به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به مناسبت فرا رسیدن عاشورای حسینی و با توجه به آنکه در طول تاریخ دشمن سعی کرده با طرح شبهاتی مردم را از حقیقت این واقعه و عشق به حسین بن علی (ع) و راه آن حضرت (ع) دور کند با حجت الاسلام والمسلمین احمدرضا باوقار، کارشناس کلام و مدیر گروه سابق وهابیت پژوهشکده باقرالعلوم (ع) در خصوص یکی از شبهات وهابیت در خصوص این واقعه گفتگویی انجام داده ایم؛ گفتگوی ما را با این استاد حوزه و دانشگاه و مولف کتاب "وهابیت" می خوانید:
در خصوص روزه روزه عاشورا گاه سخنان و شبهاتی از سوی وهابیت مبنی بر اینکه شیعه سنت را به گوشه ای وانهاده و بدعت در دین ایجاد کرده، شنیده می شود؛ لطفا اصل مساله را تشریح بفرمایید.
مساله این است روز عاشورا روز حزن شیعه است، از سوی دیگر روایت داریم بنی امیه نه تنها با برپایی عزاداری بر امام حسین (ع) مخالف بودند، بلکه برای مقابله عملی، این روز را روز جشن و شادی معرفی کردند و برخی گفتند روز عاشورا باید روزه گرفت. در حقیقت وهابیت پیرو خط فکری بنی امیه مطرح می کند، شیعه نه تنها روز عاشورا را که سنت پیامبر (ص) بر آن بود که این روز را روزه می گرفت، روزه نمی گیرد، بلکه به عزاداری و سوگواری نیز می پردازد!
مفهوم سخن شما این است که روزه این روز، واجب بوده و شیعه از آن سر باز می زند؟
ببینید در میان افکار وهابیت، روزه روز عاشورا دو مساله دارد یا واجب شمرده شده یا مستحب؛ در حقیقت به طور کلی در خصوص روزه این روز مباحثی مطرح است که باید مورد بررسی قرار گیرد تا مساله به خوبی روشن شود.
دلائل این اقوال طبق منابع شیعه و سنی چیست؟
ببینید اقوال در این زمینه متفاوت است اما ثابت می شود که این سخن وهابیت و عملی که بنی امیه انجام دادند، در حقیقت بدعت در دین بوده است.
برای پاسخ به این مساله باید گفت اصل اینکه روزه این روز واجب یا مستحب بوده، روایات آن ضعیف است به طوری که اخیرا در عربستان موسوعه ای از سوی برخی اساتید دانشگاهی همچون علی حسن علی حلبی، دکتر ابراهیم طه قیسی، دکتر حمدی محمد مراد چاپ شد که این افراد برخی روایات ضعیف و جعلی را جمع آوری و منتشر کردند که از جمله این روایات، روایات مربوط به روزه روز عاشوراست.
بنابراین، اهل سنت نیز در خصوص این مساله چند نظریه دارند نخست آنکه از مبنا ریشه نه تنها وجوب، بلکه استحباب روزه روز عاشورا را زده اند؛ دوم عده ای گفته اند این احادیث به لحاظ سند مشکل دارد و دسته ای دیگر معتقدند این روایات از نظر دلالت مشکل دارد. برخی نیز از شیعه و سنی معتقدند روزه عاشورا تا پیش از واجب شدن روزه ماه مبارک رمضان واجب بوده و پس از آن، نسخ شده است. به طور مثال مرحوم شیخ صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه از امام باقر (ع) نقل می کند: روزه روز عاشورا قبل از ماه رمضان بود اما چون روزه ماه رمضان نازل شد ترک شد.
روایتی از اهل سنت در این زمینه نقل کنید.
در کتاب صحیح بخاری روایاتی آمده مبنی بر اینکه پیامبر(ص) روز عاشورا را روزه نمی گرفتند و امر به روزه آن نمی کرده اند.( صحیح بخاری، جلد یک، صفحه 341)
همچنین، حسن ابن علی سقاف شافعی راجع به عاشورا نوشته است: از جمله مطالبی که واقعیت حیات سیاسی بنی امیه را می توان اقتباس کرد، این است که آنها "منطق هدف وسیله را توجیه می کند"، را دنبال می کنند. بر اساس این قاعده برای خود جایز می دانند که حادثه عاشورا را دفن کنند به همین جهت آنان به جعل اخبار پناه برده و آنها را به حسین (ع) نسبت دادند. (مجله الهادی، سال هفتم، شماره دوم )
بنابراین، می توان با توجه به منابع ذکر شده نتیجه گرفت روزه روز عاشورا، چه از باب وجوب و چه استحباب، سندیت قطعی و مبانی فقهی ندارد و از سوی اهل سنت نیز روایات آن ضعیف شمرده شده تا جایی که خود در موسوعه ای که چاپ کردند، به این نکته اشاره نمودند. اما بنی امیه و در پی آن وهابیت، برای مقابل با شیعه روزه این روز را سنت پیامبر (ص) معرفی کرده و حتی به شادی و سرور می پردازند. در حقیقت این روز، روز حزن اهل بیت(ع) است. در این خصوص ابوریحان بیرونی در کتاب «الاآثار الباقیه» صفحه 524 بیان می کند: مسلمانان روز عاشورا را به خاطر کشته شدن فرزند رسول خدا(ص) و آتش زدن خیام حرم و بر نیزه کردن سرها و اسب دوانیدن بر اجساد، شوم می دانستند ولی بنی امیه در ایام محرم زینت کرده و عید گرفتند و مهمانی برگزار نمودند. این رسم در ایام حکومت آنها رواج پیدا کرد و حتی پس از انقراض آنها این رسم باقی ماند.
نظر شما