به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) امروز (29 اردیبهشت) در دومین نشست «اخلاق در رسانه» که توسط سازمان بسیج رسانه استان قم برگزار شد، عنوان کرد: حقوق افراد در رسانه یک پایه فقهی و یک پایه اخلاقی دارد و از هر دو جهت باید مورد بررسی قرار بگیرد.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با بیان این که یکی از بحث‌های مهم امروز ارتباط حقوق با اخلاق است، گفت: برخی از امور الزامی در آن نیست، بلکه دین توصیه به آن می‌کند که تعبیر به امور اخلاقی می‌شود، بنابراین برخی احکام، احکام فقهی و برخی احکام اخلاقی است.
رعایت احترام و کرامت افراد مصاحبه شونده/ رعایت حیثیت افراد یکی از مبتدیات و اصول اخلاق در رسانه است
آیت الله فاضل لنکرانی اظهار داشت: دین راجع به افرادی که می‌خواهند مطلب و یا نام آنها در رسانه ای مطرح شود، چه احکامی گفته است، آیا با هر فردی می‌توان مصاحبه کرد، آیا انسان می‌تواند افراد را در منگنه مصاحبه قرار دهد، در چه شرایطی می‌توان با فرد مصاحبه کرد، مطالبی که مصاحبه کننده دریافت می‌کند مالک ملکی و معنوی این مطالب کیست؟؛ اینها سوالاتی است که فقه و اخلاق باید به آن جواب دهد.
وی در خصوص احترام و کرامت افراد مصاحبه شونده، بیان کرد: به طور کلی کرامت کسی که با او مصاحبه می‌شود و یا خبری از او تهیه می‌شود، باید حفظ شود و به گونه ای نباشد که ضربه حیثیتی به فرد وارد شود، به خصوص اگر فرد، انسان مومنی باشد.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) افزود: در روایات آمده است که اگر کسی خبری را از مومنی نقل کند و بخواهد او را خوار کند و او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از ولایت خود خارج می‌کند و تحت ولایت شیطان قرار می‌دهد.
آیت الله فاضل لنکرانی تصریح کرد: در روایات آمده است که کسی که دیگران را از چشم مردم می‌اندازد، قبل از فرد از چشم مردم ساقط شود، آن شخص از چشم خدا ساقط می‌شود، همچنین اگر انسانی مومنی را خوار کند و او را متهم کند، ایمان که نورانیتی در قلب انسان است، از بین می‌رود.
وی تأکید کرد: رعایت حیثیت افراد یکی از مبتدیات و اصول اخلاق در رسانه است، اما متأسفانه برخی رسانه‌ها به آن عمل نمی کنند.
حدود اشخاص در رسانه باید رعایت شود
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با اشاره به این که حدود اشخاص در رسانه باید رعایت شود، عنوان کرد: در برخی رسانه‌ها گاهی برخی افراد را یا به شدت تخریب می‌کنند و یا بیش از حد بالا می‌برند، در حالی که حدود افراد باید رعایت شود.
آیت الله فاضل لنکرانی ادامه داد: برخی رسانه ها، افرادی را به عنوان متخصص و کارشناس در امور دینی مطرح می‌کنند، در حالی که فرد شایسته این تعبیر نیست و سخنان شخص ممکن است تبعاتی به همراه داشته باشد، بنابراین در تعابیر باید دقت کافی صورت بگیرد.
وی تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که افراد جامعه اعم از اصحاب رسانه از آن اطلاع کمی دارند این است که تملق افراد یعنی بیش از حد مدح کردن افراد در اسلام حرام است، افرادی که در رسانه مطرح می‌شوند، باید حدود و میزان آنها رعایت شود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) یادآور شد: برخی اصحاب رسانه جملات فرد مصاحبه شونده را تغییر می‌دهند تا بتوانند تیتر مناسبی برای مصاحبه انتخاب کنند، اگر فرد مصاحبه شونده از این عمل رضایت نداشته باشد، بر خلاف امانت است و از نظر اسلام اشکال دارد.
بحث امانت در فقه و اخلاق بسیار مهم است/اصحاب رسانه قم باید الگو برای اصحاب رسانه کشور باشند
آیت الله فاضل لنکرانی با اشاره به این که بحث امانت در فقه و اخلاق بسیار مهم است، گفت: اصحاب رسانه قبل از این که ملزم به قانون باشند باید ملزم به دین باشند، در قانون آمده است که اگر فردی دروغی بگوید که به قصد اضرار به غیر و تشویش اذهان عمومی نباشد، جرم محسوب نمی شود در حالی که این موضوع با فقه و اخلاق سازگاری ندارد و از نظر فقه و اخلاق، دروغ حرام است.
وی با اشاره به این که اصحاب رسانه قم باید الگو برای اصحاب رسانه کشور باشند، تصریح کرد: یکی از اموری که در رسانه باید به آن توجه شود، این است که گاهی منکراتی در جامعه وجود دارد و اشاعه فحشا حتی اگر به یک فرد گفته شود، یکی از منکرات فقهی است و حرام است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) عنوان کرد: ائمه اطهار (ع) در زمان صدور روایات و زمانی که تعابیری را مطرح می‌کردند، رسانه وجود نداشت و اگر آن زمان رسانه بود، قطعا تعابیر شدیدتری صورت می‌گرفت.
تحول در رسانه در گروی رعایت حقوق افراد
آیت الله فاضل لنکرانی اظهار داشت: اگر انسان گناه کسی را می‌داند و جزئیات آن را هم می‌داند حق ندارد آن را مطرح کند، اما می‌تواند با امر به معروف و نهی از منکر متذکر شود و یا به مراجع ذیصلاح اطلاع دهد.
وی اضافه کرد: امام صادق (ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که اگر فردی گناه کسی را مطرح کند حتی اگر برای یک نفر مطرح کند، مانند همان شخصی است که آن گناه را مرتکب شده است؛ همچنین اگر شخصی وهن و گناهی را برای مومنی بگوید، نمی میرد مگر این که خود به همان عنوان متهم شود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) تصریح کرد: این موضوع اخیرا در جامعه ما اتفاق افتاده است و افرادی بودند که به جای این که گناه افراد را از مجرای قانون دنبال کنند، در رسانه‌ها مطرح کردند و امروز خود آن افراد به همان مسأله دچار شدند و این سنت الهی است.
آیت الله فاضل لنکرانی یادآور شد: اگر حقوق افراد در رسانه رعایت شود، تحولی در رسانه ایجاد می‌شود و اعتماد عمومی در جامعه به وجود می‌آید و افراد صالح به میدان می‌آیند.
وی افزود: برخی افراد صالح به خاطر برخی مسائل جانبی حاضر نیستند که در رسانه‌ها حضور پیدا کنند، اگر حقوق افراد در رسانه رعایت شود، آن افراد نیز در رسانه‌ها حضور می‌یابند.
بحث حقوق افراد در رسانه باید در حوزه علمیه و در جلسات فقهی مطرح شود
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) تصریح کرد: بحث حقوق افراد در رسانه باید در حوزه و در جلسات فقهی مطرح شود، فقه رسانه زیرمجموعه فقه اجتماعی است و باید در مراکز فقهی مطرح شود.
آیت الله فاضل لنکرانی عنوان کرد: سوالات فقهی رسانه باید جمع آوری شود تا به همه آنها پاسخ داده شود، امید است تحول خوبی در رسانه ایجاد شود و ضوابط فقهی و اخلاقی که در اسلام مورد تأکید است در رسانه‌ها حفظ شود.
پایان پیام/
نظر شما