به گزارش خبرنگار فرهنگی شبستان، آیین رونمایی از کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» اثر دکتر سیدرضا صالحی امیری و دکتر رزیتا سپهرنیا، عصر روز سه شنبه ۱۳ مرداد، با حضور مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران با همکاری اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران در سالن آمفی تئاتر کتابخانه مرکزی تهران، برگزار شد. در این مراسم علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمد سرشار، هادی آجیلی، باقر ساروخانی، محسن قدمی و رزیتا سپهرنیا، در خصوص این کتاب و توسعه فرهنگی سخنانی ایراد کردند.
ساروخانی: این کناب در کتابخانه ما جایی برین و جاوید دارد
در بخشی از این برنامه باقر ساروخانی با تاکید بر اینکه فرهنگ زیر بنای تمدن است،گفت: فرهنگ در جای جای جامعه است و تمدن را نمی توانیم بدون فرهنگ تعریف کنیم.
وی با طرح این سؤال که توسعه از کجا ناشی می‌شود، افزود: گاهی در علم جامعه‌شناسی گفته می‌شود که توسعه تابع جغرافیاست و هر جا آب و هوای خوب وجود داشته باشد توسعه رخ می‌دهد. گاهی هم گفته می‌شد که توسعه منوط به وجود منابع طبیعی است البته در چنین شرایطی رشد اتفاق می‌افتد اما توسعه نه! بنابراین در مجموع اگر بخواهم در یک کلام خلاصه کنم باید بگویم که توسعه ذات فرهنگی دارد و از جنس فرهنگ است.
وی با اشاره به گفته‌ای از آریان‌پور در یکی از آثارش گفت: او معتقد است که فرهنگ تولید ارتقا می‌کند. ما چند بار متولد می‌شویم. یک بار تولد بیولوژیک داریم اما بعد از آن تولد فرهنگی است و آرام آرام جامعه‌پذیر فرهنگی می‌شویم و یاد می‌گیریم چگونه غدا بخوریم، ارتباط بگیریم و زندگی کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: تا سرمایه انباشتی فرهنگ ایجاد نشود. پول تولید توسعه پایدار نمی‌کند. استادی داشتم که می گفت اگر پول در جامعه ای که فقر فرهنگی دارد وارد شود نه تنها به تولید در نمی‌آید بلکه جامعه را دچار تنش می کند. خیلی‌ها فکر می‌کردند که کشورهایی که نفت دارند به بهشت برین تبدیل می‌شوند اما دیدند که فرهنگ توسعه پایدلر می‌آورد نه نفت!
این استاد مطرح دانشگاه تاکید کرد که ما نیازمند تقویت سرمایه فرهنگی در سه بعد فردی٬ خانوادگی و اجتماعی هستیم تا بتوانیم رشد کنیم و به توسعه ای پایدار دستیابیم.
وی تصریح کرد: رشد با توسعه متفاوت است و از رشد باید بیرون آمده و به توسعه برسیم و توسعه با قرهنگ ایجاد می‌شود. مک لوهان می گوید باید فرهنگ در تک تک افراد جامعه تقویت شود. افرادی را تصور کنید که چشم دارند اما توان فرهنگی دیدن را ندارد همانطور که افرادی هستند که به سادگی از مقابل یک اثر هنری عبور می‌کنند و با اینکه چشم دارند اما آن را نمی بینند اما افرادی را می بینید که ساعت‌ها با یک تابلوی نقاشی و یا یک اثر موسیقیایی ارتباط برقرار می کنند که اینها نمونه بارز افراد فرهنگی هستند.
این جامعه شناس با تاکید بر اینکه سرمایه فرهنگی یک پدیده آنی نیست بلکه یک مبحث استراتژیک است،گفت: بر اساس مطالعات و تحقیقاتم معتقدم که برای تولید افراد فرهنگی باید از خانواده شروع کرد و مادران نقش مهمی در این زمینه دارند. الفبای نخستین فرهنگ و اینکه فرزند را طوری تربیت کنیم که بصیرت داشته باشد و با پدیده‌های فرهنگی ارتباط برقرار کند، توسط مادری که به شیوه های خوب و درست جامعه پذیری دست می زند منتقل شده و آموزش داده می‌شود.
