به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان، همین چند روز پیش به مراسمی دعوت شدم که قرار بود برای متبرک کردن آب بارانی که در طی یک ماه جمع آوری شده بود، دور هم بنشینیم و دعایی بخوانیم و به قدر کفایت آن آب را بین همه نیازمندان تقسیم کنیم.
اما این آب چه آبی بود؟ آبی که به «آب نیسان» شناخته می شود در واقع آب بارانی که طبق سنتی که ریشه در روایت های اسلامی از ۲۳ فروردین تقویم جلالی که تقویم جلالی ایران است به مدت ۳۰ روز ادامه دارد. یعنی تقریبا همان اردیبهشت ماه تقویم خورشیدی. بنابراین باران های بهاری که همزمان با این ماه باشد به «باران نیسان» معروف شده و آب این باران ها را هم «آب نیسان» می نامند.
قدیم ترها، باران های اردیبهشتی که شروع می شد، بازار کاسه ها و کوزه ها حسابی داغ می شد و هرکس هرطور که می توانست سهمی از آب باران اردیبهشتی برای خود بر می داشت تا حاجتش برآورده شود و شفا بگیرد.
يكى از عوامل حيات بخش در چرخه زيست بر روى كره زمين باران است كه به صورت متناوب از ابرهاى پراكنده در اتمسفر و با مقدار متفاوت بر اقليم هاى متنوع زمين مى بارد. خداوند سبحان مى فرمايد:(والله الذى أرسل الرياح فتثير سحابا فسقناه الى بلد ميت فأحيينا به الأرض)؛خدا كسى است كه بادها را مى فرستد و ابرها را مى شوراند و سپس ما آنها را به سوى سرزمين هاى مرده مى فرستيم و زمين را بدان زنده مى كنيم.
باد و باران بهارى تحول نفخه صور را براى انسان ها به نمايش مى گذارد، زيرا هنگامى كه باران و هواى معتدل بهارى بر پوست زمين و نباتات افسرده و بى حركت مى بارد و مى وزد، دنياى مرده زمستانى را يك باره به جهان حركت و زندگى تبديل مى كند كه حيات در انواع و اقسام گل و گياه و بستان جريان مى يابد؛ چنان كه انگار اسرافيل در صور دميده و رستاخيز را نويد داده است. اين پديده از مهم ترين قرائن فهم چگونگى حشر موجودات است كه با دميدن در صور اسرافيل آغاز مى شود و خداوند متعال، تعلق اراده ربوبى به رستاخيز عمومى را به دميدن در صور و بيدار باش در لشكرگاه نظاميان تشبيه کرده است.
معروف ترین سند موجود درباره خواص آب نیسان، روایتی است که سید ابن طاووس(ره) در کتاب «زادالمعاد» دراین باره نوشته است. روایتی که در کتاب ارزشمند «مفاتیح الجنان» هم به آن اشاره شده و این طور شروع می شود:«روزى جمعى از اصحاب نشسته بودند، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله) وارد شد و به ايشان سلام كرد و اصحاب جواب سلام ايشان را گفتند، حضرت فرمودند:آيا مى خواهيد دوايى را كه جبرييل به من تعليم داد كه نيازمند دواى پزشكان نباشم به شما تعليم دهم؟ امير المؤمنين عليه السّلام و سلمان و ديگران پرسيدند آن دوا چيست؟ و بعد پیامبر اسلام(صلی الله علیه و اله) چگونگی جمع آوری آب باران در ماه نیسان را به امام علی(علیه السلام) تعلیم فرمودند. براساس این روایت پیامبر اسلام(صلی الله علیه و اله) درباره فواید آب نیسان هم ویژگی هایی از قول جبرئیل(علیه السلام) ذکر کردند. بعضی از این ویژگی ها به اختصار شامل شفای دردهای جسمی، درمان نازایی، درمان سردرد، درمان درد چشم با چکاندن قطره ای از آب نیسان به چشم، استحکام ریشه دندان ها، پیشگیری از سرماخوردگی و زکام، پیشگیری از بیماری های پوستی، اعتدال مزاج و... است.
