خبرگزاري شبستان-مازندران؛ فرهنگ نقطه آغاز تحول هر جامعه است و به عبارت دقيق تر، ساير جنبه هاي حيات انساني نظير كار، تلاش، اقتصاد، سياست و... تحت تاثير فرهنگ هستند و در مواقعي نيز بر آن تأثير مي‌گذارند. به عبارتي ديگر بستر تحول بسياري از جنبه هاي زندگي انسان، در حوزه فرهنگ فراهم مي شود.
اهميت فرهنگ در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامي امام خامنه اي(دامت بركاته) به مثابه اكسيژن براي انسان است تاجايي كه معظم له با توجه به تمرکز و توجهي که دشمنان اسلام و انقلاب اسلامي ايران بر روي فرهنگ بومي ما دارند، سالي را با عنوان اقتصاد و فرهنگ نام نهادند و البته فرهنگ را مقدم بر اقتصاد دانستند كه اين تاكيد رهبري(حفظه الله) اهميت فرهنگ را بيشتر به ما مي نماياند.
البته در سال هاي اخير بيگانگان با توجه به اينكه روستاها مهد آداب و رسوم و سنن ناب ايراني اسلامي هستند را به جهت تغيير سبك زندگي نسل جوان در انديشه تخريب فرهنگ روستاها برآمدند كه بايد با انجام فعاليت هاي فرهنگي و هنري در روستاها زمينه پیشگیری قبل از درمان را مهيا نمائيم.
بي توجهي به فرهنگ و هنر روستا ساز مهاجرت را در بين روستائيان كوك مي كند
سينا دلشادي، مديرحوزه هنري استان مازندران با اشاره به پراكندگي جمعيت مازندران در روستاها برضرورت انجام کارهاي اساسي در مباحث و موضوعات فرهنگي روستاها تاكيد كرد و اظهار داشت: با توجه به بررسي اين استان از نظر پراكندگي جمعيت در نقاط مختلف درمي يابيم كه نسبت بالايي از جمعيت در روستا ها زندگي مي كنند و همين امر اين استان را نسبت به ساير استان ها متمايز مي كند.
وي با بيان اينكه جمعيت قابل توجهي از مردم مازندران در روستا ها حاشيه شهرها بسر مي برند، گفت: بي توجهي به اين قشر عظيم آسيب هاي جبران ناپذيري را به همراه خواهد داشت.
دلشادي، از روستا ها به عنوان گنجينه هاي فرهنگي در حوزه آداب و رسوم و سنن ياد كرد و اهميت كار در مراكز را دو چندان دانست.
وي با بيان اينكه فضاهاي روستايي به واسطه عدم برخورداري از شبكه هاي مجازي و عدم دسترسي به جلوه هاي شهرنشيني نسبت به شهرها كمتر دچار تغييرات شده است، گفت: روستاها به جهت برخورداري از يك فرهنگ اصيل آميخته با آداب و رسوم و اخلاقيات پسنديده، همواره از آسيب ها و هجمه هاي شهرنشيني مصون هستند.
دلشادي بر ضرورت بازتوليد بخشي از فرهنگ روستا تاكيد كرد و اظهار داشت: بايستي تلاش شود با احياي فرهنگ و هنر روستايي، مردم روستا به داشته هاي خويش فخر و مباهات ورزند تا زمينه صدور نكات مثبت وو خصايص اخلاقي، رفتاري و فرهنگي به ساير حوزه ها فراهم شود.
وي با اشاره به تصور نادرست روستايي از ارزش و اعتبار زندگي شهرنشيني، تصريح كرد: يي از مسايل و مشكلات در حوزه فعاليت هاي فرهنگي در روستا اينكه به گونه اي عمل شده كه روستا نشين بر اين تصور است اگر به شهر بيايد از اعتبار و ارزش برخوردار مي شود كه رفع اين تصورات ذهني نيازمند مجاهدت در حوزه فرهنگ و هنر است.
دلشادي ادامه داد: بايد برنامه ريزي شود تا روستايي براي مطرح شدن مسير شهرنشيني و شهروند شدن را انتخاب نكند بلكه همه افراد روستا بايد از فرصت هاي برابر و عادلانه در مقابل شهرنشينان، برخوردار باشند تا به روستايي بودن افتخار كنند.
وي با بيان اينكه بي توجهي به فرهنگ و هنر روستا ساز مهاجرت را در بين روستائيان كوك مي كند، گفت: مي بايست با برنامه ريزي هدفمند، ايجاد فرصت هاي برابر در حوزه هاي روستايي و ايجاد امكانات لازم جهت برقراري عدالت اجتماعي در روستا ها، مسير مهاجرت از روستا ها به شهرها را حذف و همچنين زمينه ساز حضور شهرنشينان در روستاها شد.
دلشادي نگاه درجه دو به روستاها را امري نادرست تلقي كرد و اظهار داشت: معرفي و تبليغ ويژگي هاي مثبت و فضاهاي ممتاز زندگي روستايي و روستايي بودن؛ علاوه بر فخرآوري براي روستائيان، مردم شهر را نيز به كشف اصالت و سنت هاي پيشينيان خويش سوق مي دهد.
وي از تمركز مديريت در حوزه هاي شهري به عنوان عامل انزواي روستاها ياد كرد و گفت: با توجه به اينكه كار و فعاليت در حوزه شهري جلوه و نمود بيشتري دارد و همچنين از پوشش رسانه اي به موقع برخوردار است بدين جهتاين روحيه در مديران ايجاد مي شود جنس كار و تلاش را به سمت كار فيزيكال و قابل نمود و عرضه سوق دهند.
دلشادي با بيان اينكه كار در حوزه فرهنگ از دو حيث مورد توجه صاحب نظران قرار دارد، تصريح كرد: فعاليت در اين حوزه از يك جهت از نتيجه جسمي و فيزيكي برخوردار نيست و يا اينكه در بلند مدت اثر گذار خواهد بود و وقت بيشتري مصروف به بار نشستن نتايج كار فرهنگي در جامعه، شود.
وي با اشاره به علاقه مندي مديران در حوزه هاي مختلف جهت پرداختن به فعاليت هاي ملموس و فيزيكال، گفت: متاسفانه مديران به دنبال اين هستند تا نتيجه كار را از منظر آمار و اعداد و ارقام خيلي زود به مافوق خويش گزارش دهند كه توجه به اين امر بي توجهي به فعاليت در روستا ها را به همراه دارد.
دلشادي با بيان اينكه احداث يك نگارخانه، پارك و ... بلافاصله بعد ساخت رونمايي و بهره برداري مي شود و مسئولين مافوق عملكرد مدير را مورد ارزيابي قرار مي دهند، اظهار داشت: كار در حوزه فرهنگ اين چنين نيست و نياز مند اثار و فداكاري است چراكه يك مدير در طول مديريت خويش ممكن كه بهره فعاليت هاي خويش را نبيند و مدير بعدي به ثمر نشستن فعاليت هاي فرهنگي وي را شاهد باشد.
وي با اشاره به اينكه فراهم شدن زيرساخت هاي لازم براي توسعه فردي و اجتماعي روستايي بايد در برنامه ريزي هاي حوزه فرهنگ و هنر روستا مورد توجه باشد، خاطرنشان كرد: روستاهاي مازندران از قابليت تبديل شدن به مراكز معرفي و نشر فضايل اخلاقي و ارزش هاي معنوي به سراسر جامعه انساني برخوردار هستند.
دلشادي با تاكيد اينكه بايد در انديشه اينبود كه روستايي به روستايي بودن خويش ببالد، گفت: بهره برداري از تكنولوژي در روستاها بايد در راستاي حفظ بافت اصيل و تاريخي روستا باشد.
وي همچنين افزود: حفظ و اعتلاي فرهنگي حوزه هاي روستايي نيازمند يك برنامه ريزي مدون و تدوين و انتخاب استراتژي مبتني بر آداب و رسوم دارد.
كار فرهنگي در روستا در راستای تقويت مفاهيمي نظير توليد و نقش آفريني در سرنوشت جامعه باشد
عيسي محمدي فيروزجايي، يكي از اساتيد دانشگاه از روستا به عنوان مهمترين زنجيره توليد در چرخه اقتصادي كشور به ويژه در حوزه كشاورزي، دامي و صنايع وابسته به آنها ياد كرد و به خبرنگار خبرگزاري شبستان گفت: برگزاری برنامه های فرهنگی هنری در روستاها بايد با هدف ایجاد انگیزه و افزایش روحیه نشاط در بین مردم روستا و در راستای تقويت مفاهيمي نظير كار، تلاش، توليد و نقش آفريني در سرنوشت جامعه باشد.
وي، سرازير شدن جمعيت روستا به محيط های شهري و پيرامون شهري، روي آوردن جمع كثيري به مشاغل غير مولد، ايجاد سكونت گاه هاي غير رسمي در حاشيه شهرها و... را تبعات خالي شدن روستاها از سكنه برشمرد كه هر كدام پيامدهاي منفي خاص خود را براي كليت جامعه به دنبال خواهد داشت.
محمدي فيروزجايي با اشاره به قدمت تاريخي، پيشينه فرهنگي و هويت مبتني بر فرهنگ، تاريخ، زبان و ادبيات روستاها، اظهار داشت: بهادادن به روستا و روستائيان مي تواند از بروز آسيب هايي نظير مهاجرت روستاييان به شهرها جلوگيري كند.
وي ادامه داد: ارزش قائل شدن براي روستائيان جهت دلگرمي آنان براي استمرار سكونت در آن مناطق منوط به ارزش قائل شدن براي فرهنگ و نيازهاي فرهنگي آنان است.
محمدي فيروزجايي با اشاره به پاكي، سادگي و بي آلايشي محيط روستا و فرهنگ اصيل روستائيان، گفت: اگر گستره فعاليت هاي فرهنگي و هنري به محيط روستاها تسري يابد قطعا تاثيرات مثبتي براي ساكنان روستا به همراه خواهد داشت.
وي افزود: انفعال فرهنگي اثرات زيان بارتري نسبت به تهاجم فرهنگي دارد زیرا انفعال فرهنگي، رخوت، سستي و بي تفاوت بودن نسبت به سرنوشت را به همراه داشته و در نهایت زمينه را براي پذيرش تهاجم فرهنگي فراهم مي كند که در صورت توجه به روستاها در برنامه ریزی های کلان فرهنگی، شور و نشاط در رگ های کانونی ترین حوزه های کار و تولید، جریان یافته که نتیجه حداقلی آن، ایجاد و استمرار امنیت و رفاه برای جامعه در درازمدت خواهد بود.
محمدي فيروزجايي با بيان اينكه مشاركت دادن و مشاركت طلبيدن از ساكنان روستا شرط موفقيت هر نوع فعاليتي در روستاها است، تصريح كرد: برنامه هاي فرهنگي و هنري زماني با موفقيت همراه خواهد شد كه توام با مسئوليت پذيري و مشاركت جویی روستائيان باشد.
وي با بيان اينكه تكريم فرهنگ و شعائر فرهنگي روستاها، لازمه استمرار فعاليت های فرهنگي در آن مناطق است، افزود: برنامه های فرهنگی و هنری در روستاها، بايد بدور از نگاه تك بعدي باشد و همه ي ابعاد زندگي اعم از ديني، فرهنگي، اقتصادی، اجتماعی و... را كه تقويت كننده مفاهيمي نظير كار، تلاش، توليد و نقش آفريني در سرنوشت جامعه می باشد را در بر گيرد.
محمدي فيروزجايي در پاسخ به اينكه چرا فعاليت هاي فرهنگي و هنري در روستاها كمتر ديده شده، گفت: متاسفانه تاکنون متولي انجام فعالیت های فرهنگی در روستاها مشخص نبود؛ گرچه در سال های اخیر این مسئولیت بر عهده کانون های فرهنگی و هنری مساجد گذاشته شد ولی مقدمات لازم از لحاظ ساختار تشکیلاتی، بودجه و اعتبارات و ... که شرط لازم استمرار توجه به روستاها در بعد فرهنگی و هنری است، فراهم نشده است.
براي گسترش فرهنگ بايد از نمونه هاي عملي بهره گرفت
حسين نوراني، يكي از اساتيد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاري شبستان با بيان اينكه راه توسعه كشور بدون در نظر گرفتن توسعه روستاها امكان پذير نيست، گفت: اين يك واقعيت است كه بخش عظيمي از جمعيت فعال كار در روستاها هستند؛ مولد اند و از سابقه تاريخي و فرهنگي نیز برخوردار هستند.
وي با اشاره به روند مهاجرت و تغيير روستايي به شهرنشين، اظهار داشت: در واقع خواسته و ناخواسته هر روستايي در انديشه اين است كه به شهرنشين و يا مركز نشين بدل شود.
نوراني با بيان اينكه ايران كشوري عمدتا خام فروش(نفت) بوده گفت: با توجه به اينكه 70درصد فرهنگ جامعه، كار و توليد است و براي روستايي ارزش شمرده نمي شود بايد با اجراي كار فرهنگي در روستا به دنبال تغيير ذهنيت و اينكه نقش آفرين هستند، باشيم.
وي عنوان داشت: با توجه به اينكه تمام توجه مديران فرهنگي معطوف شهرها است که این امر، به صورت غير مستقيم روستايي را براي دريافت پاسخ نيازهايش به شهر فرا مي خواند، از اينرو براي حفظ روستايي در روستا بايد بيش از پيش تلاش كرد.
نوراني در پاسخ به اينكه براي كار فرهنگي پايدار در روستا چه بايد كرد، اظهار داشت: با نصب پارچه، بنر و پوستر نمي شود كار فرهنگي مستمر داشت بلكه بايد علاوه بر ترويج، خود عامل به عمل باشيم.
وي با بيان اينكه كارفرهنگي در روستا بايد به دور از شعار و سطحي نگري باشد، گفت: فعاليت فرهنگي در روستا بايد ساختارگونه بوده و فقط به مناسبت ها ختم نشود.
نوراني با بيان اينكه براي انجام كار فرهنگي بايد هر پديده و ناهنجارفرهنگي، شناسايي و آسيب شناسي شود، خاطرنشان كرد: برخورد سطحي و شعارگونه و غير رسمي كار فرهنگي را به ابزار فرهنگي بدل مي كند.
وي از كاهش فرهنگ مطالعه به عنوان يك آسيب فرهنگي ياد كرد و گفت: نبايد معلول هايي كه موجب به وجود آمدن اين آسيب فرهنگي شده را علت بدانيم.
نوراني با بيان اينكه براي گسترش فرهنگ سيره عملي و ديني ائمه اطهار(عليهم السلام) بايد از نمونه هاي عملي بهره بگيريم، تصريح كرد: به عنوان مثال براي تبيين نفي رانت خواري بايد از رفتار امام علي(عليه السلام) با برادرش عقيل، حقيقت گرايي و نفي عافيت طلبي را از سيماي امام حسين(عليه السلام) و امانت داري و گذشت را در سيره رسول خدا(صلي الله عليه وآله وسلم) دريافت و در كار فرهنگي مدنظر داشت.
وي با بيان اينكه مدير فرهنگي نبايد نگاه واسالي( زمين داران بزرگ در قرون وسطي كه كارشان مرزبندي بود) به معني مرزبندي بين شهر و روستا را داشته باشد، گفت: با توجه به وجود نظام دلالي، در جامعه روستايي بايد در انديشه بهادادن به كار و نقش روستايي در توليد باشيم تا كارفرهنگي اثرگذار باشد.
نوراني با بيان اينكه نگاه فرهنگي نگاه از بالا به پايين و نگاه بخش نامه اي نيست، اظهار داشت: با توجه به ديربازده بودن كار فرهنگي، يك فعال فرهنگي بايد سخت كوش، صبور و از خودگذشته باشد.
وي با بيان اينكه علاوه بر تلاوت قرآن كريم بايد به سيرت آيات اين كتاب الهي نيز توجه داشته باشيم، گفت: فعال فرهنگي براي استمرار كار فرهنگي خود بايد از سلامت نفس برخوردار بوده و بين قول و عمل او تضادي نباشد به شيوه‌هاي گوناگون تبليغ آشنا و ثابت قدم باشد.
پايان پيام/
گزارش:سودابه احمدپور ملكشاه
نظر شما