خبرگزاری شبستان:توجه به کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مسجد چند سالی است که در کنار تطهیر و غبارروبی از کالبد و ظاهر خانه خدا، مورد نظر متولیان مسجد قرار گرفته است و عنوان دهه تکریم و غبارروبی مساجد به جای دهه غبارروبی برگزیده شده است.بیستم خرداد ماه،(۲۲ شعبان) با عنوان مسجد، مرکز رشد فضائل اخلاقی و ترویج سبک زندگی اسلامی نامگذاری شده است. در همین راستا یادداشت ذیل مرتبط با عنوان روز سوم دهه تکریم و غبار روبی مساجد تهیه شده است که از نظرتان می گذرد.
اسلام دین کامل و جامعی است به خاطر این جامعیت در تمامی زمینهها دارای برنامه و سبک خاصی از زندگی است و همین سبک موجب تمایز آن با دیگر سبکهای زندگی دیگر ادیان و مذاهب می شود.
دین کامل باید دارای پایگاه و مکانی خاص باشد تا بتواند به درستی آموزه ها و مفاهیم معنوی و دینی خویش را عرضه و ترویج کند و این مکان باید آنچنان ظرفیت و پتانسیل بالایی برخوردار باشد تا همچون ظرفی قابلیت و توان مظروف آن را که اکمل ترین دین است داشته باشد. به همین خاطر است که مسجد از آغاز شکل گیری در عصر نبوی(ص) تا به امروز از جایگاه و منزلت ویژه ای در میان مسلمان دارا بوده و برای اینکه بتواند این جامعیت دین آسمانی را به عرصه اجتماع و در تمام سطوح و لایه های مدنی و بطن جوامع اسلامی بکشاند باید از تنوع و تکثر کارکردهای مختلف برخوردار باشد و معدود و محدود به چند نقش و عملکرد نباشد. یکی از این نقش ها و کارکردهای مهم مسجد از گذشته تا به حال ارائه متد و سبک خاص زندگی برای تمامی پیروان خویش از هر قششر و صنف و طبقه اجتماعی بوده است.
این نقش های موثر در تبیین و ترویج سبک زندگی اسلامی و نیز رواج اخلاق حسنه نشأت گرفته از رفتار پیامبر که نماد خلق عظیم بوده است در تمام حوزه های سخت افزاری و نرم افزاری و برنامه ای و مناسکی را شامل میشود یعنی تمام عناصر و اجزاء مسجد چه از حیث فیزیکی و مادی و چه از نظر معنوی تماماً مبلغ و مروج سبک خاص زندگی اسلامی و نیز ترویج اخلاق نیکو و پسندیده اسلامی است به عنوان مثال در اولین گام و حرکت جهت ساخت مسجد که همانا نیت سازندگان ان است باید بر اساس تقوا و پرهیزگاری باشد و یا ساختمان مسسجد باید ساده و بدون تجمل اضافی باشد و نظافت و بهداشت از پارامترهای مهم در رعایت شأن و جایگاه مسجد محسب شده که همه باید این اصل را مراعات نمایند حضور در مسجد نیازمند یکسری الزامات و بایسته هایی است که هر مسلمانی لازم است آنها را در موقع حضور در مسجد عملی نموده و به انجام برساند از جمله تهیای و امادگی ذهنی که همانان قصد قربت نمودن و و خالص نمودن افکار و اندیشه و نگرش از همه چیز به جز رضای حقتعالی و همچنین تهیای افعالی و عملی که شامل گرفتن وضو و پوشیدن لباس تمیز و پاکیزه و می باشد و حتی در بنامه های مناسکی و عبادی نیز اولین حرکتی که در اقامه نماز جماعت به نمازگزار آموزش داده می شود هماهنگی با امام جماعت است به طوری که کوچکترین حرکت و یا نشانه و یا رفتاری که خرج از چارچوب در نظر گرفته انجام شود و یا افعالی کم و یا زیادتر از آنچه در آموزه های دینی وارد شده است انجام شود اصل نماز دچار اشکال و تردید و یا باطل خواهد شد.
اولین اصل در اقامه نماز جماعت هماهنگی و اطاعت پذیری و پیروی از امام مسجد است رعایت این اصل آنچنان دارای اهمیت است که به خاطر آن عدم انجام بعضی ازاعمال غیر ارکان نمار امکان پذیر میباشد.قبله واحد برای همه نمازگزاران مسجد نشانه یگانگی و محور بودن احدیت در تمام مراحل زندگی مادی و معنوی یک مسلمان و دوری از شریک گزینی برای خداست. نمایش عمومی چند وعده همایش معنوی در مسجد به صورت تکرار و مستمر و بدون انقطاع تأکیدی بر یادآوری مکرر اصل عبودیت و یگانه پرستی و اجابت عملی به آیه شریفه ی «وماخلقتالجنوالإنسإلاليعبدون.»(سورة الذاريات آیه56 )است که هدف از خلقت عبادت است و این عبادت باید به صورت مستمر و دائمی در چند وعده در طول شبانه روز به مردم یادآوری و تذکر داده شود.
حضور در مسجد هم به طور مستقیم و هم غیر مستقیم تأثیر گذاری عمیقی بر نوع رفتار و سبک زندگی هر مسلمانی ایجاد خواهد کرد و تمام موارد که در بالا بر شمرده شد تنها بخش کوچکی از این نهادینه سازی رفتار دینی و اسلامی در مخاطبان مسجدی می باشد. و وقتی این نوع رفتار هر روز برای مسجد روندگان تکرار میشود و الزامات رفتن به مسجد رعایت گردد در نهایت در شاکله شخصیت فرد به طور عمیق شکل گیری خواهد شد و وقتی نهادینه سازی انجام گرفت در رفتار و کردار و گفتار نمازگزاران بروز و ظهور پیدا خواهد کرد.
از سوی دیگر بنیانگذار و آورنده دین مبین اسلام شخصیتی است که بنای اولیه و اصلی در دعوت از مسلمانان و نیز تعامل و ارتباط با نه تنها پیروانش بلکه حتی با دشمنان نیز بر محور اخلاق اسلامی که همانا داشتن حسن خلق و خوش رفتاری و اخلاق پسندیده است همچنانکه حق تعالی در توصیف این منش پیامبر گرامی اسلام فرمودند:« وَإِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ. ترجمه: و راستى که تو را خویى والاست»( سوره قلم آیه 29) تا آنجا در رعایت این اصول پیش رفت که زبانزد خاص و عام شد و همه چه مسلمان و چه غیر مسلمان او را الگو و اسوه اخلاق می پنداشتند. بنابراین تمامی آموزه ها و احکام و شریعتی را ابلاغ کرد در بستر اخلاق نیکو پایه گذاری گردید به تبع آن چون این رفتار در تمامی برنامههای ابلاغی و اجرایی و حتی آموزه های ارشادی مورد رعایت جدی قرار میگرفت طبیعتاً این اخلاق پسندیده به تمامی پیروان انتقال پیدا نمود. چون بیشترین تعامل دوسویه و گفتمان عمومی پیامبر عمدتاً در مساجد انجام می شد و تبلیغ اخلاق مدارانه جزو اصول لاینفک در تعامل با مخاطبان در مساجد در نسل های بعدی قرار گرفت و به عنوان اساس و پایه تبلیغ و ترویج دین مبین اسلام قرار گفت هیج تبلیغی بدون در نظر گرفتن اخلاق حسنه از تأثیرگذاری و عمق بخشی برخوردار نخواهد شد.
نویسنده: محمد علی موظف رستمی
پایان پیام/
نظر شما