نظر رهبر انقلاب درباره راز نیامدن «اقبال» به ایران

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از  پایگاه خبری حوزه هنری، بیست و چهارم ماه جاری همایش بین المللی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری با همكاری حوزه هنری و سازمان فرهنگی اكو در تهران و اصفهان برگزار می شود.

علامه اقبال لاهوری یكی از اندیشمندان و ادیبان مورد توجه در كشور ما بوده است. به نحوی كه رهبر معظم انقلاب در باره این شخصیت به مناسبت های مختلف بیاناتی داشتند كه بخشی از منویات ایشان را به مناسبت برگزاری همایش بزرگداشت علامه اقبال لاهوری بازخوانی می كنیم.

سال 1379 كنگره بزرگی برای علامه اقبال لاهوری برگزار شد كه آیت الله خامنه ای رهبر عظیم الشان جمهوری اسلامی ایران در خطاب به آن كنگره فرمودند:

«مردم ما كه نخستین مخاطب جهانی اقبال بودند، متأسفانه خیلی دیر با اقبال آشنا شدند. وضعیت خاص كشور ما به ویژه سلطه سیاست‌های منحوس استعمار هم‌زمان با آخرین سال‌های زندگی اقبال در كشور محبوب او، موجب شد كه اقبال هرگز ایران را نبیند.

این شاعر بزرگ فارسی‌گوی كه بیشترین شعرش را نه به زبان مادری كه به فارسی گفته است، هرگز در فضای محبوب و مطلوب خود، ایران، قرار نگرفت و به ایران نیامد بلكه همان سیاست‌هایی كه اقبال عمری با آن ها مبارزه می‌كرد، نگذاشتند كه ایده اقبال و راه اقبال و درس اقبال، به گوش مردم ایران كه آماده‌ترین برای شنیدن آن پیام بودند برسد و پاسخ این سؤال كه چرا اقبال به ایران نیامد را من دارم.

در آن وقتی كه اقبال در اوج افتخار و شهرت می‌زیست در گوشه و كنار شبه قاره و در دانشگاه‌های معروف دنیا از او به عنوان یك متفكر، یك فیلسوف، یك دانشمند، یك انسان شناس و یك جامعه شناس بزرگ یاد می‌كردند كه البته هیچ یك از این عنوان‌ها آن عنوانی نبود كه خودش دوست می‌داشت بدان نامیده شود.

در كشور ما سیاست‌هایی حاكم بود كه اقبال را به هیچ عنوان نمی‌توانست تحمل كند، لذا از او به ایران دعوت نشد و زمینه برای آموزش در این كشور فراهم نگردید و كتاب‌های او سال‌های متمادی در ایران انتشار نیافت.

اقبال از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام است و شخصیت او چنان عمیق و متعالی است كه نمی توان تنها بر یكی از خصوصیت‌های او و ابعاد زندگی‌اش تكیه كرد و او را در آن بعد و آن خصوصیات ستود.

اگر ما فقط اكتفا كنیم به اینكه بگوییم اقبال یك فیلسوف است و یك عالم است، حق او را ادا نكرده ایم زیرا ابعاد دیگر زندگی اقبال آنقدر درخشنده است كه چنانچه بگوییم اقبال یك فیلسوف یا یك عالم یا یك شاعر است اقبال را كوچك كرده ایم. البته اقبال بی شك یك شاعر بزرگ است و از بزرگان شعر به حساب می‌آید.

شعر اردوی اقبال را متخصصان زبان و ادبیات اردو می‌گویند بهترین شعر اردوست. شعرهای فارسی اقبال هم به نظر من از معجزات شعر است.

اقبال محاوره فارسی را نمی‌دانست و در خانه خود با دوستان خود اردو و یا انگلیسی حرف می‌زد.

اقبال نگارش نثر فارسی را نمی دانست و نثر فارسی اقبال همین تعبیراتی است كه در اول فصل‌های «اسرار خودی» و «رموز بی خودی» نوشته كه می‌بینید فهمیدن آن برای فارسی زبان‌ها مشكل است.

اقبال در هیچ مدرسه‌ای از مدارس دوران كودكی و جوانی فارسی را یاد نگرفته بود و در خانه پدری اردو حرف می‌زد و لذا فارسی را فقط به این جهت كه احساس می‌كرد معارف و مضامین ذهنی‌اش در ظرف زبان اردو نمی‌گنجد انتخاب كرد و به فارسی انس گرفت.

پایان پیام/