کارکرد مساجد در تحقق شعار «دولت و ملت، همدلی و همزبانی»

خبرگزاری شبستان: با توجه به جایگاه رفیع مسجد در جامعه و محوریت آن در سطح محلات، بیان بسیاری از مفاهیم سیاسی و فرهنگی از این تربیون می تواند بیش از پیش به ارتقای سطح آگاهی مردم بیفزاید.

خبرگزاری شبستان: در عصر کنونی، قدرت رسانه ها بر سراسر جهان اخاطه پیدا کرده است و نقش بی بدیل آنها در تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اقتصادی بر کسی پوشیده نیست. امروز، رسانه ها از توان و ظرفیت بسیار بالایی برای جهت دهی و قالب سازی اندیشه ها و تصورات برخوردارند.

از این رو رسانه ها در راستای هماهنگی و هم سویی با نظام سیاسی، با هدایت افکار عمومی در جهت اهداف کلان نظام و  با توجه به فرهنگ  عمومی جامعه می توانند سبب انگیزش، تحرک و بسیج توده مردم شوند. بسترسازی برای حضور در عرصه های مورد نیاز  و ایستادگی و مقاومت در موقعیت های خاص و دشوار از تکالیف مهم رسانه ها است. رسانه ها باید ضمن فرهنگ سازی و تببین حساسیت های زمانی خاص برای مردم، نشان دهند که حضور حماسی در حقیقت تابع شرایط است و خلق یک  حماسه باید در بستری مبتنی بر باورهای دینی و انقلابی و به دور از هرگونه حرکت احساسی انجام گیرد و در یک جمله باید گفت که بسترسازی برای خلق حماسه های بزرگ در گام اول نیازمند ایجاد باور و اراده است که رسانه ها به ویژه رسانه های متعهد می توانند در تحقق این مهم نقش به سزایی ایفا کنند.

کارکرد اصلی و تاسیسی رسانه های سنتی اسلامی کارکرد ارشادی است و مقصود اصلی، ترغیب مردم به سوی ارزش های اسلامی و تحول در احساسات آنها به جهت زمینه سازی رفتارهای دینی است. مقصود از سخنرانی های مذهبی ارشاد و هدایت مردم به راه حق و دعوت آنان به ایمان و اعتقاد به تعالیم الهی است در واقع مقصود نهایی کارکرد به صورت راهنمایی و ارشاد تجلی پیدا می کند. گردهمایی مسلمانان از اقشار مختلف و ارتباطات صمیمی آنها بر محور دین سبب می گردد که بسیاری از اخبار و اطلاعات میان خود مخاطبان مبادله  شود و ارتباط گران نیز این فضای مناسب را برای آگاه سازی مردم از اهم مسائل روز به ویژه در حوزه دین، مغتنم شمارند.

در مورد کار کرد اطلاع رسانی، منبر رابطه تنگانگی میان حکومت و این رسانه وجود دارد. چه زمانی که  حکومت از این رسانه  وجود دارد. چه زمانی که حکومت از این رسانه  برای ارتباط با مردم و اطلاع رسانی به آنها استفاده می کند و چه زمانی که مخالفان یک حکومت ظالم و ضد اسلامی از آن برای آگاهی و هدایت مردم استفاده می کنند.

اهمیت و اعتبار مسجد برای حکومت در منبر تجسم می یافت و مسجد به طور عام و منبر به خصوص، محلی بود که اعلان های رسمی داده می شد.. حتی ولید، مرگ دو حاکم برجسته را ازمنبر به اطلاع رساند... نتایج جنگ ها در خطبه ها ب آگاهی می رسید... در دوران فاطمیان و  عباسیان نیز اعلان ها، فرامین، احکام مالیاتی و جز این ها به وسیله فرمانروا در مسجد اصلی و از فراز منبر اعلان می شد.. احکام عزل و نصب صاحب منصبان عالی رتبه نیز از بالای منبر خوانده می شد...

