جایزه «جلال ستاری» توسط کامبیز درمبخش به علیرضا مشایخی اهدا شد

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ابتدای این مراسم محمد محرمی به تک نوازی دودوک پرداخت که مورد استقبال حاضرین واقع شد و پس از آن از دکتر حمیدرضا اردلان دعوت شد که به سخنرانی بپردازد.

دکتر اردلان در ابتدای سخنانش با اشاره به تصاویری که در نگارخانه «زمستان» به نمایش درآمده است، اظهار داشت: این تصاویر که می بینید و این جمعی که دور هم جمع شده ایم برای این است که یک کتاب یا فصلنامه، یا مکتوبی به نام کتاب «استودیو تهران» در شهر تهران، کشور ایران به چاپ رسیده که قرار است از این به بعد به زندگی و حیات خود ادامه دهد.

وی سپس افزود: ما در کشورمان از طریق مغرب زمین وارد جهان مدرن شدیم؛ جهان مدرن نه از نظر فیزیکال و نه وسایل مدرن، بلکه اندیشه مدرن پس خودمان نتوانستیم اندیشه مدرن را در خودمان پیدا کنیم. دیگران پیدا کردند، ما از آنها یاد گرفتیم. البته از نظر من با یک تفاوت، در مغرب زمین متفکرانی پیدا شدند و فنومن را تشخیص دادند و اینکه فنومن ها چیستند. بر اساس آن فنومنولوژی تکوین پیدا کرد و متفکران درباره آن صحبت کردند.

این پژوهشگر در ادامه با اشاره به موضوعیت زمان در اندیشه، زبان و هنر مدرن متفکران آلمانی و در راس این متفکران هایدگر، عنوان کرد: ما در ابتدا به موضوعات توجه نکردیم به افرادی که این موضوعات را بیان کرده بودند توجه کردیم، یعنی خود هایدگر برای ما موضوع قرار گرفت و نه آن چیزی که هایدگر گفت. بعد از آن که هایدگر و دیگران برای ما موضوع قرار گرفتند ما به آثار آنها توجه بعد از کشف آن آثار نشان دادیم اما به سابقه این کشف توجه نکردیم. سابقه این کشف در کشور ما مطابقت با سابقه این کشف در کشور آنها نداشت. شاید واژه کشف دقیق نباشد بتوان ابداع یا چیز دیگری به آن اطلاق کرد.

دکتر اردلان سپس ضمن اشاره به چاپ کتاب استودیو تهران، ادامه داد: این مجموعه نه اینکه رسیده یا می رسد یا خواهد رسید به آن مرتبه اما هدف این است که موضوعاتی طرح مسئله شوند و این موضوعات، موضوعاتی نیست که الزاما تقلید از مغرب زمین باشد.

معاون فرهنگی هنری خانه هنرمندان ایران درباره اهدای جایزه «جلال ستاری»، گفت: در اینجا بزرگانی هستند و در راس آنها، استاد علیرضا مشایخی حضور دارند که جزء معدود هنرمندان و موسیقیدانان و متفکران کشور هستند که با جرات، جسارت و شهامت کار کردند و از آثار موسیقیدانان مغرب زمین تقلید نکردند مگر در دوره جوانی و یا با ابراز اینکه تحت تاثیر چه مکتب موسیقی و یا جایی بوده اند. استاد مشایخی اتفاقا جزء محدود کسانی هستند که به موضوع به عنوان اصل و ذات خود موضوع اندیشیده اند. آثار این هنرمند به همین دلیل آثاری نیست که بخواهد جماعتی را جذب یا دفع کند بلکه اثری است که در بطن خودش طرح مسئله می کند.

این موسیقیدان در ادامه، افزود: طرح مسئله با مصرف یا تولید یک چیز تفاوت بنیادین دارد، طرح مسئله یعنی اینکه مسئله ای وجود دارد، گوش ما دچار یک مسئله است، موسیقی دچار یک مسئله است و من یک مسئله در مقابل این مسئله طرح می کنم یا همان مسئله را طرح می کنم. جایزه ای در کشور ما با نام «جلال ستاری» وجود دارد؛ جلال ستاری نیز اندیشمند بزرگی است که مثل آقای مشایخی خدمات ارزنده ای به فرهنگ و مباحث نوین در کشور ارائه داشته است. این جایزه هر دو سال یک بار در یک سمینار علمی به سه نفر از بزرگان حوزه هنر و اسطوره شناسی، تفکر راجع به هنر و رشته های مختلف هنری، اهدا می شود. امسال این جایزه و این تقدیر به پاس بنیان موسیقی استاد علیرضا مشایخی، به ایشان تعلق گرفت. در وقت اهدا در آن سمینار، استاد مشایخی ایران نبودند و ما اجازه گرفتیم که امروز این نشان و جایزه را به استاد تقدیم کنیم.

دکتر حمیدرضا اردلان در ادامه از کامبیز درم بخش دعوت کرد تا برای اهدای جایزه در جایگاه حضور پیدا کند.