این محقق و نویسنده پیشکسوت با اشاره به اینکه مادری که اعتقاد به مصرف کالای فرهنگی دارد کودکش هم یاد می‌گیرد، افزود: در این زمینه «گزینش و مطلوبیت» تئوری و روش درست است و فشار و تنبیه ایجاد تنفر می‌کند همانطور که به جای اینکه کلاسهای دانشگاه مرکز پویای و نشاط و علاقه به درس باشددر اثر اعمال روش اشتباه دانشگاه نقطه فشار و آزار است.
وی آرزو کرد: نرسد روزی که ارتقای تحصیلاتمان تابع خانواده باشد و میراث‌دار خانواده شود. این عدالت فرهنگی نیست که فرزند مستعدی که در خانواده‌ای که فقر فرهنگی دارند نتواند رشد کند.
این استاد دانشگاه در زمینه ارتباط سیاست و سرمایه فرهنگی گفت: حتی دموکراسی هم وابسته به فرهنگ است. شما نمی‌توانید دوموکراسی را وارد جامعه‌ای کنید که سرمایه فرهنگی لازم را نداشته باشد چرا که در این صورت دموکراسی حاکم نمی‌شود. ما به مردمانی نیاز داریم که به بلوغ فرهنگی رسیده باشد.
سپس ساروخانی به ذکر خاطره ای از یکی از سفرهایش در خارج از کشور پرداخت و گفت: در مغازه‌ای یک فرد معمولی مشغول به کاری بسیار معمولی بود که به لحاظ شغلی از نظر ما رتبه پایینی داشت اما من متوجه شدم که بسیار خوب و صحیح صحبت می کند از او پرسیدم که چگونه است که در این شغل دون پایه مطالبی را مطرح می کنی که در سوربون فرانسه گفته می شود و او به من پاسخ داد که اشتباه نکنید من فردی دانشگاهی و یا دانشمند نیستم بلکه به کتابخوانی عادت دارم و حتی در سفر هم در کنار سایر لوازم با خودم حتما کتابهایی را همراه دارم و مطالعه می کنم و این نمونه یک فرد فرهیخته است.
دکتر ساروخانی خطاب به مخاطبان و بویژه جوانان گفت: امروز روزگار خوبی است و کتاب زیاد و در دسترس است. در زمان ما در شهر قزوین تنها یک مغازه بود که از آن کتاب اجاره می‌کردیم و به دلیل اینکه جلوی بالا رفتن هزینه ها را بگیریم یک شب تا صبح آن را مطالعه می کردیم که همین امر هم عادت مطالعه را در ما تقویت کرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» گفت: امروز روز باشکوهی است و من این روز را فراموش نمی‌کنم، چون روز تولد یک اثر ارزشمند برای یک فرد و جامعه است. این کتاب شاخص‌های سرمایه فرهنگی را به ما معرفی می کند و به نظر من این کتاب به غیر از طرح مباحث فرهنگی یک کتاب روش تحقیق هم هست. این کناب در کتابخانه ما جایی برین و جاوید دارد.
قدمی:این کتاب از بروزترین علوم جهان بهره می برد
در بخش دیگری از این مراسم محسن قدمی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی سخنانی را ایراد کرد. وی ضمن تقدیر از سیدرضا صالحی امیری و دکتر رزیتا سپهرنیا بابت پرداختن به این موضوع گفت: با شناختی که از صالحی امیری دارم می دانم که ایشان به فعالیت علمی بیش از فعالیت اجرایی و سیاسی علاقمند است و جای تقدیر دارد که برخلاف مسائلی و مشکلاتی که کار اجرایی در سطح بالا برای افراد بوجود می آورد به پدید آوردن چنین اثری دست زده اند.
