از کنایه‌های خمسه تا تکذیبیه تقوایی

به گزارش خبرنگار سینمایی شبستان، اختتامیه هفدهمین جشن خانه سینما شامگاه ۲۰ شهریور ماه در عمارت مسعودیه برگزار شد. در این مراسم تنها سخنران رسمی همایون اسعدیان دبیر جشن بود و در بخش های دیگر آن، به فراخور موضوع و موقعیت مجری برنامه و یا هنرمندان مدعو بر روی صحنه مطالبی را عنوان می کردند. این مراسم مانند هر برنامه دیگری عاری از حواشی تلخ و شیرین نبود و البته مراسم اختتامیه جشن سینمای ایران با ناهماهنگی‌های زیادی به نسبت دوره‌های پیشین خود همراه شد که با توجه به توان تیم اجرایی کمی تعجب برانگیز بود.

• شاید اولین حاشیه این جشن به سخنرانی دبیر برگردد. جایی‌که وی از برخی از محافظه کاری ها، کپی کاری و کهنگی آثار سینمایی انتقاد کرد و یا نسبت به مطلب یک سایت در مورد آرا هیات داوران این دوره جشن سینمای ایران عکس العمل نشان داد.
• پس از پایان صحبت های همایون اسعدیان در نماهنگی با نشان دادن چهره مرتضی احمدی، علی طباطبایی، انوشیروان ارجمند و ایرج کریمی یاد درگذشتگان هنرمند سینمای ایران طی یک سال گذشته زنده نگه داشته شد.

• در این مراسم در کنار هنرمندان علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی، احمد مسجد جامعی و پیرهادی از اعضای شورای شهر و همینطور خانواده های محترم شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، شهید علی اکبر شیرودی، امیر موسی نامجو، سردار شهید حسین تهرانی مقدم، شهید اندرزگو و شهید گرامی  حضور داشتند و  پس از پخش نماهنگ بزرگداشت هنرمندان در گذشته، جمعیت حاضر در عمارت مسعودیه بنابه در خواست مجری به احترام مقام شهدای اسلام، انقلاب و هشت سال دفاع مقدس لحظاتی را در جای خود ایستادند و یادشان را گرامی داشتند.

• در بخشی از برنامه همزمان با اهدا جایزه بهترین عکس احسان کرمی مجری جشن از میهمانان خواست که با گوشی‌هایشان عکسهای سلفی بگیرند و در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کنند که با استقبال برخی از حضار و اکراه برخی دیگر از میهمانان روبرو شد. جالب آنکه در صف اول که مسئولان و تعدادی از هنرمندان سینمایی نشسته بودند با هم عکسهای سلفی انداختند.

• یکی از حاشیه های برگزاری هفدهمین جشن سینمای ایران این بود که بدلیل مشکلات فنی کلیپ‌های معرفی نامزدهای هر بخش معرفی نمی‌شدند و تنها به معرفی برگزیدگان و اهدا تندیسها بسنده شد. گرچه این امر خستگی را برتن تیم اجرایی گذاشت و تعدادی از کاندیداها را هم دلخور کرد اما به دلیل اینکه زمان برگزاری مراسمی که تنها آب خوردن را برای پذیرایی از مهمانان خود اتفاقی و محدود در اختیار داشت، دست کم به نصف کاهش داد که باید از این توفیق اجباری خرسند بود.

• در این جشن، برای صد سالگی پرویز شاهین‌خو یکی از بازیگران سینمای ایران جشن تولد گرفتند. این بازیگر که به قول خودش ۱۰۶ سال سن دارد با همراهی همایون اسعدیان به روی سن رفت. شاهین خو گفت: من تا به این سن رسیدم پست و بلندی زیادی در تئاتر و سینما دیدم ولی استقامت کردم و می‌گفتم بالاخره نتیجه آن را می‌بینم و حالا خدا را شکر می‌کنم که نتیجه آن را دیدم. به اینجا که رسید حضار تشویقهای ممتدی کردند. شاهین خو اشکهایش را پاک کرد و گفت: می خواهم ثابت کنم که در این سن و سال هم می‌‌توان مانند یک جوان آواز خواند. در این زمان این هنرمند کهن سال سینمای ایران ابیات زیر را به سبک سنتی برای حضار خواند: 

بهار بود و تو بودی و عشق بود و امید* بهار رفت و تو رفتی و هرچه بود گذشت

در ادامه این بخش احسان کرمی گفت: آقای شاهین‌خو اگر اجازه دهید ما هم برای شما یک دهن آواز بخوانیم. تمام جمعیت و احسان کرمی یکصدا آهنگ تولدت مبارک را خواندند و کیک تولد 100 سالگی شاهین خو را هم به روی سن آوردند.

