.
خط بریل
نابینایان برای نوشتن و خواندن از خطی به نام خط بریل بهره میگیرند. این خط توسط « لوئی بریل» که خود نابینا بود اختراع گردید.
لازم به تذکر است که خط بریل از نشانه‌هایی برای حروف و صداها تشکیل شده که در همه کشورها و ملت‌ها یکسان بوده و مانند اعداد ریاضی از چپ به راست نوشته شده و مانند کتاب‌های لاتین از چپ آغاز میگردد. در این روش کلمات به صورت آوانگاری نگارش یافته و به یکدیگر متصل نمیشوند. بنابراین، خط بریل از نشانه‌ها و رموزی تشکیل شده که حکم حروف و کلمه را نداشته و نابینایان از لمس این نشانه‌ها، به مقصود نویسنده پی برده و قادر به خواندن میشوند.
تاریخچه مصحف بریل در جهان
قرآن كريم به خط بريل، تا كنون چند بار در جهان اسلام به چاپ رسيده است؛ برای مثال، در سال 1952 در اردن، در سال 1966 در مصر، در سال 1976 در عربستان، در سال 1988 در تونس، در سال 2005 در کویت و در سال 2006 و 2007 در لیبی به چاپ رسيده است.
چاپ و صحافی این مصحف توسط بنیاد فرهنگی قرآنی روشندلان اصفهان صورت گرفته است. رسم الخط این مصحف نیز طبق استانداردهای بین المللی قرار دارد و بنابراین می تواند مورد استفاده ی تمامی نابینایان آشنا به خط بریل در سراسر دنیا قرار گیرد. این مصحف در قطع رحلی و در تیراژ 10.000 دوره منتشر شده است. هر دوره شامل 10 جلد و هر جلد شامل 3 جزء می باشد.
ویژگی ها:
هر سه جزء از قرآن‌های بدون ترجمه به خط بریل در یک جلد جداگانه تنظیم شده که جمعاً ده جلد میباشد که به منظور استفاده هر جزء در جلسات قرآن، حمل و نقل تنها یک جلد برای نابینا میسر باشد.
رسم الخط این مصحف بگونه‌ای تنظیم گردیده که با قواعد بین المللی بریل و رسم الخط رایج در جهان اسلام نیز مطابقت داشته باشد و همچنین ضوابط و قواعد رسم الخط قرآن نیز رعایت شده به شکلی که مطالعه آن برای همه مسلمانان نابینا در سایر کشورها امکان پذیر باشد .
علائم وقف مورد استفاده در این مصحف بر طبق آخرین تحقیقات مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران میباشد که راهنمای بریل این علائم در ابتدای هرجلد از این مصحف درج شده است .
هر آیه از ابتدای پاراگراف آغاز شده و شماره آیه در پایان آن درج گردیده است که این امر سهولت در قرائت را برای قرآن پژوهان نابینا به دنبال خواهد داشت.
صفحات فرد شماره جزء و شماره صفحه بریل قرار داده شده که راهنمای خوبی جهت نابینایان میباشد .
در بالای هر صفحه شماره صفحه بینایی(برطبق صفحات قرآن‌های رایج در جهان اسلام) مشخص شده و اگر صفحه بینایی(برطبق قرآن‌های رایج) در وسط صفحات این مصحف تمام شود ، شروع صفحه بعدی با خط کشی بریل و در پایان خط کشی شماره صفحه بینایی مربوطه درج گردیده است که ویژگی منحصر بفرد این مصحفهای بریل میباشد.
در اول هر جلد فهرست این مصحف بگونه‌ای تنظیم شده که در آن شماره و نام سوره ، تعداد آیات آن سوره و اینکه این آیات از چه صفحه‌ای شروع و در کدام صفحه خاتمه می‌یابد ذکر گردیده است
بمنظور راهنمای نابینایان روی هر جلد از این مصحف ، شماره جلد به همراه اجزاء مربوطه به خط بریل مشخص شده است .
جلد سازی و صحافی آن نیز بگونه‌ای انجام شده که در عین برخوردار بودن از زیبایی و استقامت ، مطالعه آن جهت نابینایان راحت باشد.
مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی آمادگی خود را جهت در اختیار قرار دادن فایل مربوط به مصحف بریل به چاپخانه های دارای سیستم چاپ بریل اعلام می دارد.
ضمن این که جهت سهولت دسترسی به این مصحف سازمان ها، نهادها، موسسات و اشخاص می توانند از طریق سایت مرکز طبع و نشر قرآن کریم جمهوری اسلامی به آدرس moshaf.org مراجعه کرده و از قسمت فروشگاه سفارش خود را ثبت نمایند.
این مصحف قابل استفاده برای قرآن پژوهان و قرآن آموزان نابینای عزیز، سازمان آموزش و پرورش استثنایی و مدارس نابینایی سراسر کشور، کلیه واحدهای بهزیستی ارائه خدمات به نابینایان، کتابخانه های بریل، واحدهای بهزیستی و نابینایان مسلمان دیگر کشورها می باشد.
احکام و استفتائات
بر این اساس، موارد زیر از دیدگاه مراجع عظام تقلید قابل تأمّل است:.
س: خانـم‌هاى نابينا به هنگام عادت ماهانه با تـوجه به ايـن كه قرآن براى آنها به‌صـورت برجسته نـوشته شده است و بايستى آن را در خواندن لمس كنند، آیا می‌توانند این کار را انجام دهند؟
ج: نبايد لمس كنند.[i]
س: آيا بر نابينايان لازم است در موقع فراگيرى قرائت قرآن و در وقت لمس اسامى طاهره كه با خط برجسته نوشته شده‌اند، وضو داشته باشند؟
ج: نقاط برجسته كه علامتند براى حروف اصلى حكم حروف اصلى را ندارند و دست زدن به آنها، در مواردى كه به مثابه علامت حروف قرآن كريم و اسماء طاهره استفاده مىشود، نياز به طهارت ندارد.[ii] در پاسخی دیگر بیان شده است “اگر نقاط برجسته علامت حروف‌اند، حكم آن حروف را ندارند؛ ولی اگر در نظر عرف آگاه، به مثابه خط محسوب شوند، در مس آنها رعایت احتیاط لازم است”.[iii]
[i]. استفتـائات امـام خمينـى، ج 1، مسـأله 172.
[ii]. اجوبة الاستفتائات، ج 1: 46.
[iii]. ر. ک. رساله اجوبة الاستفتاءات، 1388: 31.
نظر شما