وی افزود: تا آنجایی که من دیده ام در کتابهایی که بیشتر فرهنگی بود جای پای علم مدرن خالی است اما در این کتاب اخیر به مدلهای دو وجهی مدیریت که بسیار جوان است و شاید تنها در پانزده سال اخیر مطرح شده است اشاره دارد.
قدمی اظهار داشت: در گذشته مدلهای مدیریتی گاهی اصالت را به سرمایه های مادی می دادند و بعد این سهم به نفع سرمایه‌های فرهنگی بیشتر می‌شود. در الگوهای دووجهی مدیریت به ارتباط بین این دو توجه می شود.
این استاد دانشگاه افزود: تا اواخر قرن گذشته دانشمندان تنها به وجود یک نوع هوش اعتقاد داشتند و بعد از اینکه تعارض این هوش با اجتماع به فجایعی رسید اصطلاحاتی همچون هوش هیجانی با به عرصه وجود گذاشتو همین طور پیش رفت تا اینکه هوش معنوی چهار سال است که در دنیا مطرح شده است. اکنون غربی‌ها به ما می گویند که اگر بخواهیم کسی را مومن و خدا پرست بدانیم باید چه شاخصه هایی را در وی شناسایی کنیم.
این جامعه شناس در پایان سخنان خود خطاب به نویسندگان کتاب گفت: من برای شما که می دانم فعالیت خود را ادامه خواهید داد دو پیشنهاد دارم. اول اینکه پیشنهاد می‌کنم برای اولین بار در جهان در کتاب دوم ارتباط بین سرمایه فرهنگی٬ سازمانی و اقتصادی را بررسی کنید و دوم اینکه ارتباط این اقسام سرمایه را با انواع هوش شناخته شده از قبیل هوش فرهنگی، هیجانی و یا معنوی در کتاب دیگری بررسی کرده و تبیین کنید.
فقر ادبیات سرمایه فرهنگی در کشور
در بخش دیگری از این مراسم، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن تمجید از این کتاب درباره صالحی امیری گفت: «زمانی که این کتاب را می‌خواندم، به این فکر کردم که مدیران فرهنگی ما سه دسته‌اند؛ نخست آن گروه که در ایام فعالیت تنها سرمایه‌های فرهنگی را مصرف می‌کند و نتیجه ای عاید نمی‌شود، دوم آن دسته که به همان اندازه تولید سرمایه فرهنگی می‌کنند که از آن مصرف می‌کنند، و دسته سوم افرادی هستند که مانند صالحی امیری خودشان برای کشور سرمایه فرهنگی به شمار می‌آیند و به سرمایه‌های فرهنگی کشور می‌افزایند.»
رزیتا سپهرنیا یکی از مولفان کتاب نیز در سخنان کوتاهی گفت: این کتاب نمی تواند کار نهایی باشد و تربیت این نهال در دست منتقدین و نخبگان کشور خواهد بود.
وی افزود: این کتاب مجموعه ای از مقالات و مفاهیم مرتبط با سرمایه های فرهنگی است که در پنج فصل مختلف تدوین شده است.
محمد سرشار از اساتید دانشگاه و شخصیت های فرهنگی هم در بخش دیگری از این مراسم در سخنانی اظهار کرد: کتاب موجود به فقدان اطلاعات و نقشه راه و اختلال در زمینه اقتصاد فرهنگ و هنر و همچنین ناکارآمدی های فرهنگی می پردازد.
صالحی امیری هم با یادداشت کوتاهی که توسط رضا درستکار، مجری برنامه، قرائت شد از حضار تشکر کرد و از ایراد سخنرانی عذرخواهی کرد.
در پایان برنامه نیز از کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» رونمایی شد و از نویسندگان و ناشر این اثر نیز تقدیر بعمل آمد.
پایان پیام/
نظر شما