حجت الاسلام محمد رضایی در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به ضرورت بازخوانی مهدویت بر مبنای انسان شناسی جنسیتی گفت: زن و مرد برای هم‌دیگر نقش مکمل را ایفا می‌کنند و می‌توان گفت که اصولاً تصور کمال بدون در نظر گرفتن مسأله جنسیت، تصوری ناقص خواهد بود. این در حالی است که یکی از موارد جالب کمال شناسی جنسیتی و همچنین آینده‌پژوهی دینی می‌تواند بازخوانی روایات ظهور‌شناسی از منظر تفاوت دستاوردها و بازتاب‌های آن دوران بر زن و مرد باشد.
وی با اشاره به مثالی در این زمینه خاطرنشان کرد: در روایات آمده است که در زمان ظهور، زنان در خانه نیز به علوم دینی احاطه کامل پیدا خواهند کرد و این نشان‌دهنده رشد شخصیت زنان و در عین حال، توجه به حریم و جایگاه آنان است و یا سفر به تنهایی یک زن در حد فاصل عراق تا شام به معنی امنیت بر آمده از بلوغ مردان و زنانی است که به واسطه آن دیگر به زن به عنوان کالای جنسی نمی نگرد و حرمت و کرامت انسانی او را ارزش می نهد.
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه هدف نهایی آفرینش انسان‌ها، اعم از زن و مرد، یکسان است و بلکه عبادت خداوند، رسالت و مسئولیت مشترک جن و انس می‌باشد، اظهار داشت: همان‌گونه که هدف مشترک جن و انس باعث یک‌سانی تکالیف و روش‌های بندگی میان آنها نمی‌شود، جنسیت انسان هم به اقتضای اثرگذاری بر تکالیف و شیوه‌های عبادت باعث تفاوت معنوی در برخی مصادیق کمال در زن و مرد می‌شود.
این پژوهشگر مهدوی تاکید کرد: بنابراین لازم است مطالعات جدی درباره جنسیت‌شناسی کمال صورت بگیرد تا حدود و ثغور زندگی دینی برای زن و مرد در دو دورۀ پیش و پس از ظهور مشخص گردد.
وی تصریح کرد: مهدی موعود(عج) انسان کاملی با هویت مردانه است و مهم‌ترین هدف ظهور ایشان نیز تحقق عدالتی است که ساز و کار اجرایی آن کاملاً مردانه می نماید، از این رو شاید به نظر بیاید که او و جامعه آرمانی دوران ظهورش تک بُعدی است.
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه ولی وقتی به شخصیت برترین انسان کامل، یعنی پیامبر اسلام(ص) بنگریم، خواهیم دید که مهم‌ترین شاخصه و خصلت آن حضرت، رحمت و مهربانی ایشان بود، افزود: امام موعود هم ـ از آن جهت که آینه تمام‌نمای آن حضرت است ـ بسیار رحیم و رئوف می‌باشد. این مهر و رحمتِ همراه با عدالت و عقلانیت، در چنان درجه و مرتبهای است که از هویت مردانه بعید می‌نماید، بدین جهت در روایات مورد تأکید ویژه قرار گرفته تا نشان دهد که انسان کامل واجد تمامی صفات انسانی است.
این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: امام در دوران ظهور به اقتضای شرایط آن زمان، مظهر تام و تمام صفات مردانه‌ای همانند شدت، صلابت و مواجهه عالمانه با ظلم برای تحقق عدالت جهانی خواهد بود و آن‌گاه که بهشت ظهور فراهم شود و عقل و اخلاق فطری جهانیان از مسیر عبودیت و عدالت و عنایت (ملکوتی) به کمال و فعلیت رسد، امام مظهر جمال و مهر و محبت خدایی خواهد شد.
وی با اشاره به مدینه فاضله در آرمان شهر جنسیتی در عصر ظهور گفت: در تعریف مدینه فاضله هر مکتب، نظری دارد، اکثر این مکاتب نسبت به بحث آرمان‌شهر جنسیتی ساکت هستند و در معدود نظریات موجود هم آرمان‌شهر سر از نظریات اشتراکی در می‌آورد این در حالی است که مهم‌ترین شاخصه مدینه فاضله، عدالت است.
حجت الاسلام رضایی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر هم‌زیستی و هم‌گرایی انسان‌ها را بر مبنای عدالت ایجاد کنیم، نمی‌توانیم نسبت به مسأله جنسیت بی‌تفاوت باشیم و اگر این گونه باشد، تحقق مدینه فاضله ممتنع خواهد شد؛ چراکه نمی‌‌توان عدالت را در جامعه‌ای که نیمی از جمعیت آن جایگاهی مادون انسانی یا مرتبهای مردانه دارند، به صورت فراگیر اجرایی کرد.
این پژوهشگر مهدوی ادامه داد: اگر هم مانند نظریات روشنفکری، مدعی تفکیک ارزش‌ها از دانش‌ها ـ به معنی تفکیک دین و حقوق و قانون از واقعیات طبیعی ـ شویم، در نهایت به نسبیت‌گرایی فطریات و اخلاق و از جمله تعریف و تعیین مصادیق عدالت خواهیم رسید. امری که بازتاب آن، ابهام در مدینه فاضله و آرمان‌شهر خواهد شد.
وی گفت: بدین جهت است که برای اثبات ضرورت ظهور منجی موعود بر وارونگی نقش‌ها، فساد و انحطاط اجتماعی و در یک کلمه، جاهلیت اخلاقی و اجتماعی آخرالزمان تأکید می‌شود تا معلوم گردد که شاخصه دوران ظهور، تعریف درست نقش‌ها و احیای فطریات است.
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه روایات مهدوی ضمن آنکه بر جنبه مشترک انسان‌ها در تکامل عقل و اخلاق اشاره شده، جایگاه زن و مرد در آن دوران نیز به صورت مجزا توصیف شده است، اظهار داشت: به عنوان نمونه اینکه زنان در آن دوران، دانشمند خواهند شد یا امکان سفرهای انفرادی طولانی با امنیت کامل برای آنان فراهم خواهد شد و... .
این پژوهشگر مهدوی تصریح کرد: می‌توان ادعا کرد یکی از ضرورت‌ها یا دستاورد‌های رجعت مؤمنان خالص، تجربه یک زندگی خانوادگی واقعی است؛ زندگی‌ای که بسترساز تکامل نهایی زن و مرد و فعلیت حداکثری تمام استعدادهای انسانی آنها باشد.
وی با بیان اینکه تاریخ زمین با هبوط یک زن و مرد شروع شد و چشم‌انداز آن نیز رسیدن به بهشت ظهور است اما مهم‌ترین مانع تحقق این چشم‌انداز، وسوسه‌های ابلیسی است، افزود: ابلیس ـ که با اغواگری، آدم و حوا را فریفت و باعث شد که تفاوت‌های جنسیتی آنان مشخص شود ـ انسان ها را بیش از هر چیز، از ناحیه غرایز جنسی وسوسه می‌کند. بدین جهت است که منشأ اولین نزاع روی زمین، یعنی دعوای هابیل و قابیل، مرتبط با غریزه جنسی بود.
حجت الاسلام رضایی با بیان اینکه هدف نهایی ابلیس، به عقب انداختن حداکثری ظهور و حداقل سازی جبهه حق تا مرز نابودی در دورۀ آخرالزمان است، اظهار داشت: در این مسیر، یکی از مهم‌ترین ابزارهای او تنزل دادن غریزه جنسی به یک رفتار لحظه‌ای حیوانی است؛ تا از این راه، هم کمال انسانی را تعطیل کند و غریزه‌ای که ابزار جاذبه زن و مرد نسبت به هم و با هدف تکامل و تعالی است را به ابزار انحطاط آنان تبدیل نماید، و هم با تغییر و جابه‌جایی نقش‌های جنسیتی، انسان‌ها را از هویت وجودی خود دور سازد. به گونه‌ای که به تعبیر امیرالمؤمنین در آخرالزمان مردان تنها ظاهری مردانه داشته باشند و بلکه وارونگی نقش‌ها کاملاً آشکارا رخ دهد.
این پژوهشگر مهدوی گفت: یکی از مهم‌ترین تقابل‌های حق و باطل در پایان تاریخ، تقابل در مسأله انسان‌شناسی جنسیتی و نوع تعریف هویت و نقش‌های جنسی است. در این میان، رسالت جبهه حق تعریف درست انتظار و سبک زندگی منتظرانه و نیز تبلیغ جهانی آن است؛ انتظاری که مبتنی بر ارزش‌ها و دوری از وسوسه‌های شیطانی است.
پایان پیام/
نظر شما