به گزارش خبرگزاري شبستان از قم، در ابتداي اين مراسم حجت‌الاسلام و المسلمين فرخ‌فال مدير حوزه علميه استان قم طي سخناني گفت: براي اين اجلاس كميسيون‌هاي مختلفي برگزار شده كه نظرات بسيار سازنده‌اي را نيز در بر داشته است.
وي بيان داشت: چهار كميسيون در موضوعات، اساتيد و ضرورت شناخت جهان و حوادث زمان، نقش استاد در رشد علمي و تربيتي طلاب، اساتيد و افزايش بهره وري از تدريس و بررسي معيارهاي استاد موفق در حوزه‌هاي علميه بررسي شد.
مدير حوزه علميه استان قم تصريح كرد: در اين كميسيون‌ها اساتيد برجسته حضور داشتند كه يكي از آنها به عنوان مخبر و سخنگوي كميسيون انتخاب و در اين جلسه نظرات كميسيون را مطرح خواهند كرد.
حجت‌الاسلام و المسلمين فرخ‌فال گفت: با اهتمام اساتيد در حوزه آزاد، نظمي نسبي در اين چند سال ايجاد شده است، اما اين نظم نظمي نيست كه در شان حوزه علميه قم باشد، بخش زيادي از طلاب با برنامه دروس سطوح در كلاس‌هاي درس حاضر مي‌شوند اما با دو دغدغه جدي مواجه هستيم.
وي در خصوص دغدغه‌ها گفت: نخستين دغدغه اينكه تعطيلات حوزه زياد است كه قابل ساماندهي و برنامه‌ريزي است و بايد اهتمام كنيم كه از همه ظرفيت علمي حوزه و زماني كه در سال تحصيلي در اختيار حوزه است، بتوان نقش موثر و مفيد اساتيد را در رشد و تعالي پايه‌هاي علمي و تربيتي طلاب ايفا كند.
مدير حوزه علميه استان قم افزود: همچنين در باب فقه، اصول و تفسير با اهتمام اساتيد موفق شديم كه كلاس‌هاي درس را با رونق جدي ايجاد كنيم اما يكي از دغدغه هاي مراجع و مقام معظم رهبري مهارت‌هاي فكري و كلامي طلاب در پاسخگويي به شبهات است و اين ممكن نيست مگر اينكه علوم كلام و اعتقاد ايجاد شود.
*دروس اخلاق موجب رشد فزاينده حوزه‌هاي مي‌شود
يكي از مباحث مطرح شده در اين اجلاسيه گزارش كميسيون‌هاي اجلاس بود كه در چهار نوبت ارائه شد، سخنگوي كميسيون اساتيد و افزايش بهره وري از تدريس و بررسي معيارهاي استاد موفق در خصوص فعاليت‌هاي اين كميسيون گفت: علل افت درس‌ها و حضور طلاب در كلاس بايد بررسي شود زيرا اين امر بسيار مهم و تاثيرگذار است.
حجت‌الاسلام و المسلمين علي‌اكبر ترابي گفت: عدم هماهنگي بين مواد آموزشي و نيازهاي امروز بايد بررسي شود زيرا اين موضوع موجب بروز مشكلات شده و از كاربردي نمودن مسائل جلوگيري مي‌كند.
ترابي شلوغ بودن برخي دروس نيز از ديگر مشكلات است كه بايد بررسي شود و از سوي ديگر اشتغال زياد برخي اساتيد و حضور در كلاس‌هاي مختلف از جمله مشكلات اساسي است.
سخنگوي كميسيون اساتيد و افزايش بهره وري از تدريس و بررسي معيارهاي استاد موفق گفت: برگزاري دروس درس اخلاق جذاب يكي از موضوعات مهمي است كه بايد اساتيد به آن اهتمام داشته باشند و بدانيم كه كلاس درس اخلاق جذاب تاثيرات فراواني خواهد داشت.
وي اذعان داشت: از سوي ديگر بايد از مباحث سنتي عبور كرده و به كلاس‌هاي پژوهش‌محور روي بياوريم زيرا اين مسائل مي‌تواند در شكوفايي علوم موثر باشد.
ترابي گفت: بايد اساتيد در طراحي امتحان‌ها دخالت داشته باشند و از سوي ديگر اساتيد در حضور و غياب كلاسي دقت داشته باشند تا طلاب در كلاس‌هاي درس حضوري پرشور داشته باشند.
*رفاقت با شاگرد بايد مد نظر اساتيد حوزه باشد
حجت‌الاسلام و المسلمين حسن زارعي سخنگوي كميسيون بررسي‌هاي ويژگي‌هاي استاد موفق نيز گفت: از آنجا كه باور همگان است كه در عرصه‌هاي علمي و فرهنگي توفيقي حاصل نمي‌شود مگر اينكه از عالمان و دانشمندان در برنامه‌ريزي هاي لازم استفاده شود، اين موضوع اساتيد بسيار با اهميت است.
وي گفت: اساتيد هستند كه راه‌هاي رفع نيازها را تشخيص مي‌دهند و چند سالي است كه مديريت حوزه علميه قم قبل از پايان سال تدريسي، در خصوص اين اجلاسيه و موضوعي كه بايد مطرح شود، به هدف نظر خواهي و مشورت با اساتيد و فضلاي حوزه از مدرسين سطح عالي استفاده كرده و نظرات آنها را استفاده مي‌كنند.
سخنگوي كميسيون بررسي‌هاي ويژگي‌هاي استاد موفق گفت: از آنجا كه استاد موفق در راستاي تربيت طلاب خود بايد موفق عمل كند، به اين نتيجه مي‌رسيم كه اساتيد نقش موثري دارند كه بايد قدر اين جايگاه دانسته شود.
زارعي گفت: استفاده از بيان رسا، انجام مطالعه قبل از ورود به درس، صبر و حوصله، استفاده از ابزار جديد آموزشي، انتقال تجربيات موفق به طلاب، دغدغه تفهيم درس به شاگردان، تشويق طلاب به پيش مطالعه، ايجاد انگيزه در طلاب، طرح سئوال توسط استاد، استفاده از روش مناسب تدريس و عملياتي شدن روش تحقيق از جمله ويژگي هاي استاد برتر است.
وي گفت: استاد موفق بايد در آراستگي ظاهري، مرتب و منظم بودن در درس، رفاقت با شاگرد، حفظ شئون، پيگيري امور و.... توجه داشته باشد.
سخنگوي كميسيون بررسي‌هاي ويژگي‌هاي استاد موفق تصريح كرد: حوزه‌هاي علميه بايد در اين عرصه توجه داشته و بتوانند با در نظر گرفتن اين موضوعات در تربيت استاد موفق تلاش كنند.
*عوامل پيدايش داعش توسط حوزه‌ها بررسي شود
حجت‌الاسلام و المسلمين محسن احمدي سخنگوي كميسيون اساتيد و ضرورت شناخت جهان و حوادث زمان هم گفت: ضرورت شناخت جهان و حوادث زمان بر كسي پوشيده نيست و بر حكم عقل از اهميت بسياري برخوردار است.
وي گفت: آگاهي از جغرافياي كشورهاي اسلامي، آگاهي از تمدن و فرهنگ ملت‌هاي مسلمان، شناخت جايگاه مسلمين در بين مردم جهان، اطلاع از نيازهاي مسلمانان در كشورهاي اسلامي و ساير نقاط جهان، رابطه و ارتباط مسلمانان با يكديگر و.... از جمله اهميت شناخت حوادث زمان است.
سخنگوي كميسيون اساتيد و ضرورت شناخت جهان و حوادث زمان گفت: جمهوري اسلامي و حوزه علميه رسالت سنگيني بر عهده دارند و علما پاسداران مكتب اسلامي بوده و نسبت به حوادث زمان بي تفاوت نبوده‌اند.
احمدي گفت: در شرايط كنوني و با توجه به شرايط موقعيت مسلمين ضرورت توجه حوزه به اين موضوعات دو چندان مي‌گردد و حوزه فقط نبايد به درس و بحث توجه كند و بايد به مسائل جهان اسلام نيز اهتمام داشته باشند.
وي تصريح كرد: سمت و سوي موضوعات رساله‌هاي علمي در جهت نيازهاي امروز جهان باشد زيرا اين امر موجب رفع مشكلات بسياري خواهد شد.
سخنگوي كميسيون اساتيد و ضرورت شناخت جهان و حوادث زمان گفت: تشكيل اتحاديه اساتيد جهان اسلام، رصد جريان سازي فكري جهان اسلام در حوزه، فراهم نمودن زمينه تسلط اساتيد به زبان‌هاي خارجي مورد نياز، پيوند حوزه با جهان اسلام از طريق فضاسازي ارتباط اساتيد با يكديگر، ايجاد معاونت براي حوادث زمان و.... از جمله تاكيدات اين كميسيون بوده است.
