جعفر ابراهیمی، از شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان کشورمان در پاسخ به این سئوال که پرداخت مسایل روز در قالب شعر و داستان برای کودکان تا چه حد ضرورت دارد، به خبرنگار شبستان گفت: در سال های اخیر یک مقدار ادبیات کودک و نوجوان در گروه های مختلف سنی پراکندگی پیدا کرده است به عنوان مثال برای گروه سنی خردسال کتاب در بازار زیاد داریم، کتاب های بازاری، متوسط و خوب برای گروه سنی خردسال زیاد است.
ابراهیمی با بیان اینکه در بخش نوجوان کمتر کار شده است، عنوان کرد: کتاب ها در این بخش بیشتر رمان است و مجموعه شعر برای نوجوانان کم است. چیزی که این وسط بین نوجوان و خردسال مغفول مانده و فراموش شده است ادبیات کودک است.
وی معتقد است ادبیات نوجوان، خردسال و جوان و همه اینها به خاطر ادبیات کودک است و در وهله اول ادبیات کودک است که مهم است و آنهای دیگر در حاشیه قرار دارند.
این نویسنده کودک و نوجوان تصریح کرد: منظورم از ادبیات کودک دبستانی ها هستند. دوم ابتدایی تا دوم و سوم راهنمایی یعنی 7 تا 12 سال. زمانی در دهه اول انقلاب برای این گروه سنی کار زیاد چاپ می شد اما در سال های اخیر کارهای کمی نوشته می شود و اگر هم هست بازنویسی متون کهن مثل قصه های مثنوی است، علتش این است که برای گروه سنی کودک نوشتن مشکل است هم نوشتن شعر و هم نوشتن قصه.
ابراهیمی در مورد شعر خردسال اظهار داشت: شعر خردسال از این نظر که با زبان محاوره کار می کنیم یک سری محدودیت های شعری را از بین می بریم و راحت تر است در عین اینکه کار سختی است .کار موفق خردسال کار سختی است.شعر خردسال، زبانش راحت است و راحت می شود محاوره ای کار کرد.
این کارشناس ادبیات کودک و نوجوان با اشاره به مشکلات شعر خردسال یادآور شد: خیلی از شاعران حتی شاعران حرفه ای را دیده ام که شعری که با کلام ساده برای کودکان می گویند را با زبان شکسته برای خردسال می گویند برای همین شعرهای خردسال هم مشکل دارد.
وی با بیان اینکه بچه ها از نظر کلامی می توانند با شعر بازی کنند، بیان کرد: مفهوم و مضامین شعری به درد خردسال نمی خورد ضمن اینکه خردسالان با مضمون کاری ندارند، بچه ها بیشتر می خواهند با شعر بازی کنند به عنوان مثال اتل متل توتوله و شعرهایی که اخیرا باب شده و با جمعی از شاعران کار کردیم، شعرهای هیچانه، خردسالان اینها را بیشتر می پسندند چون با این اشعار بازی می کنند.
این شاعر کودک و نوجوان با بیان اینکه کودکان به موسیقی کلامی علاقه دارند و قافیه بازی می کنند، عنوان می کنند: اینکه بیاییم برخی موضوعات را در قالب شعر بگوییم یا بچه ها نمی فهمند یا کار بیشتر جنبه بازاری و تجاری پیدا می کند.
ابراهیمی با ابراز تاسف از اینکه در کشورمان افراط و تفریط در بین مردم زیاد است، تصریح کرد: قبل از انقلاب کودکان هیچ اهمیتی نداشتند برای همین ادبیات کودک هم نداشتیم. بعد از انقلاب به کودکان و نوجوانان اهمیت زیادی داده شد و ادبیات کودک هم شکل گرفت.
وی خاطرنشان کرد: الان به جایی رسیدیم که والدین روی کودکان (بچه های هفت تا 12 سال) خیلی سرمایه گذاری نمی کنند اما برای خردسالان، بچه های 2 تا 4 سال هرچه می خواهند می خرند، کتابی چاپ می شود برایشان تهیه می کنند اما همین بچه وقتی مدرسه می رود خیلی برایش سرمایه گذاری نمی کنند چون فکر می کنند وارد مدرسه شده و از اختیار آنها خارج شده است و بچه را به دولت می سپارند.
این کارشناس ادبیات کودک و نوجوان ادامه داد: دولت تنها کافی نیست سیستم آموزش و پرورش ما به گونه ای نیست که فکری برای مطالعه بچه ها به خصوص مطالعه غیر درسی آنها داشته باشد و در زمینه این مطالعه سرمایه گذاری نمی کند. کتابخانه مدارس ما کتب غیردرسی برای گروه سنی کودک خیلی کم دارند.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر موضوعات جدید اجتماعی همچون آپارتمان نشینی، کامپیوتر و لب تاپ به وجود آمده است، گفت: نمی خواهم بگویم شعر در مورد لب تاپ کار آسانی است اما این موضوعات جدید روی زندگی بچه های ما تاثیرگذار است و روی بینش آنها اثر گذاشته است.
ابراهیمی با اشاره به اینکه توانایی بچه های امروز خیلی بیشتر از بچه های 20-30 سال پیش است، بیان کرد: برای همین باید برای بچه ها شعرهایی بگوییم که بتوانیم نیازهای امروزشان را برآورده کنیم. بچه امروز جایی برای بازی ندارد و مدام در خانه است. برای بچه ای که در سرما و گرما در آپارتمان است باید فکرهایی کرد که در خانه مشغول شود.
ابراهیمی اظهار داشت: اگر بچه ها کتاب خوب داشته باشند، شاید کمتر سراغ گوشی و لب تاپ بروند.
وی همچنین در مورد مسائلی مثل عشق در نوجوانی خاطرنشان کرد: در دوران نوجوانی مسایلی مثل عشق را داریم که در مورد آن کم کار شده است و به آن مثل میوه ممنوعه نگاه می شود در حالی که عشق نوجوانی یک جریان طبیعی و مقتضی سن است و حرف زدن در مورد آن لازم است.
نظر شما