نکته حائز اهمیت در خصوص رسانه منبر  این است که مکانی است که فرآیند ارتباط در آن صورت می گیرد. مکان به عنوان بعد پنهان ارتباط در این فرایند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

به عقیده جامعه شناسان و روان شناسان هر مکانی به اعتبار نوع، ماهیت، مولفه ها و فعالیت هایی که در آن انجام می گیرد، از دیگر مکان ها به تمیز داده می شود و بر همین اساس، توقعات مربوط به آن مکان نیز نسبت به دیگر مکان ها متمایز جلوه می کند. به لحاظ جامعه شناختی، مکان ها در معنا بخشی و هویت دهی به آدمیان موثرند و یکی از کارکردهای مکان ها معنا بخشی به تجارب آدمی است. به این اعتبار ما برای مسجد، به عنوان یک مکان خاص، می توانیم این فایده را قائل شویم که با حضور در مسجد، بسیاری از واکنش ها و رفتار های مطلوب می تواند متجلی شود.

در نتیجه می توان گفت مسجد به عنوان مکان ارتباطی غالب برای استفاده از رسانه منبر به دلایلی نظیر: ارتباط حضوری، غیر تصنعی و عمیق با مخاطب، انتقال آگاهی و فراهم ساختن زمینه تعالی انسان، قابلیت تاثیرگذاری مسجد بر مخاطبان گوناگون اعم  از باسواد و بی سواد، غیر رسمی، غیر سازمانی و غیر تشکیلاتی بودن مسجد و در نتیجه مردمی و عمومی بودن آن که امکان حضور و مشارکت همگان را به طور مساوی فراهم  می سازد، دسترسی سریع و راحت به آن با توجه به وجود شبکه ده ها هزار مسجد در سراسر کشور و قائل بودن نوعی قداست از جایگاه بالایی برخوردار است.

با توجه به ویژگی هایی که در مورد منبر در بالا برشمردیم: منبر یک رسانه عمومی است که تاثیرات معتبر و مهم بر جهان وقایع داشته و نقش هایی کاملا مشابه با آنچه امروزه به رسانه های جمعی نسبت می دهند، بر عهده گرفته است.

بنابراین باید نتیجه گیری کرد که رسانه بسیار مهم منبر و به ویژه منابری که درمساجد برپا می شود. از مهم ترین وسایل و راهکارهای اشاعه نیکی ها وخوبی ها و فضائل در یک جامعه اسلامی است و  این درست همان چیزی است که پیامبر عظیم الشان(ص) در صدر اسلام مورد توجه و اهتمام خویش قرار دادند.

 امام جماعت می تواند در قالب سخنان کوتاه بین دو نماز و در کنار یک حدیث و  آیه ای از قرآن که در رابطه با وحدت و همدلی باشد مردم را از بعد دینی با شعار سال آشنا کند،به  نظر می رسد ارائه مباحث عمیق و علمی تر نیز در این راستا در قالب مناسبت های مختلف بتواند نقش مهمی را ایفا کند.

از آنجایی که مسجد محل حضور اقشار مختلف مردم است و طیف های مختلف فکری و فرهنگی فارغ از تنوع فکری خود برای اقامه نماز در مسجد حاضر می شوند بنابرانی سخنرانی و صحبت در رابطه با مفهوم همدلی و همزبانی میان دولت و ملت در مساجد می تواند نسبت به تبیین هرچه بیشتر تحقق این شعار یاری رسان باشد.

ائمه جماعات می توانند علاوه بر سخنرانی در رابطه با جایگاه و نحو تقویت همدلی و همزبانی میان دولت و ملت، اقدام به برگزاری کارگاه هایی با این موضوع نمایند و متناسب با هر گروه سنی برنامه های مختلفی را درذیل این کارگاهها تدارک ببینند.

بنابراین می طلبد نهادهای مرتبط با امور مساجد در راستای این امر، از مساجدف حمایت مادی و معنوی داشته باشند و در کنار آنها قرار گیرند تا بتوان، تحقق شعار امسال را در رتبه ای اعلا در عملکرد  آحاد مختلف جامعه مشاهده کرد.

برگرفته از کتاب مسجد، بستر همدلی و همزبانی

 ادامه دارد.....

کد خبر 483613

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha