به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب «مسجد و سبک زندگی» در فصل نخست، از ارتباط سبک زندگی و فرهنگ مسجد سخن می گوید و در فصل دوم هم به بررسی نقش مسجد در سبک‌دهی دهی به زندگی مسلمانان می پردازد.
بیماری‌های سبک نوین زندگی اجتماعی از طلاق تا کودک آزاری
یکی از موضوعات فرعی این کتاب، بررسی بیماری‌های سبک زندگی جدید است. در این مبحث سخن از سبک زیستن نوین است که تاکید می شود با ورود شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و ماهواره و همچنین عرضه امکانات نوین، انسان‌ها به سمت رفتار‌های ناهنجار سوق پیدا می کنند که طلاق، اعتیاد، خودکشی، سرقت مسلحانه، خشونت، آدم ربایی، جرائم سازمان یافته و اینترنتی، قاچاق انسان و کودک آزاری معلول همین شیوه‌های نوین زندگی اجتماعی هستند.
میزان قرار‌دادن اسلام به عنوان مدلی متعادل در سبک زندگی
شیوه های نادرست گذراندن اوقات فراغت از موارد دیگر بیمارهای سبک زندگی مدرن است. مدگرایی، آرایش‌های نامشروع، بدپوششی و تغییر خوراکی‌ها و آشامیدنی ها، توسعه بیماری‌های مقاربتی از جمله بیماری‌های سبک زندگی مدرن است. نویسنده در این کتاب تاکید می کند اسلام به عنوان آخرین و برترین دین الهی، الگوها و مدل های متعادل و جامعی را در اختیار انسان قرار می دهد تا آدمی بتواند به سعادت دنیا و آخرت برسد.
مساله سبک زندگی با تمام ابعاد حیات بشر ارتباط تنگاتنگ دارد و با توجه به اهمیت مساله سبک زندگی و اهمیت آن در حوزه‌های جامعه شناختی و روانشناختی، ضروری است حقیقت و ماهیت سبک زندگی به صورت ویژه بررسی شود.
مسجد بازاری برای داد و ستد سراسر برد که عمر می گیرد و بهشت می دهد
انسان ها در این جهان کاسبند و کاسب چیزی می دهد و چیز دیگری می ستاند و محل کسب و کار بازار نام دارد. خداوند بر روی زمین بازاری از جنس آخرت و بهشت قرار داده است تا آدمیان در این تجارتخانه عمر خویش بدهند و در عوض تحفه‌های بهشتی دریافت کنند. در این مثال مسجد بازاری است که اهل ایمان آنجا به عبادت و ادب در برابر خدا می ایستند و در مقابل توشه های آخروی و رضوان الهی را بدست می آورند. نویسنده با آوردن حدیثی از پیامبر اکرم (ص) تاکید می کند: «مسجدها بازارهای آخرتی هستند که بارشان مغفرت است و هدیه شان بهشت است.
در برخی از روایات، با تعبیری لطیف از مسجد، به عنوان «بازار آخرت»، یاد شده است. به این معنا که همان گونه که بازار، محل خرید و فروش و مبادله کالا و متاع های دنیوی است، مسجد نیز محل کسب امور معنوی و اسبابی است که در سرای آخرت دارای کاربرد و تأثیر می باشد. در سخنی از رسول گرامی اسلام (ص) آمده است: «مسجدها بازارى از بازارهاى آخرت هستند. از کسانی که به آن وارد می شوند با مغفرت و آمرزش پذیرائی می کنند و تحفه و هدیه آنها بهشت است». از سوی دیگر که بیشترین اهتمام انسان مؤمن متوجه تهیه و تأمین اسبابی است کهدر سرای آخرت بدان نیاز دارد، شوق و انس وی به بازار آخرت (مسجد) به مراتب بیش از علاقه او به بازارهای دنیا است و در جانب مقابل، آنان که دنیا، و حرص و آز بر متاع آن را وجهه همت خویش قرار داده اند، معمولا با بازار و سوداگری و سودجویی انس بیشتری دارند. بنابراین طبیعی است که مؤمنان در هنگام رفتن به مساجد، سعی کنند بر دیگران پیشی گیرند و به هنگام خروج، دیرتر از همه مسجد را ترک کنند و بالعکس اهل دنیا پیش از همه به بازار رفته و پس از همه خارج شوند. روایت ذیل بیانگر همین مطلب است: «امام باقر (ع) از پدران خویش (ع) از رسول خدا (ص) نقل می کند که آن حضرت از جبرئیل (ع) سؤال کرد: کدام یک از مکانها نزد خداوند، محبوب تر است؟ جبرئیل (ع) عرض کرد: مساجد، و دوست داشتنی ترین اهل مسجد نیز کسی است که، پیش از همه به مسجد داخل و پس از همه از مسجد خارج می شود. پیامبر اکرم (ص) فرمود: کدام مناطق نزد خداوند از همه مبغوض تر است؟ جبرئیل (ع) عرض کرد: بازارها و مبغوض ترین اهل آن نزد خداوند کسی است که قبل از همه به بازار وارد و پس از همه از آن خارج می شود».
لازم به ذکر است که منظور از اولین کسی که به بازار وارد می شود، کسبه بازار نیستند، بلکه منظور کسی است که برای خرید و احیانا پرسه زدن و دیدن جلوه ها و مظاهر دنیایی موجود در بازار وارد آنجا می شود.
در برخی از روایات از آنان که در رفتن به مسجد شتاب کرده و گوی سبقت را از دیگران می ربایند، به عنوان پرچمدار بهشتیان که در روز قیامت، پیش از دیگران به بهشت وارد می شوند، یاد شده است. پیامبر اکرم (ص) خطاب به ابوذر (ره) می فرماید: «ای ابوذر! خوشا به حال پرچمداران روز قیامت که پرچمها را به دوش بر گرفته و پبش از دیگران به بهشت وارد می شوند. آنان همان کسانی هستند که در سحرگاهان و دیگر اوقات در رفتن به مساجد بر دیگران پیشی می گیرند.
مساجدی که قصر بهشتند و خانه‌هایی که محل نفرین هستند
بدون شک نخستین مسجدی که خداوند آن را انتخاب کرد و سبب برکت و هدایت برای آدمیان قرار داد، مسجد الحرام است در این مکان مقدس آیات الهی روشن گردیده و هر کس بد آنجا وارد گردد در امن و امان خواهد بود.
"إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ"، "همانا نخستين خانهاى كه براى مردم بنا شد همان است كه در مكه است و مايه بركت و هدايت جهانيان است".
حضرت امیر(ع) چهار مسجد را قصرهای بهشتی و برترین مساجد روی زمین دانست. «مسجدالنبی، بیت المقدس، مسجدالحرام و مسجد کوفه» هرکس در این مکان های مقدس نماز گزارد،هزاران فضیلت دریافت کرده است و خداوند فضلی عظیم به او ارزانی میدارد.
بی شک فضلیت و عظمت هیچ مسجدی در جهان به پایه مسجد الحرام نمی رسد، مسجدالحرام محل عروج خاتم النبین است.
ناگفته نماند که در روایات، مساجد نفرین شده ای هم وجود دارد که مسجد ثقیف، اشعث؛ جریر و سیماک و شبث بن ربعی و همچنین مسجدی در خمراء که بر گور یکی از فراعنه ساخته شده اند جزء مساجد نفرین شده هستند.
از شکل مساجد در صدر اسلام تا مساجدی جامع که تمام شهر را پوشش می دهند.
مساجدی که در صدر اسلام و در دوره های حاکمان اسلامی ساخته شد دارای اجزای مختلفی مانند حجره، رواق، محراب، منبر، مناره و وضو‌خانه بودند که هر کدام از آن ها با یک هدف مشخص ساخته می شدند. با گذشت زمان ساخت مساجد جامع که تمام شهر را تحت پوشش قرار می داد ترویج پیدا می کند. در این مساجد بالاترین مقام روحانیت نماز می گذارد و مهم ترین مسایل مربوط به شهروندان مطرح می شود.
انواع مساجد از مسجد جامع تا مسجد بین راه و وابسته
مسجد جامع عمومیت داشته و در بالاترین سطح سبک دهی به زندگی مردم قرار دارد. اگر مسجد جامع کارکرد واقعی خود را داشته باشد قادر است هویت شهر و شهروندان را ترسیم کند و ساختار شبکه ای شهروندان را تغییر دهد. این مساجد ظرفیت دیگری هم دارند و قادرند مساجد کوچک دیگر شهر را تحت تاثیر ققرار بدهد و به آن ها نیز جهت بدهد. در این کتاب از انواع دیگر مساجد مانند مسجد جامع، محله، بازار، خانه، بین راه، مسجد وابسته و مجازی هم نام برده شده است.
کتاب «مسجد و سبک زندگی» نوشته محمد تقی فعالی است که از سوی دفتر مطالعات و پژوهش‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد منتشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما