به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، اوقات فراغت امروزه دارای کارکردهای متفاوتی در جوامع مختلف و دربین گروهای سنی با عنایت به مؤلفه هایی مانند میزان تحصیلات، شرایط شغلی، علایق جسمی وروحی، دارا بودن امکانات لازم و ... است.
اما برای بازگو کردن ظرایف و ویژگی های یک اوقات فراغت مفید ،ابتدا باید تعریف جامعی ازاوقات فراغت داشته باشیم .
در اوقات فراغت ترکیب واژه ای است از زمانهای آسایش و آسودگی فارغ از انجام کارها و فعالیت های روزانه، فعالیت هایی که انسان ها به طور روزمره و براساس نیازهای زندگی خود در ساعات مشخص انجام می دهند که این شغل ها گاهاً به دلیل عدم تناسب بین علائق فرد، خستگی ها وفرسودگی جسمی و روحی فراوان و خارج از عرف را به فرد تحمیل می کند.
اوقات فراغت درنظام های آموزشی دنیا در مقاطع تحصیلی مختلف و سیستم آموزشی دانشگاه ها از شاخص ها و محورهای مهم ارزش یابی عملکرد آنهاست.
روزهای فراغت از تحصیل و آموزش رسمی همواره در طول تاریخ نظام آموزشی ما دارای نوسان های مختلف بوده است و همیشه با حضور چهره های مختلف در رأس برنامه ریزی ها ی کلان قواعد و قوانین در جهت کم یا زیاد شدن بر بدنه آن سایه انداخته است؛ البته تعطیل بودن سه ماهه تابستان و فصل گرما جزء لاینفک نظام آموزشی متناسب با سنین، استعداد های دانش آموزان، شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشورمان ، عدم تناسب امکانات برای دانش آموزان در مناطق مختلف و ده ها دلیل دیگر را می توان نام برد.
بر اساس آمار، قریب 184 روز در طول سال یعنی 93 روز تابستان ، 16 روز پایان و آغاز سال ، حدود 75 روز تعطیلی برای پنجشنبه و جمعه ها و مناسبتهای دیگر داریم؛ همه این مجموع تعطیلی ها حدود نصف سال شمسی را تشکیل میدهند، آیا واقعاً زمان مناسب برای تعلیم و تربیت آن هم درشرایطی که دانش آموزان و والدین آنها از حجیم بودن کتاب های درسی و نبود تناسب محتوایی بعضی دروس با ظرفیت فرزندان خود گلایه دارند امری منطقی و صحیح است.
به راستی با نگاه به آمار تعطیلی کشورهای دنیا آن چیزی که ذهن مان را به جهت پایین بودن بهره وری که یکی از مصادیق آن در بحث نظام آموزشی است، درگیر می سازد آن است که کشورمان همواره در بین تعطیلات رسمی که به اشکال مختلف ملی ،مذهبی ، حکومتی و تعطیلات جهانی است درصف کشورهای نخست دنیا قرار دارد.
با همه این تفاسیر آیا در طول سالیان گذشته برنامه مد ون و حساب شده ای برای خیل عظیم دانش آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت تدوین شده است؟ بیش از 5/12 میلیون دانش آموز در مقاطع و رشته های تحصیلی در نزدیک به نیمی ازیکسال تحصیلی رابه طور متناوب درتعطیلات به سر می برند بی آنکه دستگاههای زیربط به خصوص آموزش و پرورش، سازمان فنی و حرفه ای، وزارت کار و رفاه اجتماعی و دستگاههای فرهنگی برنامه هماهنگ و منسجمی برای پر کردن این اوقات فراغت به ظاهر کم بها اما پر ارزش داشته باشند.
زمان هایی که اگر با برنامه ریزی صحیح و براساس نظرات صاحب نظران و اهل فن در رشته های مهارتی ،جامعه شناسان ،روانشناسان و متخصصان تعلیم و تربیت و در مجموع با یک نگاه جامع نگر همراه شود می تواند بسیار اثر گذار باشد؛ اما متاسفانه آنچه در این سالها مشاهده شده است برنامه ریزی برای اوقات فراغت میلیونها دانش آموز و دانشجو دارای پشتوانه علمی و بر اساس توانایی مادی و معنوی دانش آموزان نیست و حال اینکه در برخی از برهه ها نیز تبدیل به مناقشه سیاسی بین دستگاهی می شود و تنها ارمغان آن ارائه آمار دهان پرکن توسط اجرا کنندگان آن است بی آنکه در این رهگذر نوجوانان و جوانان بتوانند رخوت و خستگی آموزش های کسل کننده و حافظه محور را با برنامه های شاد و سالم جایگزین سازند و بر اساس علاقه و توانایی های خویش هنر و فنی را انتخاب و آموزش ببینند .
دکترحسین باهر، جامعه شناس در پاسخ به این پرسش که « وضعیت اوقات فراغت در نظام آموزشی ما در مقایسه با کشورهای دنیا چگونه است؟ »، اظهار داشت: نظام آموزشی ما 6 ماه تعطیل است و 6 ماه معطل؛ یعنی 3 ماه تابستان حدود یک ماه تعطیلات عید نوروز، 2 ماه پنجشنبه و جمعه و تعطیلات دیگر در طول سال دارد و 6 ماه نیز کلاس درس و امتحان است و به واقع می توان گفت بهره ورانه از نظام آموزشی استفاده نمی کنیم .
وی با بیان اینکه راه چاره آن ساده است، افزود : باید تعطیلات طولانی تابستان را کوتاه کرده و در استان های مختلف براساس زمان و مکان و متناسب با شرایط جغرافیایی برنامه ریزی کنیم .
باهرتصریح کرد: باید به جای تعطیلات طولانی تابستان با توجه به آلودگی هوا در فصل زمستان تعطیلاتی را قرارداده و با این کار جلوی پرت انرژی، وقت و هزینه های دانش آموزان و مدارس را بگیریم ومتأسفانه باید بدانیم مدیریت زمان برای گذران اوقات فراغت شدیدا مخدوش است .
این صاحب نظر امور اجتماعی با بیان اینکه کلاس های آزاد و آموزشگاهها باید کاربردی باشد، یاد آور شد: باید در اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان امتحان و بحث های رایج آن وجود نداشته واین آموزش ها همراه با ذوق و شوق باشد و مسئله کاربردی بودن آن نیز بسیار مهم است .
وی خاطر نشان کرد: گیرآموزش و پرورش این است که کاردست کاردان نیست ؛ در حالی که بنیان گذار آموزش نوین در کشورمان دکتر کاردان بود؛ اما از افرادی کاردان در امر آموزش استفاده نمی شود .
باهر اضافه کرد: در حال حاضر نیز یک ماه فرجه زمانی برای امتحانات می گذارند و راندمان آموزشی ما در سطح جهانی بسیار پایین است و المپیادی های ما نیز به صورت فردی تلاش می کنند تا قبول شوند و به خارج بروند .
حال با ید بعد از سالها آزمون و خطا در برنامه ریزی های اوقات فراغت آن هم با حضور دستگاههای مختلف که هریک خود را متولی برنامه ریزی آن می دانند؛ نیاز دستگاه مرجع و جامع با اختیارات کامل و نه بصورت نمادین و ترجیحاً زیر نظر مستقیم رئیس جمهور به خوبی احساس می شود تا بطور دائمی جلسات کارشناسی و تصمیم گیری های خود را برگزار کرده و برنامه حساب شده آن هم بر اساس نیاز های به روز شده قشر عظیم دانش آموزان و دانشجویان اتخاذ کرده و سیر نامتوازن و بی برنامه سالیان گذشته و نگاه های سلیقه ای در برخورد با این موضوع اجتماعی حذف شود تا دیگر خانواده ها با فرارسیدن تعطیلات طولانی مدارس و دانشگاه ها کاسه چه کنم چه کنم های خود در قبال اوقات فراغت فرزندان به دست نگیرند و آینده سازان این سرزمین نیز آرامش روحی و روانی همراه با آموزش های صحیح متناسب با علایق خود را آموزش ببینند که در این میان نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان سکاندار فعالیت های فرهنگی و اجتماعی گروه های مختلف جامعه را نمی توان نادیده گرفت.
پایان پیام/
نظر شما