آرامگاه استاد لطفی، یک سنگ قبر و دیگر هیچ/ لطفی پس از مرگ هم غریب است

خبرگزاری شبستان- گرگان: در دل بافت تاریخی شهر گرگان که از ارزشمندترین آثار معماری در کشور است، گوهری ناب وجود دارد از جنس هنر و فرهنگ. 12 اردیبهشت ماه سال قبل که خبر درگذشت محمدرضا لطفی، استادی بداهه نواز و چیره دست، موسیقی دان و آهنگ ساز و بزرگ مرد موسیقی سنتی ایران، دهان به دهان چرخید، خیلی ها سعی کردند که اگر نتوانستند در زمان حیات استاد، قدمی از قدم بردارند حال که وی از این دنیا رخت بربسته، بتوانند اقدامی شایسته این شخصیت بزرگ هنری کشورمان انجام دهند.

محمدرضا لطفی نه تنها نوازنده ای چیره دست، موسیقی دان، ردیف دان و آهنگساز بلکه هنرمندی آگاه و جریان ساز بود. وی در کسوت معلمی نیز مدیری برجسته، معلمی دلسوز و صبور و در تدریس بسیار سخاوتمند بود. محمدرضا لطفی آنچنان شور و فهم موسیقی داشت که وقتی برادرش ایرج خان لطفی، تار در دست می گرفت، بر درگاه اتاق برادر می نشست و نگاه می کرد. 15 ساله بود که به خود جرأت داد ساز برادر را به دست بگیرد و با اولین مضراب که بر تار فرود اورد آتشی در جانش افکنده شد که دیگر تا اخر عمرش تار را بر زمین نگذاشت. اگر امروز در شهرهای مختلف دنیا کنسرت موسیقی ایرانی برپا می شود، نخستین ردپا از محمدرضا لطفی برجای مانده، هیچ گاه به بهانه مردم پسند بودن اثری را خلق نکرده اما همه آثارش مردم پسند بوده است.

آن زمان هنوز خیلی ها هنوز مرگ استاد را باور نداشتند، اما شورای شهر گرگان تصمیمی مهم و البته شایسته گرفت تا استاد در زادگاهش شهر گرگان و در دل بافت تاریخی، آرام بگیرد. این اتفاق هرچند با سخنان و اظهار نظرهای متفاوت همراه بود، انجام شد و استاد در محله سبزه مشهد شهر گرگان و در کنار بناهایی که هرکدام یاد و خاطره گذشته های این سرزمین را به تصویر می کشند، جای گرفته است.

خاکسپاری استاد لطفی در بافت تاریخی شهر گرگان، به عنوان نماد برجسته فرهنگی، می توانست ظرفیت های فراوانی را ایجاد کند، اما با گذشت قریب به یک سال و نیم از آن زمان، تنها اتفاق رخ داده در این مکان، یکی دو بنر، یک سنگ قبر مشکی و حصارکشی محوطه آن است. قطعه زمینی که امروز بعد از گذشت ماه ها از آن زمان، برخی ها معتقدند به درستی جانمایی نشده بود. جدا از درست یا نادرست بودن این اظهارات، آنچه که باید بیش از پیش به آن اهتمام داشت، سرو سامان دادن به آرامگاه استاد است. لطفی به اذعان خیلی ها، نه تنها در زمان حیاتش در بین مردمان شهرش غریب بود بلکه حالا پس از مرگش هم سنگینی این غربت را در سینه اش دارد، سینه ای که پر است از عشق به مردم و میهن پرستی.

ساخت مجتمع فرهنگی و هنری لطفی، در مکان آرامگاه استاد و در دل بافت تاریخی شهر گرگان و در کنار انجمن نویسندگان استان می تواند هنر و تاریخ و فرهنگ را با هم عجین کرده و ظرفیت های این خطه را به رخ تمام ایران بکشد.

ساماندهی ارامگاه استاد، نیاز به تصمیم چندجانبه دارد

حجت الاسلام علی اصغر فضیلت، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان درباره شخصیت استاد لطفی می گوید: طولانی نبودن عمر محمدرضا لطفی و از دست دادن این استاد پرآوازه ایران زمین، زخم سنگینی بر پیکر دوستان و مردم هنر دوست این سرزمین نشانده است. مرحوم استاد لطفی در زمره سرمایه های معنوی کشور محسوب می شود و بر این مطلب واقف هستیم که سرمایه های معنوی، عمری جاودانه دارند.

وی به برخی از سخنان و مسائلی که پس از مرگ استاد مطرح شد اشاره می کند و می افزاید: برخی از صحبت هایی که در خصوص ساخت یک یادمان و المان و یا مجتمع فرهنگی و هنری در محوطه آرامگاه استاد لطفی مطرح شده، جزو ایده آل هاست.

حجت الاسلام فضیلت با بیان اینکه بزرگداشت مفاخر جزو وظایف فرهنگ و ارشاد اسلامی است، خاطرنشان می کند: و ایجاد یک المان یا سازه در مزار استاد از نظر اعتباری در اختیار ما نیست. ما هم در این حوزه وظیفه مند هستیم و سهم خود را ادا می کنیم، هرچند که موضوعی با این کیفیت نیازمند تصمیم های چند جانبه است و شاید یکی از دلایل تأخیر در اجرای برنامه های پیش بینی شده جدا از مسائل مالی و اعتباری، همین موضوع بوده باشد.

ساخت مجتمع استاد لطفی، خلأ فرهنگی را رفع می کند

ناصر گرزین، یکی از اعضای شورای شهر گرگان در زمانی که سخنگوی این شورا بود، در این باره تصریح کرده بود: بافت تاریخی گرگان شرایط مطلوبی دارد و از سویی مصلی بزرگ شهر و زورخانه پوریای ولی نیز در آنجا قرار دارد، در بافت تاریخی مرکز فرهنگی نداریم که ساخت یک مجتمع فرهنگی به نام استاد می تواند این خلأ را پر کند.

وی با یادآوری جلسات مشترک دستگاه های فرهنگی، شهرداری و شورای اسلامی شهر گرگان در زمان درگذشت و تدفین استاد لطفی، گفته بود: در آن جلسات متعددی با دستگاه فرهنگی برگزار شد و در همان جا مصوب شد که قطعه زمینی در دل بافت تاریخی گرگان به عنوان ارامگاه استاد اختصاص داده شود. همان موقع هم تصمیم براین بود تا با همکاری خانواده استاد تعدادی از خانه های اطراف تملک و تبدیل به مجتمع فرهنگی هنری شود که این اتفاق تاکنون نیفتاده و این برازنده نیست.

به گفته وی، استاد لطفی خود یک ظرفیت بزرگ برای توسعه فرهنگی و هنری نه تنها شهر گرکان بلکه استان است.

پیگیری موضوع در کمیسیون های جدید

حال که چند ماه از سخنان گرزین می گذرد و همه چیز در شورای شهر گرگان تغییر کرده است، باید منتظر ماند و دید که چه هنگامی آرامگاه استاد لطفی ساماندهی می شود.

زهرا نورا که اخیراً به عنوان رئیس شورای اسلامی شهر گرگان انتخاب شده است، در پاسخ به این سوال که برنامه های شورا برای سروسامان دادن به وضعیت آرامگاه استاد لطفی چیست؟ تنها به یکی دو جمله بسنده کرد و گفت: استاد لطفی سرمایه بزرگ معنوی این شهر است و ساماندهی آرامگاه وی، نیازمند یک کار بزرگ و شایسته است.

وی اظهار امیدواری کرد: با تشکیل کمیسیون های جدید در شورای شهر، این موضوع به طور جدی پیگیری خواهد شد و انشاالله به نتیجه می رسد.