• نکته عجیبی که شاید در اکثر برنامه های مشابه تا حدودی تکرار می شود عدم تشویق برگزیدگان و خوشحالی مهمانان از موفقیت ایشان بود به نحوی که علی رغم حضور چند هزار نفر در یک فضای محدود تنها صدای تشویق چند صد نفری آن هم برای لحظاتی شنیده می شد. گرچه عده‌ای آن را به گرمای بیش از حد هوا،‌اجرای منفعل مجری و یا عدم تدارک یک موسیقی مناسب برای این لحظات ربط می دهند اما به دلیل تکرار این مسئله در اکثر برنامه های مشابه به نظر می رسد که باید روانشناسان اجتماعی به دنبال دلایل این رفتار جامعه ایرانی بگردند.
   
• گرچه اغلب برگزیدگان بدون هیچ سخنرانی جوایزشان را دریافت کردند اما برخی سینماگران از جمله مسعود کیمیایی، ناصر تقوایی‌ و علیرضا خمسه که برای اهدای جایزه روی سن حاضر شده بودند، سخنانی را مطرح کردند.

علیرضا خمسه هنگامی که برای اهدای جایزه بهترین جلوه‌های بصری به روی سن آمد، ضمن قدردانی از برگزار کنندگان جشن سینمای ایران و خوشامد گویی به وزیر ارشاد، کاغذی را از جیب خود در آورد و به کنایه گفت که می‌خواهد یکی از جلوه‌های بصری سینمای ایران را نشان دهد. سپس متن نامه ای که در سال ۹۲ از ارشاد به دستش رسیده بود  را با صدای بلند برای حاضران خواند. در متن نامه آمده بود که پس از بررسی شورای مربوطه مقرر شده که نشان درجه یک هنری معادل دکترا به وی اهدا شود. خمسه در ادامه گفت: ناگهان جلوه های ویژه بصری شد و سال 92 علیرضا خمسه تبدیل شد به هدیه تهرانی در سال 94 و ارشاد نشان درجه یک هنری را به هدیه تهرانی داد.

این هنرمند کمدین سینمای ایران، در انتهای حضورش روی سن، با کنایه ای دیگر گفت: این‌روزها هر چه از آقای روحانی راجع به سینما سوال کنید، یک جواب ثابت دارد و می‌گوید: درب خانه سینما را باز کردیم دیگر. میگویم بی‌کاریم, میگوید خانه سینما. میگویم کار داریم میگوید خانه سینما!

برای معرفی نفرات نامزد شده و برگزیده هر بخش دو هنرمند به جایگاه دعوت می شدند که رامبدجوان و فاطمه معتمدآریا برای اهدای جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن به روی سن آمده بودند. رامبد جوان بازیگر سینما و تلویزیون قبل از اینکه همکارش سخنی بگوید آرزو کرد که عمری صد ساله کند تا شاید شاهد مراسمی باشد که بدون مشکل اجرا شود و گفت چون نقش نفر دوم در حضور بر روی سن مشخص نیست اقدام به «بازی در سکوت» خواهد کرد. همین ابتکار عمل رامبد جوان که با همراهی معتمد آریا پی گرفته شد یخ مراسم را تا حدی باز کرد. البته این دو تا انتهای برنامه به کار خود ادامه دادند.

مهناز افشار هم که با تاخیر بر روی صحنه اصلی جشن حاضر شد، ابتدا در مورد تلاشش برای لاغر شدن و رهایی از چاقی پس از زایمان صحبت کرد و سپس با بیان خاطره ای سعی کرد که توجه دوباره افراد را به سمت خود و چهره اش جلب کند. وی گفت:  روزی در خیابان مشغول فیلمبرداری بودیم‌ و دو خانم که مرا شناخته بودند‌،به یکدیگر گفتند بازیگرها فقط در سینما زیبا هستند‌ اما خود واقعیشان اصلا قشنگ نیست. من هم سعی کردم با لبخندی پاسخ آنها را بدهم که یکی از آنها گفت: هر چند زشت است اما مهربان است و این خاطره برای من دلنشین است.

ایرج رامین فر که برای دریافت تندیس و دیپلم افتخار بهترین طراحی صحنه را برای فيلم «در دنيای تو ساعت چند است؟» در جایگاه حضور یافته بود، پاظهار داشت: در فیلم «در دنيای تو ساعت چند است؟» با گروهی از دوستان قدیمی خود کار کردم و از این همکاری خوشحالم و لازم می دانم از زهرا حاتمی برای بازی درخشانی که مقابل دوربین کرد، تشکر کنم. از لیلا حاتمی که در این فیلم مرز بین بازیگری و تجربیات شخصی در زندگی خصوصی را بازی کرده نیز سپاسگزارم. از کریستف رضاعی برای موسیقی عاشقانه و بازی خوبی که کرده تشکر می کنم. همچنین از جهانگیر میرشکاری صدابردار و گروه طراحی صحنه و لباس که مرا در فیلم «در دنيای تو ساعت چند است؟» همراهی کردند، تشکر می کنم.

پانته آ پناهی‌ها که به نظر می رسید در کنترل احساسات خود با مشکل روبروست و نفس نفس زنان پشت تریبون آمد و گفت: سینما هم مانند خیلی‌ جاهای دیگر پر از آدم‌های سخت کوش است و من به افتخار این آدم‌های سخت‌کوش که بسیاری از آنان پشت صحنه هستند تمام قد می‌ایستم و از استادان عزیزم سپاسگزارم و باید بگویم در مقابل دیگر نامزدهای این بخش خیلی خوش‌شانس بودم.

مریلا زارعی که چهارمین تندیس خود از جشن خانه سینما در این دوره دریافت کرد در ابتدا متنی را خواند و گفت: این متن زیبا نوشته خانواده شهید منوچهر رضایی است که بعد از دیدن فیلم «شیار ۱۴۳» مرا مورد لطف قرار دادند.

وی افزود:‌پیش از این این جایزه را برای فیلم‌های «دو زن»،«سربازهای جمعه»و«درباره الی» دریافت کرده بودم. اما این جایزه از لحاظ دیگری برایم ارزشمندتر است.چون پشتوانه آن مهر و عشقی است که از مادران سرزمینم گرفتم. «الفت» فیلم «شیار ۱۴۳» از نگاه‌ها گذشت و به قلب‌ها نشست و من این جایزه را به نمایندگی از تمام زنان سرزمینم می‌گیرم و می‌گویم من به عنوان مریلا زارعی این جایزه را نگرفته‌ام و شادی این جایزه را به همه «الفت‌»های این سرزمین هدیه می کنم.

وی در بخش دیگر از سخنانش جایزه دو سفر به افریقایش را به پدر و مادر خود اهدا کرده و گفت در صورتی که بتوانم با هزینه شخصی آنها را همارهی خواهم کرد.

سپیده عبدالوهاب که جایزه بهترین تدوین برای فیلم «چند متر معكب عشق» را دریافت کرد از بهرام بیضایی کارگردان سینما و تئاتر یاد کرده و گفت: پیش از این با بهرام بیضایی جایزه بهترین تدوین را دریافت کردم و حالا که این جایزه را بار دیگر گرفته ام، احساس می کنم جای بیضایی در بین ما خالی است.

فریدون شهبازیان که از داوران بخش بهترین موسیقی هفدهمین بود و به منظور اهدای جایزه این بخش به روی سن حضور یافته بود در واکنش به احسان کرمی که ترانه قدیمی «شهزاده رویا» را خواند و از حاضران هم خواست که او را همراهی کنند گفت: آقای کرمی هم تست خوانندگی خود را همینجا دادند و پس از این شوخی توام با طعنه، نکته ای درباره داوری موسیقی فیلم های منتخب در جشن سینمای ایران ذکر کرد و گفت: برای داوری بخش موسیقی فیلم های منتخب تاکید شده بود تنها آثاری مورد ارزیابی قرار گیرد که صاحبان آثار، عضو صنف آهنگسازان خانه سینما باشند و چون همه آهنگسازان واجد شرایط حضور در این داوری عضو صنف نبودند نتوانستیم آثارشان را مورد ارزیابی قرار دهیم.

شهبازیان ادامه داد: البته مجموع موسیقی فیلم ها را گوش دادیم اما طبق مقررات مجبور به انتخاب از میان آثاری شدیم که صاحبان آن عضو صنف آهنگسازان خانه سینما بودند. به همین دلیل از آهنگسازان عزیزی که عضو این نهاد صنفی نیستند درخواست می کنم هرچه زودتر عضو شوند تا از سال‌های آینده آثار به شکل کامل در معرض داوری قرار گیرند.

از شمس لنگرودی  هم خواسته شد تا یکی از اشعارش را برای جمع بخواند که وی با ذکر اینکه برای اینکار اطلاع قبلی نداشته، خواند: دلم به بوی تو آغشته است/سپیده دمان کلمات سرگردان بر می‌خیزند و خواب‌آلوده / دهان مرا می‌جویند تا از تو سخن بگویم/…

مسعود کیمیایی در صحبت هایی کوتاه گفت: بهتر است سخنی نگویم چون پر از گلگی هستم و ترجیح می دهم بگذارم برای بعد و برای هم نسلان خودم!

ناصر تقوایی هم که به دعوت مسعود کیمیایی به روی صحنه آمده بود، پس از آنکه مجری از حضار خواست تا کسانی که می خواهند او دوابره فیلم بسازد وی را تشویق کنند، درباره فیلمسازی خود گفت: برخلاف شایعاتی که شنیده می شود من برای فیلم ساختن هیچ مشکل ندارم و باید بگویم اتفاقا ارتباط خوبی با ارشاد آقای ایوبی دارم و حتی تا کنون چندباری هم با من تماس گرفته شده و از من خواسته شده تا این کار را انجام دهم. اما تجربه نشان داده وقتی فیلمی تهیه کننده دارد، کارگردان نمی تواند فیلم خودش را بسازد و این نتوانستن به دلیل فشار تهیه کننده نیست بلکه به دلیل احساس مسوولیت کارگردان در قبال سرمایه ای است که برای ساخت فیلم صرف می شود که یا باید گیشه را به دست آورد و یا از کیفیت قابل ملاحظه ای برخوردار باشد که دغدغه من هم بیشتر دومین مورد است و به همین دلیل فعلا آمادگی این کار را ندارم.

وی با تاکید بر اینکه البته الان حرکتهایی شروع شده است و اثار متنوع تری در سینما دیده می شود گفت: ما جوانان با استعداد و با انگیزه ای در کشور داریم که باید برای آنها فرصت فعالیت ایجاد شود.

فرشته طائرپور هم خطاب به وزیر ارشاد گفت: خوشحالم که آقای جنتی در جمع حضور دارند و به همین دلیل  می خواهم نکاتی را بیان کنم. پای سینمای ایران در هر دولت سازگار و یا ناسازگار در این خاک مقدس فرو رفته و سرش بر آسمان ها است و هیچ چیزی نتوانسته جای سینما را در دوره های مختلف بگیرد. اما مسئله این است که سینمای ایران نیاز به حمایت دولت دارد و دولت ها نیز همین نیاز متقابل را به سینماگران دارند و دولتمردان می توانند به سینمای ایران تکیه کنند. حال اینکه این اعتماد متقابل جز در سایه همدلی اتفاق نمی افتد.

نوید محمودی تهیه کننده فیلم «چندمتر مکعب عشق» آخرین برگزیده هفدهمین جشن سینمای ایران بود که عنوان بهترین فیلم را دریافت کرد. این تهیه کننده در سخنانی کوتاه یادآور شد: خوشحالم که این جایزه را از دست اصغر فرهادی کارگردان اسکار گرفته سینمای ایران دریافت می کنم.

وی در ادامه به نحوه ورودش به سینمای ایران اشاره کرد و گفت: سال ها پیش به خانم بنی اعتماد زنگ زدم و گفتم من نوید محمودی یک مهاجر افغان هستم که سال های سال در تلویزیون دستیاری کرده ام و دوست دارم به سینما بیایم. بعد خانم بنی اعتماد درخواستم را پذیرفت و قرار ملاقات گذاشتیم و من رفتم و به نوعی کارم را در سینما به واسطه ایشان آغاز کردم و حال خوشحالم که در سینمای ایران قد کشیدم.

سیدرضا میرکریمی در آخرین بخش اهدای جوایز سعی کرد تا از حضار و همینطور تیم اجرایی مراسم که به رهبری مازیار میری و همایون اسعدیان این برنامه را تدارک دیده بودند دلجویی کنند. وی گفت: من شاهدم که این دو زحمات بسیاری را برای تهیه و تدارک این برنامه کشیده بودند و هم اکنون به دلیل مسائل پیش آمده استرس زیادی را تحمل می کنند اما ما از ایشان قدردانی می کنیم.

• پایان بخش هفدهمین جشن سینمای ایران اجرای گروه موسیقی «دنگ شو»  بود که در حالی کار خود را آغاز کردند که بسیاری از تماشاگران محل را ترک کرده و این گروه هنرمند را با صندلی های خالی تنها گذاشتند که این مسئله گلایه سرپرست این گروه موسیقی را در بر داشت.
• در حالی که از ابتدا شرکت شیر ایران به عنوان حامی اصلی برگزاری جشن سینمای ایران معرفی شده بود اما کلیه جوایز برگزیدگان و چهار هنرمندی که بزرگداشتان در این دوره برگزار شد را «سمگا»‌ به عهده گرفته بود.