به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اهواز، حبیب پیام، پژوهشگر قرآنی و استاد دانشگاه، شامگاه(5 تیر) در نشست «تأثیر قرآن بر ادبیات فارسی» که در نهمین نمایشگاه قرآن و عترت خوزستان برگزار شد، با بیان اینکه متون با غیر مقدس، یا نیمه مقدس و یا مقدس هستند گفت: متون علمی از جمله متون غیر مقدس هستند که نقدپذیرند و هر کسی می تواند آنها را به چالش بکشاند.
وی با اشاره به اینکه متون نیمه مقدس همچون ادبیات تاویل پذیر هستند و از نوعی احترام برخوردارند خاطر نشان کرد: متون مقدس، متونی فاخر بوده و برای کسانی که به آنها ایمان دارند پر راز و رمز هستند.
پیام، در خصوص نسبت میان قرآن و ادبیات تصریح کرد: برای فهم این نسبت در ابتدا باید ماهیت این دو شناخته شود، قرآن کریم تنها معجزه ای است که در زبان اتفاق می افتد، هر آنچه در قرآن اعجاز وجود دارد در قالب کلمات است و این نسبت از اینجا شروع می شود.
وی افزود: اتفاقی که در دوران معاصر رخ داد این بود که نواندیشان غربی سعی کردند انسان دینی را به دین انسانی که همان علم است گرایش دهند تا جایگاه متون دینی را زیر سؤال ببرند و آن را با زبان علمی عوض کنند در حالی که خاصیت علم در فلسفه علم ابطال پذیری است و زبان علم قابل اعتماد نیست.
این پژوهشگر قرآنی، به فهم رسانه ای قرآن اشاره کرد و ادامه داد: در دانشنامه قرآن پژوهی خوزستان مدعی شدیم که قرآن کریم یک ابررسانه است برای اینکه آیات الاحکام در قرآن بیش از 500 آیه نیست اما آیات الاخبار بالای پنج هزار آیه است.
وی با بیان اینکه خداوند خبیر بوده و منبع خبرهای قرآن دانای مطلق است پس قرآن کریم یک ابررسانه ویژه و انحصاری است، اضافه کرد: از جمله اصطلاحات خبری در قرآن کلمه «نبأ» است، پیامبر(ص) را نبی می گویند که ریشه عبری دارد و به معنی کسی است که خبری بی سابقه بیاورد.
این استاد دانشگاه، عنوان کرد: اصطلاح دیگر کلمه حدیث است که قرآن از آن خورده روایت می گوید، به عبارتی کل خبر را نمی دهد چون مخاطبان آن را می دانند بلکه قسمت هایی از آن را به صورت هدفمند گزینش می کند و می خواهد از آن نتیجه گیری اخلاقی ارائه دهد.
وی بشارت، ابلاغ، رسول، ذکر و... را از دیگر واژه های خبری در قرآن کریم دانست و در خصوص ارزش های خبری در قرآن تاکید کرد: یکی از ارزش های خبری در قرآن ارزش شگفتی است، در قرآن مورچه سخن می گوید و سنگ تسبیح خدا را می گوید و این ها شگفتی ساز است.
وی از دیگر ارزش های خبری قرآن را شهرت عنوان کرد و با اشاره به اینکه در قرآن بیشتر سخن در مورد پیامبرانی است که مشهور و شناخته شده هستند، ابراز کرد: ارزش خبری دیگر، ارزش مجاورت است، در قرآن بیشتر داستان اقوامی گفته شده که به شبه جزیره عربی نزدیکترند.
پیام، با بیان اینکه خبر قرآنی از حیث های دیگری نیز قابل تقسیم است خاطر نشان کرد: از نظر شیوه ارائه خبر، جملات سوره های مکی، کوتاه تر و عاطفی تر است چون به اصل دین می پردازند اما سوره های مدنی که به موضوعات اجتماعی و اخلاقی می پردازند آیات طولانی تر و مفصل تری دارند.
وی با اشاره به اینکه خبرهای اختصاصی در ابتدای آنها «یا ایها المؤمنون» است و خبرهای عام «یا ایها الناس» آمده است، اظهار کرد: درباره فرایند خبررسانی، قرآن سه فراگرد و مرحله دارد، فراگرد اول ارتباط وحیانی است که در آن خبر به پیامبر وحی می شود و در این مرحله خبر بی کم و کاست ارائه می شود چون معتقدیم پیامبر(ص) در رسالت وحی معصوم است.
وی مرحله دوم را ارتباط شفاهی دانست و با بیان اینکه پیامبر(ص) در این مرحله پیام را به صحابه می رساند و در جمع آنها حضور دارد و در این فراگرد نیز اشتباهی در فرایند خبر رخ نمی دهد گفت: اختلافات از آنجا شروع می شود که خبرها کتابت شده و قرار است به نسل های بعد منتقل شود.
این پژوهشگر قرآنی، یاد آور شد: ما شیعیان معتقدیم فراگرد دوم تعطیل نشده است چون ائمه اطهار(ع) قرآن ناطق و مفسر قرآن هستند و ما اگر دچار اشتباه شدیم می توانیم به آنها رجوع کنیم، اما اهل سنت چنین اعتقادی ندارند؛ در فراگرد کتابت نیز بحث تاویل پذیری و فهم متن پیش می آید که اختلافات از این مرحله شروع می شود.
پایان پیام/
نظر شما