به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، فاجعه اخیر منا و کشته شدن شماری از حجاج و زائان خانه خدا، بازار فرافکنی و شبهه افکنی در شبکه های اجتماعی را داغ کرده است؛ شبهاتی که حجِ حاجیان را زیر سوال برده و گاه مرگ را شایسته مستحق و پاداش این عمل عبادی زائران می داند!! چرا که به گفته این کاربران، حاجیان باید هزینه های خود را وقف یتیمان و فقرا و نیازمندان می کردند و این گونه ثواب می بردند نه اینکه به دیدار خانه خدا و به جا آوردن حج می پرداختند! پاسخ این شبهه را از زبان یک کارشناس دینی دنبال می کنیم:
حجت الاسلام محسن ادیب بهروز، مدیر گروه تاریخ اسلام حوزه های علمیه کشور در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در خصوص شبهه یاد شده اظهار کرد: ریشه و سرچشمه شبهات از آگاهانه و ناآگاهانه، تبیین و تفسیر غلطی است که برخی کارشناشان از حج دارند.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر همیشه تفسیر نادرست از یک عمل، موجب شده برداشت ناقص و توقع ناقص ایجاد شود لذا اگر بخواهیم تفسیر درست از حج حتی برای افرادی که مستطیع نیستند داشته باشیم، باید بدانیم حج آثاری ایجاد می کند که از جمله آثار این است که می تواند حج گزار را نسبت به فقرا و نیازمندان متعهدتر کند و اگر این حج نیز تکرار شود، آثار آن هم به تبع تکرار خواهد شد.
حجت الاسلام ادیب بهروز با تاکید بر این که آثار حج مختص به خودِ حج است، گفت: این که در روایات زیارت امام حسین (ع) یا برخی اعمال را به حج تشبیه می کنند، بحث ثواب آن زیارت و عمل است نه آثار آن یعنی همان طور که زیارت امام حسین (ع) آثار خود را دارد، حج نیز آثار خاص خود را دارد و این دو هیچ گاه جای یکدیگر را در آثار نمی گیرند و تنها راه به دست آوردن آثار حج، به جای آوردن حج و تنها راه به دست آوردن آثار زیارت امام حسین (ع) زیارت آن حضرت (ع) است.
مولف کتاب «معراج» تصریح کرد: باید موضوعات معارف دین ما برای مردم تبیین شود یعنی مخاطب بداند آثار هر عمل تنها از راه به جای آوردن همان عمل به دست می آید و اعمال نمی توانند جایگزین یکدیگر شوند لذا در روایات وارد شده از معصوم (ع) تاکید شده است اگر فرد هزینه حج را هم ندارد، این عمل را به جای آورد که پس از حج خداوند فقر او را برطرف می کند.
حجت الاسلام ادیب بهروز اذعان کرد: هر عملی در یک مکتبِ جامع، در جای خود قرار دارد و آثاری خاص بر آن مترتب است و اگر بخواهیم به اسلام تکه تکه نگاه کنیم، این شبهات همچنان برجاست و درست است اما اگر اسلام را یک پازل در نظر بگیریم که همه قطعات باید در جای خود قرار گرفته تا در کل به یک نتیجه برسیم، دیگر این شبهات جایگاهی نخواهند داشت لذا دین ما یک مجموعه است همان طور که قرآن یک مجموعه است و تفسیر هر آیه بدون در نظر گرفتن آیات مرتبط، انحراف و خطا و اشتباه را به دنبال دارد و باید آیات در کنار آیات دیگر تفسیر شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ابزار کرد: این که نقل کرده اند فردی به حج نرفت و پول آن را به فقرا و نیازمندان بخشید و آثار حج شامل حال او شد، مستند جامع حدیثی ندارد و غالب این سخنان مستند به خواب و رویا می شود که بزرگان ما از جمله آیت الله حسن زاده آملی معتقدند دین را با رویا و خواب نمی توان ساخت چون خواب و رویا حجیت و اعتبار ندارد و آنچه اعتبار دارد، ایات قرآن و کلام قطعی و صریح معصوم است که کنار آیات قرار می گیرد لذا در چنین مستندی که تشکیل از آیه قرآن و کلام و رفتار معصوم می شود تا کنون من مستندی برای اینکه پرداخت هزینه حج به فقرا موجب مترتب شدن آثار حج بر فرد می شود، ندیده ام هر چند بحث ثواب آن جداست و ثواب آن عمل (کمک به نیازمندان) تشبیه به عمل زیارت خانه خدا می شود.
وی با بیان اینکه آثار حج خوشبختانه کف دارد اما سقف نه، بیان کرد: این سخن بدان معناست که برای آثار حج میزانی مشخص نشده است و این امر مانند امور علمی است که هر چه بیشتر حج به جای آورده و تکرار شود، با آثار بیشتری اعم از کیفی و کمی از جمله کمک بیشتر به نیازمندان، مواجه می شویم.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: البته حج برای هر فرد آثار مختص به خودِ او را دارد و این قبیل شبهات که به وجود می آید در اثر تبیین غلط و ناقصی است که منجر به تقویت یا تثبیت شبهات می شود.
نظر شما