ضمن اینکه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) درباره آثار معنوی نوشیدن این آب نیز این طور فرموده اند:«پس جبرئيل گفت به حقّ خداوندى كه تو را به راستى فرستاده هر كه اين آيات را بر اين آب بخواند و بياشامد حقّ تعالى دلش را مملوّ گرداند از نور و روشنى و الهام خود را در دل او وارد سازد و حكمت بر زبان او جارى گرداند و پر كند دل او را از فهم و بينائى و به او عطا كند از كرامت‌ها آنچه به احدى از عالميان عطا نكرده باشد و هزار مغفرت و هزار رحمت بر او بفرستد و غش و خيانت و غيبت و حسد و بَغْى و كبر و بخل و حرص و غضب را از دل او بردارد و از عداوت و دشمنى مردم و بدگوئى ايشان نجات يابد، نيازمند به حجامت نشود و از بيمارى بواسير، خارش بدن، آبله و ديوانگى و پيسى و رعاف و استفراغ نجات يابد و كور و لال و كر و زمينگير نشود و آب سياه در ديدهاش نيايد و دردى كه موجب افطار روزه و نقصان نمازش گردد عارض او نشود و از وسوسه هاى جنيّان و شياطين گزندى نبيند و موجب شفاء جميع امراض او گردد.
آداب جمع آوری و نوشیدن آب نیسان
مطابق روایت سید ابن طاووس در کتاب زادالمعاد، چگونگی جمع آوری و نوشیدن آب نیسان:
پس از آن که آب نیسان را در ظرفی جمع کردند، سوره ها و ذکرهایی را به این ترتیب خوانده و بر آب می دمند.
۷۰ مرتبه سوره حمد
۷۰ مرتبه سوره های چهار قل (شامل سوره های توحید، ناس، فلق و کافرون)
طبق روایتی دیگر ۷۰ مرتبه سوره قدر
۷۰ مرتبه اللّه اكبر
۷۰ مرتبه هفتاد مرتبه لا اله الا اللّه و ۷۰ مرتبه صلوات می فرستند.
سپس آن آب را هفت شبانه روز در دو نوبت صبح زود و وقت غروب به نیت شفا و برآورده شدن حاجت می نوشند.
مرحوم «علاّمه مجلسى» نیز در این باره مى‌‌گوید:
آب باران به طور کلّى مبارک و نافع است، همانگونه که در حدیث معتبرى از امیرمؤمنان(علیه‌‌السلام) نقل شده که فرمود: آبى را که از آسمان فرود مى‌‌آید بیاشامید که بدن‌ها را پاک مى‌‌سازد و دردها را دفع مى‌‌کند. قرآن مجید مى‌‌فرماید: (وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ وَ یُذْهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطانِ وَ لِیَرْبِطَ عَلى قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الاْقْدامَ)؛ و آبى از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند؛ و پلیدى شیطان را از شما دور سازد؛ و دلهایتان را محکم، و گام‌ها را با آن استوار دارد.
«علاّمه مجلسى» در ادامه مى‌‌گوید:
در عمل مربوط به آب نیسان بهتر آن است که اگر به صورت دسته جمعى اذکار را مى‌‌خوانند، هر یک از افراد، مجموع آن سوره‌‌ها و أذکار را هفتاد مرتبه بخوانند(یعنى مى‌‌توانند آن را میان خود تقسیم و هر کدام سوره‌‌اى را هفتاد بار بخواند، ولى بهتر است هر یک از آنها، مجموع آن سوره‌‌ها و أذکار را هفتاد مرتبه بخواند).
آب باران مطلقا مبارك است و منفعت دارد
گرچه در روايت دیگر نيز آمده ، آب باران مطلقا مبارك است و منفعت دارد، خواه در نيسان و خواه در غير آن،چنانكه در حديث معتبر از حضر امير المؤمنين(عليه السّلام) آمده است: بياشاميد آب آسمان را كه پاك كننده بدن شماست، و دردها را دفع مى كند، چنانكه حق تعالى مى فرمايد:
وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ .
خدا بر شما از آسمان آبى فرو مى فرستد، براى آنكه شما را به آن پاك گرداند و از شما وسوسه شيطان را برگيرد، و دل‌هاى شما را محكم نمايد و قدم‌هاى شما را با آن ثابت گرداند.
پایان پیام/
نظر شما