فاجعه زیست محیطی در جنگلهای هیرکانی به بهانه انتقال آب/ اعلام نظر نهایی هیئت کارشناسی در آینده نزدیک

خبرگزاری شبستان – گرگان: حدود ساعت 9 صبح دیروز (13 مهر) بود که هیئت 5 نفره وزارت نیرو از جمله؛ مهندس ابوتراب، مدیر دفتر فنی، مهندس اسماعیلی، مدیر دفتر مهندسی و مهندس نشاط پور، مدیر دفتر نظارت آب و فاضلاب کشور و مهندس حب وطن، معاون برنامه ریزی وزیر نیرو و مهندس بخشی، معاون  بازرسی وزیر نیرو و مسئولان آب منطقه ای گلستان و فرماندار رامیان و علی آبادکتول مدیرامور آب، محیط زیست، جهادکشاورزی و منابع طبیعی و آبخیز داری علی آباد و برخی از اعضای شورا و بخشداران منطقه کتول و فندرسک بازدید از سرچشمه های آب زرین گل با توقف در دو راهی شیرین آباد و بازدید میزان آب رودخانه زرین گل آغاز شد.

بازدیدی که با توضیحات حسین دهقان، معاون برنامه ریزی و بهبود مدیریت شرکت آب منطقه ای گلستان به هیئت کارشناسی آغاز شد.

تائید انتقال آب شاه پسند برای توسعه کشاورزی شاهرود  از سال 73

وی ابتدا از وضعیت دبی آب دو چشمه شاه پسند و ریگ چشمه و پیوستن آب آنها در گذشته به سیاه رودبار و شیرین آباد گفت و از اینکه در حال حاضر هیچ طرح آبخیزداری در این منطقه انجام نمی شود اما از زمان انتقال آب سرچشمه های دهنه زرین گل به شاهرود حجم آب این رودخانه ها امسال به حداقل ممکن در 30 سال گذشته رسیده است.

دومین توقفگاه رودخانه سیاه رودبار بود که مدیر امور آب شهرستان از افزایش غلظت و شوری آب رودخانه و چشمه ها، خشکسالی منطقه و تنش های آبی موجود در سال زراعی امسال و انجام نشدن کشت دوم در اراضی ترکمن صحرا و پایین دست و همچنین پایان نسق کاری در  اراضی کشاورزی دهنه زرین گل، منطقه کتول و  فندرسک به دلیل بی آبی گفت و اینکه با ادامه روند آبرسانی سرچشمه های زرین گل به شاهرود و کاهش آب دهی رودخانه ها و افزایش EC فاجعه در انتظار منابع آبی زیرزمینی، اراضی کشاورزی و محیط زیست گلستان است.

سومین توقفگاه چشمه شاه پسند بود که حجم اعظم آب آن با لوله های قطور به سمت شاهرود منتقل شده بود و فقط بخشی کمی آب با یک لوله دو اینچی در محل گذر چشمه در منطقه رها شده بود.

اعضای ستاد مردمی بازگشت از انتقال آب شاه پسند برای آبیاری باغات و توسعه کشاورزی روستاهای ابر و شهرهای قلعه نو و بسطام می گفتند و از اینکه امسال خشکسالی و بی آبی خسارات میلیاردی به کشاورزان دهنه زرین گل، منطقه کتول و فندرسک وارد کرده و هیات کارشناسی وزارت نیرو نیز انتقال آب چشمه شاه پسند از سال 73 تا کنون برای توسعه کشاورزی شاهرود را تائید کردند.

تخریب 5 هکتار از جنگلهای بکر هیرکانی

توقفگاههای بعدی منطقه بلندآرام و تیغ رعنا بود که در طول مسیر حدود 100 مخزن بتنی کنترل آب در آن تعبیه شده بود و مسیر خطوط انتقال لوله ها را نشان می داد.

از منطقه بلند آرام اگر مسیر را در سمت چپ جاده دنبال می کردیم جاده ای به چشم می خورد که اهالی بومی منطقه می گفتند در یکسال گذشته درختان بسیاری در این مسیر قطع شده و جاده این به عرض 4 متر و  به طول حدود 5 کیلومتر ایجاد شده است.

در طول مسیر اثری از درختان قطع شده وجود نداشت اما ریشه بسیاری از درختان بلوط و سرخدار که در دل جنگل هیرکانی از خاک بیرون زده بود و لوله های قطور فلزی حدود 40 اینچ دیده می شد.

اهالی بومی منطقه از ریزش خاک می گفتند و وقوع سیلاب در پی بارندگی های صلی پاییز را پیش بینی می کردند و لابلای صحبتهایشان نمی توانستم درک کنم الان برای بارش باران برای تغذیه منابع آب و جاری شدن آب در رودخانه ها دست به دعا می شوند یا از خدا می خواهند هیچ وقت بارانی نبارد زیرا که خطر جاری شدن سیلاب ساکنان روستاهای سیاه رودبار، زرین گل و شیرین آباد را تهدید می کند.

 البته در طول مسیر زمزمه های آرام کارشناسان نیز شنیده می شد که شیب این منطقه بین 70 تا 80 درصد است و فاجعه عظیمی در این حوزه رخ داده است.