احمدي با اشاره به جريان فكري داعش گفت: در اين زمينه اساتيد حوزه بايد با تشكيل گروه‌هاي مختلفي به بررسي علل و عوامل اين حادثه شوم پرداخته و راه‌هاي مبارزه و مقابله با آن را به دست آورند.
*ارتقا سطح دانش حوزه نيازمند تمركز در مديريت است
كميسيون بعدي، كميسيون نقش اساتيد در رشد علمي و تربيتي طلاب بود كه حجت‌الاسلام و المسلمين سيداحمد حسيني‌خراساني سخنگوي اين كميسيون گفت: استاد ركن اصلي ارتقا سطح علمي طلاب است، ميزان تاثيرگذاري استاد در هر دو حوزه دانش‌افزايي و تربيتي بستگي به مشي و منش علمي و رفتاري و اخلاقي استاد دارد.
وي گفت: استادي مي‌تواند نقش آفرين باشد كه شاگرد او را پذيرفته و به او دل داده باشد، شاگرد استادي را مي‌پذيرد و دلداده او مي‌شود كه توان علمي او را بپذيرد و گفتار و رفتار او را در زندگي و مديريت كلاس هماهنگ ببينند.
سخنگوي كميسيون نقش اساتيد در رشد علمي و تربيتي طلاب بيان داشت: استاد بايد با طلبه رابطه رفاقتي ايجاد كند و بايد به گونه‌اي صميمي بود كه اگر يك جلسه استاد حضور نداشت سئوال شود چرا؟ و چه شده است.
حسيني‌خراساني افزود: مشكلات درسي و معيشتي طلاب را اساتيد معزز به مسئولان محترم حوزه منتقل و براي آن راه حل و در رفع آن اهتمام بورزند.
وي گفت: با رعايت به دو اصل ياد شده توانمندي استاد و رفع مشكلات شاگرد، اساتيد طلاب را به جديت در بحث و درس و مباحثه و به قناعت ورزي در زندگي سوق دهند.
سخنگوي كميسيون نقش اساتيد در رشد علمي و تربيتي طلاب بيان داشت: براي بالابردن سطح دانش حوزه محتاج به تمركز در مديريت هستيم، از آنچه كه تكثر محسوب مي‌شود بايد پرهيز كرد، مديريت حوزه يك مسئوليت بسيار بسيار بزرگ و سنگين و حساس است و كسي كه مسئوليت حوزه را قبول كرده است، فقط در حوزه‌هاي مربوط به آن فعال باشد.
*حوزه علميه افت تحصيلي ندارد
آيت‌الله سيد هاشم حسيني‌بوشهري مدير حوزه‌هاي علميه قم سخنان خود را با انتقاد از برخي صحبت‌ها در خصوص آفت تحصيلي در طلاب آغاز كرد و گفت: اگر تلاش‌هاي طلاب نبود اين انقلاب به ثمر نمي‌رسيد و امروز صداي حوزه به بركت انقلاب اسلامي ايران به دورترين نقاط جهان مي‌رسد.
وي با اشاره به روزهاي آخر سال تحصيلي حوزه‌ها گفت: با همكاري شما شاهد اتمام سال تحصيلي ديگري در حوزه بوديم و آماده شنيدن نقطه نظرات شما در همه عرصه‌ها هستيم.
مدير حوزه‌هاي علميه سراسر كشور گفت: يكي از مسائلي كه اخيرا شنيده مي‌شود اين است كه حوزه دچار افت تحصيلي شده كه اين را سخني ناروا مي‌دانم، البته كميسيون‌هايي در خصوص رشد رسالت‌هاي حوزه در حال شكل‌گيري است كه بتوانيم در ارتقا علمي تلاش داشته باشيم.
آيت‌الله حسيني‌بوشهري تصريح كرد: بنده اصلا قائل به اين كلام نيستم كه مي‌گويند حوزه افت داشته است، معتقدم كه حوزه روز به روز در عرصه‌هاي علمي تلاش جدي داشته و پيشرفت‌هاي موفقي نيز داشته است.
*هويت تحصيلي حوزه روز به روز افزوده مي‌شود
وي گفت: قبل از انقلاب هويت حوزه‌هاي ما فقط يك منبر رفتن بودند اما امروز همه و همه از حوزه انتظار دارند و ما 3 هزار مهاجر طرح هجرت داريم كه به تبليغ دين مي‌پردازند.
