خبرگزاری شبستان: پس از انتشار خبر دیدار «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی حماس با «ملک سلمان» پادشاه عربستان، در ریاض تحلیل گران بسیاری سعی دارند روابط ریاض و این گروه فلسطینی را با توجه به متغیر ایران و محور مقاومت تحلیل کنند. بر این اساس اخبار منتشر شده در رسانه های گروهی جهان ،خالد مشعل در راس هیئتی از اعضای حماس در قالب سفری دو روزه به ریاض رفته و با پادشاه عربستان و جمعی از مسئولان سعودی دیدار کرد.
نزدیک ساختن دیدگاهها و به عبارتی آتش بس با مصر و تأمین منافع داخلی حماس و گسترش همکاریها میان ریاض و حماس از محورهای مهم مطرح شده در این دیدار محسوب می شود. لازم به ذکر است که این اولین دیدار رسمی مقامات حماس و ریاض در سه سال اخیر محسوب می شود.
از اهداف اصلی این دیدار می توان به :
1.ایجاد روابط ریاض با حماس در سطوح بالا؛
2.وساطت عربستان برای بهبود روابط مصر و حماس با توجه به اخوانی بودن حماس و لغو حکم دادگاه عالی مصر در مورد تروریستی بودن حماس؛
3.جلب حمایت های مالی ، رسانه ای و سیاسی ریاض برای کمک به حماس در نوار غزه
نام برد.
نقش متغیر ایران در روابط حماس یا ریاض:
جمهوری اسلامی ایران همواره سیاست خود را حمایت از مردم و آرمان فلسطین اعلام کرده است و صریحا تاکید کرده است که از هر گروهی که علیه اسرائیل بجنگد ، حمایت قاطع می کند.حماس نیز به دلیل مدیریت غزه در شرایط محاصره و نبردهای متعدد با اسرائیل از حمایتهای ایران برخوردار بوده است.طی ماههای اخیر با مرگ ملک عبدالله ، تغییری در سیاست خارجی عربستان ایجاد شد. در زمان ملک سلمان عربستان به محور ترکی-قطری مخالف با محور مصری-اماراتی پیوست. جنبش حماس نیز تغییر کرد و مسئولان آن از مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل برای شکست محاصره غزه و رسیدن به یک آتش‌بس 10 ساله در قبال بازسازی غزه و ایجاد یک گذرگاه آبی سخن گفتند. به بیان دیگر حماس به ایدئولوژی و سیاست محور (موسوم به) اعتدال با رهبری عربستان سعودی (و مورد حمایت آمریکا) که تمایل بیشتری به آتش‌بس و کم شدن از اقدامات مقاومتی علیه رژیم اشغالگر اسرائیل دارد، نزدیک شد. چارچوب اصلی برای این نزدیکی میان حماس و عربستان، تمایل ریاض برای ایجاد یک «محور سنی» فرقه‌ای در مقابل نفوذ ایران در منطقه عربی بود؛ نفوذی که پس از توافق هسته‌ای ایران با غرب ممکن است افزایش یابد. این محور مورد نظر عربستان به یک پوشش فلسطینی نیاز دارد و اینجا گزینه‌ای بهتر از حماس وجود ندارد. در اینجا نباید فراموش کنیم که مشعل از دوحه عازم ریاض شد، دوحه‌ای که اکنون (پس از حل اختلافات) نزدیکترین کشور خلیج (فارس) به عربستان محسوب می‌شود. قطر نقش بسیاری در نزدیکی دوباره حماس و ریاض بازی کرد و حماس را از لیست تروریسم به لیست متحدان وارد کرد یا لااقل از لیست دشمنان خارج نمود.اما مسلما کمک عربستان و قطر و ترکیه به حماس ، مالی است و نه تسلیحاتی.در قبال این کمک ها ، آنها از حماس می خواهند تا از ایران فاصله بگیرد و با اسرائیل تنش زدایی کند.
برخی اعتقاد دارند که ایران پس از قضایای سوریه و موضع گیری حماس به نفع تروریست ها ، مدت های مدیدی است که حمایت سابق از حماس را ندارد. جمهوری اسلامی طبق سیاست اصولی خود تا زمانی که هر گروهی در مسیر جنگ علیه اسرائیل باشد و سلاح خود را زمین نگذارد ، از آن گروه حمایت خواهد کرد.
بعنوان مثال تا زمانی که گردان‌های عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس) سلاح خود را زمین نگذارد، ایران از حماس حمایت خواهد کرد.نکته بعدی بسیار مهم این است که در خود غزه و در داخل تشکیلات حماس ، انشعابات جدی وجود دارد و به نوعی میان شاخه سیاسی و نظامی حماس ، اختلاف نظر وجود دارد.همچنین ایران علی رغم داشتن برخی متحدین در داخل نوار غزه ( نظیر جهاد اسلامی و برخی گروههای شیعه ) مایل است اختلافات میان آنها و حماس و حتی در داخل حماس مسکوت بماند.زیرا در صورت درز اختلافات ، کنترل غزه از دست حماس خارج می شود ، سخت بتوان گروهی دیگر را جایگزین حماس کرد.زیرا این گروه فعلا محبوبیت دارد.هرگونه اختلاف جدی در داخل نوار غزه هم در نهایت منجر به دادن امتیاز به اسرائیل خواهد شد و ایران نمی خواهد دشمن منطقه ای از آب گل آلود اختلافات متحدین برای خود ماهی بگیرد.
بهنام خسروی
پایان پیام/
نظر شما