هنوز به دره قربان تالار نرسیده بودیم که خودروها متوقف شدند و پس از پیاده شدن مشخص شد چند خودروی منابع طبیعی شاهرود که از سمت قربان تالار به سمت دره تیغ رعنا در حال حرکت بوده اند مسیر را بسته اند و لحظه ای قرار شد بازدید از این مسیر به همین نقطه ختم شود و در پی اعتراض ستاد مردمی بازگشت سرچشمه های قرار شد مسیری که به گفته کارشناسان و یگان حفاظت منابع طبیعی شاهرود کمتر از 150 متر است پیاده طی شود و حال اینکه مسیر بیشتر از چندین 150 متر بود.

در توقگاه قربان تالار بود که مشاور طرح مدعی شد منطقه ای بنام قطری وجود ندارد و انتقال آب از 10 چشمه مطابق طرح انجام شده است و در پاسخ به این سوال که آیا طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی را داراست یا خیر سکوت کرد و تلاش برای یافتن این سوال از کارشناسان آب منطقه ای شاهرود و سمنان و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شاهرود بی پاسخ ماند.

مسائل زیست محیطی، حاشیه ای و سیاسی است

در همین نقطه بود که فرماندار شاهرود تاکید کرد: هرچند آب شرب اولویت اول است اما اگر هیات کارشناسی به این نتیجه برسند که طرح انتقال آب از سرچشمه های زرین گل باید نبرای همیشه متوقف شود ما نیز می پذیریم و بازهم متذکر شد: به اعتقاد من باید یک نشست مشترک با حضور کارشناسان، مدیران و مسئولان وزارت نیرو برگزار شده و تمامی مدارک و مستندات ارائه شده و سپس نسبت به ادامه یا توقف این پروژه تصمیم گیری شود.

البته مدیر امور منابع آب شهرستان علی آباد نیز در مقابل صحبت مشاور طرح ساکت نماند و گفت این منطقه و سرچشمه های آن اسم مشخص دارد در حال حاضر انتقال آب از سسرچشمه های قطاری در حوزه آبخیز استان گلستان صورت گرفته و منطقه قطری در جوار امامزاده قطری نیز کاملا مشخص بوده و اگر برای مسئولان و مدیران ناشناخته است برای اهالی بومی کاملا شناخته شده است.

البته در لابلای صحبتها زمزمه هایی نیز شنیده می شد این طرح نیاز به انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی نداشته و بیان مسائل زیست محیطی مسائلی حاشیه ای و سیاسی است.

گفته می شد از قربان تالار تا چشمه شور در دره سرخه هلم دوم  که آخرین نقطه انتقال و پایان پروژه است کمتر از 1500 متر لوله گذاری لازم است و اعضای ستاد مردمی بازگشت سرچشمه های زرین گل معتقد بودند این طرح تا چشمه های 7 قطار ادامه می یابد و نشست یکساعته و بیان مباحث مختلف در کنار بیل میکانیکی متوقف و پلمپ  شده از سوی دادستان علی آبادکتول در همین جا به پایان رسید.

بعد از حدود یکساعت طی مسیر و دور زدن کوه البرز آخرین توقگاه سرچشمه مرده شور و منطقه رشیدان در جوار آن بود که بیش از 30 حلقه چاه حفر شده و به صورت قنات آب چاهها بهم متصل شده بود و در همین نقطه بود که کارگران افغانی مشغول در منطقه به سمت منطقه رشیدان هدایت شده که از چشم تیم هیات کارشناسی وزارت نیرو مخفی نماند.

اعلام نظر کارشناسی نهایی در آینده ای نزدیک

در پایان این بازدید یکروزه حسین ابو تراب، مدیر دفتر بررسي هاي فني شركت مهندسي آب و فاضلاب کشور در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری شبستان گفت: در این بازدید مسیر اجرای طرح  و جزییات آن از نزدیک مشاهده شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر با دستور ویژه وزیر نیرو این طرح متوقف است و به زودی جلسه جمع بندی و ارزیابی تشکیل شده و در خصوص ادامه یا توق آن اعلام نظر خواهد شد.

وی با بیان اینکه موضوع انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به شاهرود از سال 72 و یا 73 آغاز شده است و اینکه این پروژه ارزرزیابی اثرات زیست محیطی را دارد یا خیر از آن بی اطلاع بوده و باید به اسناد و مدارک مراجعه کرده و سپس اعلام نظر کرد.

شایان ذکر است؛ این بازدید یکروزه ساعت 5 عصر روز گذشته (13 مهر) با حضور هیئت 5 نفره کارشناسی وزارت نیرو، سید محمدرضا هاشمی، فرماندار ویژه شاهرود، مدیران آب منطقه ای و منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان و شاهرود و بدون حضور اعضای ستاد مردمی حفاظت از جنگل ابر که برای احداث جاده ابر (زرین گل به شاهرود) جنگ رسانه ای تا توقف کامل این پروژه را ادامه داده بودند و با حضور مدیران شهرستان علی آباد و آب منطقه ای گلستان در منطقه مرده شور به پایان رسید.