مدير حوزه‌هاي علميه سراسر كشور گفت: امروز حوزه 85 هزار نفر در قم داريم كه در گسترش مسائل علمي تلاش مي‌كنند و نبايد حوزه بي رحمانه مورد حمله قرار گيرد.
آيت‌الله حسيني‌بوشهري با اشاره به برگزاري امتحانات حوزه گفت: وقتي به نتايج اين امتحانات نگاه مي‌كنيم بسيار گسترده و خوب است و اين شايسته نيست كه با حوزه اينگونه رفتار كرده و برخورد داشته باشيم.
وي بيان داشت: نتيجه اين صحبت‌ها موجب سستي در كارها و ياس طلاب مي‌شود كه اين خواسته دشمن است كه بايد مراقب باشيم تا نشاط حوزه از بين نرود.
مدير حوزه‌هاي علميه سراسر كشور با اشاره به كاركردهاي حوزه گفت: كاركردهاي حوزه بعد از انقلاب روز به روز گسترش يافته و فقط 39 رشته تخصصي داريم.
آيت‌الله حسيني‌بوشهري افزود: در مجلات فقهي شاهد هستيم كه فضلاي حوزه به اين خوبي قلم مي‌زنند و اين آيا نشان دهنده رشد علمي حوزه نيست؟ نبايد بخشي نگر در كارها باشيم و بايد همه مسائل را در نظر بگيريم و سپس نمره دهيم.
وي گفت: امروز طلاب ما در زمينه نظريه پردازي حرفي براي گفتن دارند، اعزام ده‌ها هزار نفر براي تبليغ مسائل ديني نشان مي‌دهد كه جايگاه حوزه به چه ميزان اثر بخش است و نبايد حرف‌هاي خلاف واقع را گسترش داد.
*400 استاد در حوزه درس تفسير مي‌گويند
مدير حوزه‌هاي علميه سراسر كشور تصريح كرد: چه زماني سابقه داشته كه اين حوزه 400 استاد به درس تفسير بپردازند آن وقت مي‌گويند كه حوزه افت كرده است؟ آيا اين نشان دهنده افت حوزه‌هاي علميه است يا نشان دهنده رشد و پيشرفت آن؟
آيت‌الله حسيني‌بوشهري گفت: ما قبول داريم كه ارتباط كمي ميان طلبه‌ها و اساتيد وجود دارد و بايد اين ارتباط را بيشتر كنيم و لزوم آن اين است كه دروس اساتيد را كمتر كنيم.
وي با اشاره به متون درسي گفت: برخي متون ما متون تدريسي نيست البته علمي است و بايد ساده باشد و اين را قبول داريم كه بايد اصلاح شود.
مدير حوزه‌هاي علميه سراسر كشور با اشاره به تعطيلات حوزه گفت: اين موضوع را قبول داريم و بايد خود اساتيد توجه داشته باشند و به اين موضوع اهتمام داشته باشند.
آيت‌الله حسيني‌بوشهري با اشاره به مسائل اخلاقي گفت: امروز طلبه‌هاي ما به مسائل اخلاقي نياز دارند زيرا جامعه بسيار آلوده است و اساتيد حوزه بايد به آن توجه داشته باشند.
*حفظ سنت‌ها در حوزه ضروري است
آيت‌الله ناصر مكارم‌شيرازي نيز به عنوان سخنران پاياني اين اجلاسيه گفت: جهل سبب مي‌شود كه انسان دشمن شناس نشود و مشكلات بسياري را براي انسان‌ها به بار آورد.
وي گفت: جهل راه جهنم و علم راه بهشت است و بايد بكوشيم تا با فراگيري علم راه بهشت را انتخاب كرده و در اين مسير گام برداريم تا به نتيجه مطلوب برسيم.
اين مرجع تقليد با اشاره به تعطيلي حوزه‌ها گفت: بايد اين موضوع را برطرف كرده و پيشنهاد مي‌كنم كه علاوه بر آنچه گفته شد يك جلساتي را براي مشكلات حوزه برگزار شود.
*موافق گفته‌هايي در خصوص افت تحصيلي حوزه نيستم
وي گفت: اينكه مي‌گويند حوزه افت تحصيلي دارد من هم موافق نيستم و شاهد رشد علمي گسترده در حوزه‌ها هستيم و شاهد رساله‌هاي علمي آنها هستيم.
آيت‌الله مكارم‌شيرازي بيان داشت: البته حوزه مشكلاتي دارد كه بايد اين مشكلات فهرست شود تا بتوانيم آنها را برطرف كرد و از سوي ديگر بايد شوق معنوي در دروس ايجاد كرد و اساتيد بايد در اين زمينه با هنر خود در اين راستا بكوشند.
اين مرجع تقليد اذعان داشت: حفظ سنت‌هاي حوزه امر ضروري است كه نبايد از آن غافل شد، حوزه سنت‌هاي خوبي دارد كه يكي از آنها موضوع مباحثه است، يكي از سنت‌ها اين است كه درس را براي درس مي‌خوانند نه براي مدرك و علم را براي خدا مي‌آمورند كه اين سنت‌هاي حوزوي نبايد فراموش شود.
وي تصريح كرد: اساتيد و شاگردان يك رابطه معنوي ميان هم دارند كه بايد اين مسائل حفظ شود و طلاب از نظر اخلاقي پيشرفت كنند با توجه به وجود مشكلات گسترده بايد در اين زمينه اهتمام جدي داشته باشيم.
آيت‌الله مكارم‌شيرازي افزود: بايد اهميت درس‌هاي اخلاقي در اين زمان بيش از زمان‌هاي گذشته شود، زيرا عوامل فساد بيشتر است و بايد مراقب باشيم.
اين مرجع تقليد با تاكيد بر حفظ استقلال حوزه گفت: افتخار ما حوزويان شيعه اين است كه حوزه و مراجع ما مستقل هستند و وابسته به دولت‌ها نيستند و اگر اين استقلال نبود امام راحل نمي‌توانست قيام كند.
وي بيان داشت: در عربستان سعودي دولتش تصميم خامي براي حمله به يمن گرفت، حمله‌اي كه پايان آن جز بدبختي چيزي در بر نخواهد داشت و يك كار احمقانه بود، اما با اين وجود همه مفتيان حمايت كردند، حال اگر فردا بگويند كه مي‌خواهيم صلح كنيم باز هم مي‌گويند خوب است چون هيچ استقلالي ندارند.
آيت‌الله مكارم‌شيرازي بيان داشت: ما از دولت صالح و دولت فعالي حمايت مي‌كنيم اما حمايت توام با نظارت و اگر هر مشكلي بايد قطعا تذكر مي‌كنيم و اين استقلال افتخار است.
وي تاكيد كرد: در راس نظام يك عالم مقتدر و توانا همانند مقام معظم رهبري است كه اين نتيجه استقلال حوزه است و نبايد اجازه دهيم اين موضوع ضعيف شود.
اين مرجع تقليد با تاكيد بر عمق بخشيدن به موضوعات درسي گفت: نبايد به بهانه اينكه اين مسائل را طلاب متوجه نمي‌شوند پس آن موضوع را بيان نكنيم، بايد همه مسائل را براي طلاب بيان كرده تا سطح علمي آنها ارتقا يابد.
آيت‌الله مكارم‌شيرازي افزود: عمق درس‌ها در حوزه‌هاي علميه شيعه زياد است و بايد اين را حفظ كنيم و اجازه ندهيم كه اين عمق از بين برود.
وي گفت: در حوزه افراد بسيار نخبه‌اي وجود دارد كه بايد آنها را شناخت و استعدادهاي برتر را پرورش داد و بايد يك عده‌اي را مجهز كنيم كه آنها به سوي اجتهاد مطلق بروند.
اين مرجع تقليد تصريح كرد: در برابر شبهات بايد حوزه‌هاي ايستادگي كنند و به تربيت و پرورش طلاب قوي بپردازند و به نقش پرورش مجتهدان نيز در نظر بگيرند.
*اساتيد نمونه سطح عالي و خارج حوزه علميه تجليل شدند
در بخش پاياني اين مراسم از تلاش‌هاي اساتيد نمونه حوزه با اهدا لوح و هدايايي قدرداني شد. آیت‌الله محمد یزدی رئيس جامعه مدرسين و رئيس مجلس خبرگان رهبري و آیت‌الله سید ابوالفضل میرمحمدی دو نفر از اساتیدی بودند که به عنوان نمونه و پیشکسوت از آنها تجليل به عمل آمد.
همچنين در اين مراسم از آیت‌الله مؤیدی و حجت‌الاسلام کاهانی و حجت‌الاسلام حسینی‌خواه به عنوان اساتید نمونه تجليل شد.
پايان پيام/
نظر شما