در لغت نامه دهخدا از زندان به عنوان جایی است که متهمان و محکومان را در آن نگهداری می شوند، نام برده شده است، این کلمه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی به جای حبس پذیرفته شده، در زبان پهلوی «زیندان» و ارمنی «زندن» نیز گفته شده است.
بندی خانه، سجن، دوستاخ، دوستاق خانه، بند، حصیر، محبس، سجن و دوستاق دیگر واژه هایی است که در فرهنگ های مختلف برای زندان به کار برده شده است، در فرهنگ عمید نیز زندان به معنای بندی خانه، محبس خانه و قید خانه جایی که محکومان و تبهکاران را در آنجا نگهداری می‌کنند، عنوان شده است، در عوام از زندان رفتن به «آب خنک خوردن» نیز یاد می شود.
هر چه باشد در ذهن افراد، اتاق هایی نمور، تاریک و با میله های فولادی متبادر می شود که افراد خشن را در آن نگهداری می کنند، اما درست است که امروزه زندان ها با میله های فولادی حفاظت می شوند ولی تمام افراد آن مجرم نیستند، افرادی که به خاطر یک تصادف پشت میله های زندان روز را به شب می رسانند.
علی القاصی مهر، رئیس کل دادگستری فارس نگرش منفی جامعه نسبت به زندان را یکی دلایل مشکلات موجود دانست و گفت: بسیاری افرادی که در زندان هستند به معنای واقعی کلمه مجرم نیستند و بسیاری از آنان مرتکب جرم نشدند و به لحاظ اینکه نتوانسته اند تعهد مالی خود را عمل کنند گرفتار زندان شدند که به خاطر عدم پرداخت نفقه، مهریه و قرض است.
وی، تصادفات رانندگی را یکی از دلایلی دانست که افراد را بدون ارتکاب به جرم و به صورت ناخواسته به زندان می فرستد، اضافه کرد: زندان کردن اینجور افراد باعث می شود تا خانواده های آنان نیز دچار مشکلات عدیده ای شوند که در میان خانواده زندانیان بسیاری از آنان آبرومندند.
این مقام عالی قضایی با اعلام آماری تکان دهنده، یادآور شد: تعداد 16 هزار و 700 نفر زندانی در زندان های فارس را وجود دارد که این استان از نظر جمعیت کیفری فارس، سومین استان کشور و از لحاظ تعداد زندان ها مقام نخست کشور را به خود اختصاص داده است.
همچنین طهماسب یزدانیان، دادستان عمومی و انقلاب شیراز در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه افرادی که با جرایم غیر عمد در زندان هستند، درصد کمی از زندانیان را در بر می گیرد، افزود: متاسفانه میانگین سنی زندانیان در فارس بین 30 تا 35 سال است.
امروز تالار آزادی شیراز میزبان زنان و کودکانی بود که برای همایش «نسیم مهر» به این سالن آمده بودند، همایشی که همه ساله به همت انجمن حمایت از زندانیان برگزار می شود.
یکی از کودکانی که در سالن حضور داشت به خبرنگار خبرگزاری شبستان در شیراز گفت: دلم برای پدرم تنگ شده است اگر بیاید نمی گذارم از خانه بیرون برود.
مادر این کودک که نخواست نامش را بگوید، گفت: زندگی خیلی سخت شده، شوهرم برای یک لقمه نان حلال رفت و تصادف کرد و فردی را خانه نشین کرد اما به خاطر مشکلات بیمه ای نتوانست دیه پرداخت کند و به زندان افتاد.
از این دست مادر و کودک در این همایش زیاد بود، همه کودکان دلشان برای پدرانشان تنگ شده بود، کودکانی که معلوم نبود چقدر از مهر پدری دور بوده اند و مادرانی که می خواستند اشک های خود را از دلبندشان دور کنند.
سعدی شیرازی در شعری معروف می گوید:
بنی آدم اعضای یکدیگرند // که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضو بدرد آورد روزگار // دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی // نشاید که نامت نهند آدمی
بارها گفته شده که مردم، خیرین و متمکنین جامعه برای رفع مشکلات زندانیان و خانواده های آنان به ستادهای دیه و انجمن حمایت از زندانیان مراجعه کنند، اما عدم فرهنگ سازی مناسب باعث شده باشد تا هنوز مردم به زندان و زندانی دید خوبی نداشته باشند، باید در یک کلام گفت که "شاید برای شما هم اتفاق بیفتد..."
یکی از همسران زندانیان پیشنهاد خوبی داد، او می گفت: مسئولین برنامه ریزی هایی انجام دهند تا قانون گذار، قانونی وضع کند که افرادی که برای جرایم غیر عمد محکوم می شوند به جای زندان رفتن به کارهای اجباری دیگری روی بیاورند، نه به آنان انگ زندانی می چسبد نه ما بی سرپرست می شویم و مردم نیز می توانند با گذشت بیشتری از زندانیان غیر عمد تا جایی که می شود بگذرند.
فربد، آخرین کودکی است که آنجا با من حرف می زند، فربد حدودا هشت ساله و لاغر با چهره ای کاملا زرد رنگ است، معصومیت در چهره اش موج می زند با پیراهنی سفید و شلواری مشکی و کفش هایی کتانی.
او می گوید: دلم می خواهد دستان پدرم را بگیرم و به پارک برم، قلبم پیش اوست؛ بغضش می شکند می گوید مردم کمک کنند پدرم آزاد می شود، پدرم گناهی ندارد؛ باز هم به یاد این نکته می افتم که مردم همت کنند زندانی غیرعمدی در زندان نمی ماند، مردم باید بدانند که "شاید برای شما هم اتفاق بیفتد...".
به نظر می رسد اگر بازنگری در قانون برای جرایم غیر عمد و حذف محکومیت زندان برای این افراد و جایگزینی محکومیت های مشابه اتفاق بیفتد، باعث می شود مقداری از فضای زندان ها آزاد شود و علاوه بر اینکه به انجمن حمایت و ستاد دیه هزینه هایی تحمیل نمی شود، بلکه سازمان زندان ها نیز مجبور نیستند برای نگهداری این افراد هزینه کنند، مسئله ای که همچون قیچی، دولبه است هم به نفع زندانی و خانواده او است و هم به نفع ادارات زیربط.
گزارش: محسن تورع
پایان پیام/
نظر شما