به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، دکتر رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم در نشست "دین و نظریه تکامل" که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، پیرامون موضوع "نقد نظریه تکامل در میان متفکران ایرانی" به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدا با اشاره به مطالعه صورت گرفته در فرهنگستان علوم درباره ورود و سیر علوم جدید در ایران گفت: این سیر، روندی ناهماهنگ و نامنظم دارد که نمی‌توان آن را جریانی پیش‌رونده دانست.
دکتر داوری به آشنایی متفکران ایرانی با ترانسفورمیسم اشاره کرد و گفت: آشنایی ایرانیان با نظریات تکامل که منشأ بسیاری شبهات هم شده، از همان زمان داروین آغاز شد چرا که یازده سال پس از چاپ نخستین کتاب مهم او، میرزاتقی‌خان انصاری کاشانی کتاب جانورنامه را نوشت و با بیانی ساده و در صفحات معدود، گزارشی از نظریه داروین ارایه داد.
وی افزود: یازده سال پس از جانورنامه، سیدجما‌ل‌الدین اسدآبادی مقاله‌ای خواندنی در رد مذهب نیچری (ناتورالیسم و ماتریالیسم) به نگارش درآورد و در آن لامارک و داروین را پدران این مذهب نام نهاد. مقاله سیدجمال مقاله‌ای پرنفوذ شد که شاید بتوان دلیل این تأثیرگذاری را لحن تند و ایدئولوژیک آن به حساب آورد.
این استاد برجسته فلسفه همچنین کتاب "نقد فلسفه داروین" نوشته سید رضا مسجد شاهی را از جمله کتاب‌های تألیف شده در رد نظریه تکامل دانست و تصریح کرد: این کتاب با ابزار فقه و اصول به مواجهه با نظریه تکامل به عنوان یک متدولوژی علمی مبتنی بر روش تجربی و آزمایشگاهی رفت که مقابله این دو روش، سوء تفاهم هایی را در این زمینه برانگیخت.
دکتر داوری اردکانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نسبت میان نظریه داروین و فلسفه غرب گفت: لامارک و داروین خود را ماتریالیست نمی‌دانستند بلکه این ماتریالیست‌هایی چون مارکس بودند که به نظریات آنها علاقه بسیار نشان دادند و در ایدئولوژی خود از آن بهره بسیار بردند.
وی تأکید کرد: همین رابطه میان نظریه داروین و فلسفه غرب موجب شده که تاکنون بیشتر به بررسی نسبت نظریه داروین با دین و رد اشکالات آن بپردازیم و کمتر معترض شأن علمی آن شویم، در حالی که تحرکی که نظریه داروین با شأن علمی خود در ذهن و فکر بشر به وجود آورد از اهمیت بسیاری برخوردار است.
رییس فرهنگستان علوم در ادامه سخنان خود به سایر کتاب‌های متفکران ایرانی پیرامون نسبت نظریه داروین با دین اشاره کرد و گفت: در دوره متأخر نیز کتاب‌هایی درباره این نظریه نوشته شده که دقیق‌ترین آن را کتاب‌های دکتر سحابی می‌دانم؛ چرا که از سویی سحابی در زمینه زیست‌شناسی و زمین‌شناسی متخصص بود و از سوی دیگر بر عدم تعارض میان علم و دین اصرار داشت.
دکتر داوری اردکانی در بخش پایانی سخنان خود با تقسیم‌بندی آثار متقدم درباره نظریه تکامل به دو بخش کتاب‌های معلمی (گزارشی) و کتاب‌هایی در رد نگرش ناتورالیسم و ماتریالیسم به نظریه تکامل گفت: مقاله سیدجمال خواندنی‌ترین و کتاب مسجدشاهی جدی‌ترین مباحث طرح شده در خصوص نظریه تکامل است.
پایان پیام/
نظر شما