دکتر اردلان در انتهای سخنانش به نشان جایزه «جلال ستاری» اشاره کرد و افزود: این اثر مجسمه ساز معاصر ایران، جناب آقای دارش است. جنس این مجسمه پلکسی گلاس نیست و واقعا برنز است و حدود 8 ماه روی طراحی آن کار شده است که نشان دهنده یک اسطوره است که روی یک پای ایستاده است، شاید تعبیری از وضعیت تفکر و اساطیر در ایران باشد. پایه اش هم واقعا چوب است و پلاک روی آن نیز برای شخص علیرضا مشایخی حکاکی شده و از بازار خریداری نشده است.

این سخنان دکتر اردلان که اشاره به انبوه نشان های بی هویت در مراسم گوناگون در سطح کشور داشت، با تشویق حاضرین روبه رو شد.

سپس جایزه «جلال ستاری» از سوی این سمینار و توسط کامبیز درمبخش به علیرضا مشایخی تقدیم شد.

در ادامه مراسم، علیرضا مشایخی نیز به سخنرانی پرداخت و در ابتدا با اشاره به مضمون صحبت های دکتر اردلان، به طنز گفت: خانم ها و آقایان، من خود علیرضا مشایخی هستم.

پس از این جمله که تشویق حضار را در پی داشت، وی ادامه داد: پرسوناژ زن فیلم صحرای سرخ اثر میکل‌آنجلو آنتونیونی، که مونیکا ویتی آن را بازی می کرد، در جمله ای می گوید، دلم می خواهد تمام آدم هایی که دوست دارم مثل دیوار دور خودم داشته باشم و همیشه با آنها در یک تعطیل ابدی زندگی کنم. خانم ها آقایان، بنده در این تعطیل ابدی زندگی می کنم و این دیوار قشنگ دورم را آدم هایی مثل سهراب حسینی، دکتر حمیدرضا اردلان و تمام شاگردانم تشکیل می دهند. اینها دیواری از مهربانی هستند که تحمل ناملایمات این مملکت را که همه شما می شناسید، برای من ممکن ساخته اند.

این هنرمند سپس با اشاره به اینکه همیشه از من می پرسند چرا در تهران زندگی می کنی، عنوان کرد: من تهران را خیلی دوست دارم و این دیوار دور خودم را نیز خیلی دوست دارم و در تعطیلی بسیار قشنگی به سر می برم و کاملا راضی هستم و از شما متشکرم که به من و امثال دکتر اردلان، سهراب حسینی و سهیل حسینی حمایت معنوی می دهید. به هنر فکر کردن و در هنر ابداع کردن در ایران آسان نیست، من در این زمینه یک تجربه 50 ساله دارم. وقتی که فارغ التحصیل دانشگاه وین شدم و برگشتم به تهران، تمام اساتید موسیقی تنها سعی شان در گوش نکردن به حرف های من بود. سمینار یا کنسرت برگزار می کردم به شاگردانشان می گفتند نیایند ولی من نه تعجب می کردم و نه گله  و الان هم به حساب گله نمی گویم دارم برای جوان ترها می گویم که اگر به کاری که می کنید، معتقد باشید اصلا احتیاجی به حمایت اساتید ندارید. شما احتیاج به حمایت خودتان دارید و باید اندیشیدن را آن گونه که دکتر اردلان فرمودند، آغاز کنید و اگر به این اندیشیدن دل ببندید هیچ قدرتی نمی تواند در شما سستی ایجاد کند.

در پایان این مراسم، سهراب حسینی به نمایندگی از استودیو و مکتب تهران، به سخنرانی پرداخت و ضمن تشکر از اساتید حاضر، به نقش سهیل حسینی در شکل گیری کتاب استودیو تهران اشاره کرد و افزود: شماره بعدی کتاب استودیو تهران به موضوع امضا خواهد پرداخت. کاری که انجام داده ایم جمع آوری چند هزار امضا از مهرهای پیش از تاریخ تا امضاهای چهره های سرشناس سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری امروز؛ و یک مرجعی از موضوع امضا می سازیم و این مسئله را مطح می کنیم که اصلا موضوع امضا در جهان معاصر ما چه موقعیتی دارد. ما داریم در روزگاری زندگی می کنیم که امضای ما از خودمان سند با ارزش تری محسوب می شود؛ یعنی هر چه حرف و قول و وعده و وعید، بدون امضا از سوی کسی پذیرفته نمی شود. شاید بتوان به این موضوع فکر کرد که ما چرا اصلا در این موقعیت داریم زندگی می کنیم.

حسینی در پایان افزود: حرف زدن درباره کتاب استودیو تهران امر بی فایده ای است وقتی که ما توانسته ایم بر پیشانی محصول خود امضای چند تن از بزرگان تاریخ روشنفکری معاصر ایران را داشته باشیم.

وی در پایان از طاها ذاکر و سایر دست اندرکاران استودیو تهران نیز تشکر کرد و از مخاطبین دعوت کرد تا با دیوار طراحی شده برای این رویداد عکس بگیرند و دیوار مخصوص امضا را نیز امضا کنند.

گفتنی است، این نمایشگاه تا 22 آبان ادامه خواهد داشت و علاقه‌مندان می‌توانند برای شرکت در این مراسم و یا دیدن از آثار به نشانی خیابان آیت الله طالقانی، خیابان شهید موسوی شمالی، باغ هنر، نگارخانه زمستان خانه هنرمندان ایران مراجعه کنند.