فرهنگ معماري ايراني- اسلامی، حلقه مفقوده در نظام شهرسازي

خبرگزاری شبستان: امروزه آنگونه که باید و شاید بسترهای معماری اصیل ایرانی و اسلامی در شهرسازی ها به چشم نمی خورد و هویت زدایی یکی از مشکلات موجود در شهرها است لذا احياي این فرهنگ به عنوان حلقه مفقوده در نظام شهرسازي، ضروری به نظر می رسد.

خبرگزاری شبستان- خراسان شمالی؛ شهر، نمود بارزترين و ملموس ­ترين جلوه­ فرهنگ و تمدن بشر است. نقش طرح­ ریزی آگاهانه و برنامه ­ریزی در شکل­ گیری شهرها در قالب هنر، معماری و شهرسازي، غیر قابل انکار است. جدایی هنر، از بستر تفکر و تمدني كه در آن نمود يافته­ ممکن نیست و جهت­ گیری­ های هنری كه در تمدن ها به وجود آمده و رواج مي­يابند، با جهان بینی و رویکرد آن تمدن نسبت به عالم، ارتباطی ریشه ای و تام و تمام دارد.

ساختار، اصول و ویژگی های کالبدی شهر و سایر موارد مرتبط با آن نيز از اين قاعده مستثني نيستند. شهر اسلامي به منزله­ انعكاس ارزش­هاي اسلامي و فرهنگی است كه علیرغم تمام گوناگوني­ هاي متاثر از عوامل طبيعي، اقتصادی، تاریخی و اجتماعی، سرشار از احساس و باوری واحد، ظرفي براي زندگي اجتماعی اعتقادی است که در راستای تحقق مظاهر اسلامی و تسهیل برقراری قوانین اسلامی تجلی می یابد.

 احياي فرهنگ معماري و شهرسازی اصيل ايراني- اسلامی كه امروزه جايگاه ويژه آن به عنوان حلقه مفقوده در نظام شهرسازي كشور مشهود است از یک سو و عواقب بی توجهی به آن پيامدهاي ناگواري از جمله تنزل کیفیت شهرها، از بین رفتن هویت و فضاهای شهری، رو به زوال رفتن روابط اجتماعی و اخلاق و رفتارهای جمعی، اغتشاش و بی نظمی مفرط سیمای شهری، اسراف منابع و به ویژه مصرف بيش از حد انرژي، افزایش آلودگي­ هاي زيست محيطي، از بين­ رفتن حريم های اجتماعی و اختلال در امنیت شهرها، نابسامانی ترافيك و کاهش شدید فضاهاي سبز را دارد، از دیگر سوی، بیش از گذشته ضروری می نماید.

 

معماری در جهان اسلام، یکی از بزرگترین جلوه‌های ظهور یک حقیقت هنری در کالبد مادی بشمار می‌رود. از لحاظ تاریخی، معماری اولین هنری بشمار می‌آید که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار نموده و  از طرف مسلمانان مورد استقبال قرار گیرد. معماری اسلامی به عنوان یکی از موفق ترین شیوه‌های معماری در تاریخ معماری جهان قابل بازشناسی است. در یک نگاه جامع نگر می‌توان پیوستاری ارزشمند و پویا را در بناهای اسلامی بازشناسی کرد که موجب شده تمامی آنها در قالبی واحد با عنوان معماری اسلامی در کنار یکدیگر قرار گیرند.

از آنجایی که معماری فقط یک هنر نیست، بلکه معماری یک علم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است و زمانی که در یک جامعه اسلامی زندگی می کنیم باید علم معماری آن بر مبنای علم معماری اسلامی باشد، لذا باید هنر اسلامی در معماری ایرانی تجلی بیشتری پیدا کند و در و دیوار شهر نشانی از دینی بودن آن داشته باشد چراکه امروز هویت زدایی یکی از مشکلات موجود در شهرها  است و آنگونه که باید و شاید بسترهای معماری دینی در شهرسازی به چشم نمی خورد.

محمد شکرچی‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان، تعریف معماری اسلامی را در استفاده از تجربیات پیشینیان با استفاده از روش های بدیع برای انتقال غنای فرهنگی معماری سنتی و ملی کشورمان به نسل حاضر دانست و با بیان اینکه متاسفانه این مهم در کشور ما محقق نشده است، با اشاره به فاصله بسیار زیاد شهرهای ما از لحاظ منظر معماری با غنای معماری اسلامی پیشین، خاطرنشان کرد: باید پروژه هایی در سطح ملی مطرح شود که المان های ارزشمند معماری سنتی را با روش های جدید به سمت معماری آینده سوق دهد.

وی با تاکید بر در نظر گرفتن پروژه هایی برای بهبود منظر و نمای شهرها متناسب با اقلیم هر منطقه، افزود: باید در استان ها با توجه به شرایط اقلیمی و بومی به صورت منطقه ای وارد کار شد و خواست عمومی مردم را مدنظر قرار داد.

 

دکتر شکرچی زاده با بیان اینکه اگر مردم به غنای معماری پیشین توجه کنند می توانند این مساله را در ساخت و سازها از معماران بخواهند، به استفاده از توانمندی اقلیمی محیطی در فضای بیرون و درون خانه و تامین سرمایش و گرمایش به صورت بهینه در معماری پیشین تاکید کرد و یادآور شد: این مساله در ساخت و سازها و انبوه سازی دهه های گذشته غفلت شده و همه انرژی از طریق برق و گاز تامین شود.

وی اظهارداشت: این عوامل باعث شده تا با ساخت و ساز نامناسب 5 الی 6 برابر متوسط جهانی، انرژی در کشور مصرف شود و اتلاف 40 درصدی مصرف انرژی در ساختمان را داشته باشیم در حالی که باید این انرژی صرف صنعت و افزایش تولید شود.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: بی شک با رفتن به سمت معماری ایرانی و اسلامی گذشته می توان به کاهش مقدار قابل توجهی از اتلاف انرژی کمک کرد.

 

پایان پیام/

کد خبر 463478

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha