خبرگزاری شبستان: بعد از آغاز انقلاب مردمی در یمن و اعتراض به دیکتاتوری وابسته و چند دهه ای علی عبدالله صالح ،مردم یمن با محوریت جنبش انصار الله توانستند صالح را از قدرت خلع کنند.اما عربستان و آمریکا با توطئه ای به نام «طرح خلیجی» در سال 2011 ، منصور هادی را به عنوان رئیس جمهور «منصوب»کردند!و مانع از پیروزی قطعی انقلاب شدند.فساد نظام مند در کشور قبیله ای یمن و طرح عجیب منصور هادی برای تجزیه یمن، باعث شد مجدداً مردم قدرت را به دست گیرند و منصور هادی و خالد بحاح (نخست وزیر) را از قدرت عزل کنند. هادی به استان جنوبی عدن گریخت و در آنجا عملاً با حمایت کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (که مقر سفارتخانه های خود را از صنعا به عدن انتقال داده اند) دولتی موازی تشکیل داد تا برای خود مشروعیتی دست و پا کرده و زمینه را برای معرفی دولت خود به عنوان دولت مشروع و در نهایت دخالت شورای امنیت در یمن مساعد سازد. بعد از پاکسازی عناصر القاعده و نیروهای هادی ، عربستان که بخاطر از دست رفتن منافع نامشروع خود در یمن نگران شده بود، حمله هوایی به یمن را کلید زد.جنبش انصارالله توانسته است با تسلط بر نقاط و شهرهای کلیدی و قدرت نمایی، مانع از ورود زمینی عربستان به یمن شده و با روشنگری و همچنین پدافند هوایی، هزینه جنگ را برای عربستان افزایش دهد این گروه که نزدیکی فکری با جمهوری اسلامی ایران دارد و به دلیل گرایش به مذهب تشیع، از پشتوانه تئوریک قدرتمندی برخوردار است، اعتقاد دارد باید مانع از دخالت های ریاض در امور داخلی یمن شد و استقلال و یکپارچگی یمن را حفظ کرد.
با قدرت نمایی انصارالله بعنوان یک جنبش اجتماعی و سیاسی با محوریت حوثی های زیدی مذهب، نگاهها معطوف به باورهای این گروه شده است. لذا این نوشتار قصد دارد باورهای فکری – سیاسی جنبش انصارالله و حوثی های یمن را بررسی و تبیین کند.
جنبش انصارالله یمن، با محوریت حوثی ها جنبشی اجتماعی است که پس از آغاز بیداری اسلامی در کشور یمن حضور جدی خود را در عرصه اجتماعی و سیاسی این کشور پررنگ تر نمود. البته این جنبش بارها سابقه درگیری و جنگ با نظام غربی یمن را در کارنامه خود داشته است. یکی از مهمترین شعارهای این جنبش که بسیار مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است ، شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل است که در پرچم رسمی این گروه نیز آمده است. این جنبش با وابستگی نظام سکولار یمن به عربستان سعودی مخالف است و باور دارد یمن باید مستقل اداره شود.
زیدیه :
زیدیه از فرقه های تشیع است که پیروان آن معتقد هستند پس از امامت حضرت علی (ع)، امام حسن و امام حسین و زید بن علی، امامت به هر مردی از اولاد حضرت فاطمه (س) می رسد که مردم را به امامت دعوت کند و شجاع و عادل و عالم باشد و مؤمنان برای جهاد با او بیعت کنند. این فرقه در سالهای آغازین سده دوم هجری از شیعه منشعب شد. زیدیه از اواخر قرن سوم هجری در یمن قدرت گرفت. یحیی بن حسین (امام هادی؛ از امامین زیدی) از نوادگام امام حسن مجتبی(ع) درصعده یمن توانست حکومت زیدی را تشکیل و مذهب هادویه زیدیه را پیریزی نماید. در اواخر قرن هشتم، امام ابن مرتضى از نوادگان امام هادى به سازماندهى مجدد تفکر زیدى به خصوص در مسئله امامت پرداخت.[i] او ضمن تأکید بر افضلیت امام على(ع)، عمل صحابه و خلافت شیخین را از روى اجتهاد دانسته که موجب فسق آنان نمىشود و شاهد این مدعا را کمک امام على(ع) به خلفا ذکر کرد. در واقع او به طور مشخص کوشید تا به نحوى رضایت اهل سنت را جلب کند و میان حقانیت امام على(ع) وآنچه در تاریخ اتفاق افتاده است، جمع کند.[ii] باوری که تاکنون در میان زیدی مذهبان باقی مانده است. حکومت نوادگان امام هادی سرانجام در سال 1962 میلادی بر اثر کودتای نظامی در زمان امامت امام البدر سرنگون شد. بعد از این کودتا، زیدیه از ساختار سیاسی به حاشیه رانده شد و با قدرت گرفتن نظام متمایل به عربستان و غرب، فشارهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فکری بر این گروه افزایش یافت.
حوثی ها :
استان صعده و شهر حوث به عنوان یکی از مراکز زیدیه در یمن به شمار میرود. جریان الحوثیها، گروه شیعه زیدی مستقر در حوث به یکی از علمای زیدی جارودی به نام «بدرالدین طباطبایی الحوثی» منسوب است.[iii] حوثی ها که از ساختار سیاسی اخراج شده بودند، در قالب گروههای آموزش دینی فعالیت خود را ادامه دادند و سرانجام در سال 1990 به عنوان جنبش یا سازمانی فکری سیاسی ابراز وجود کردند. در فاصله سالهای 2004 تا 2009 میلادی هم دولت غربگرای صالح شش جنگ را به گروه حوثی ها تحمیل نمود.
علامه بدرالدین حوثی رهبر بزرگ حوثی ها بودند. بعد از ایشان حسین حوثی رهبر اصلی سیاسی و فکری این گروه در یمن بوده است. وی با تأثیرپذیری از افکار پدرش بر موارد مشترک با شیعه دوازده امامی تأکید کرده بود و به شکل گستردهای رویکردهای سیاسی و اجتماعی را در دستور کار خود قرار داد. مخالفت حسین الحوثی، با سیاستهای وهابی و آمریکایی دولت یمن و اعتراض به همراهی علی عبداله صالح با طرح خاورمیانهای جورج بوش و موافقت با ایجاد پایگاههای آمریکایی، باعث گسترش اختلافات الحوثی و دولت گردید. سید حسین در 17 ژانویه 2002 خواستار تحریم کالاهای آمریکایی و اسرائیلی شد و شعار الله اکبر، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، نفرین بر یهود و پیروز باد اسلام را شعار رسمی شیعیان منطقه اعلام کرد و در مورد قضایای پیشآمده از مسلمانان خواستار تمسک به آموزههای قرآن و اهل بیت شد.[iv] وی نیز در جنگ با دولت صالح در سال 2004 به شهادت رسید و به این ترتیب عبدالملک بدرالدین رهبر حوثی های یمن شد.
همچنین در مورد شیعیان یمن باید گفت که آنها اقليت قابل توجهي (42درصد) از مسلمانان يمن را شامل ميشوند. اكثريت اين شيعيان زيدي مذهب و سپس دوازده امامي هستند. شيعه دوازده امامي پيروان بسيار محدودي در يمن دارد، اما با وقوع انقلاب اسلامي ايران، اوضاع تغيير كرده و تعدادي از نخبگان يمني جذب اين مذهب شدند. شيعيان اثني اشعري رابطه بسيار خوبي با شيعيان زيدي دارند. البته از نقش مؤثر بدرالدين الحوثي از علماي بزرگ زيدي يمن نبايستي غافل شد. او در زمان وقوع جنگهاي داخلي در سالهاي 1990 به ايران مهاجرت كرد و همين امر توجه جوانان يمني را به مذهب شیعه اثنی عشری معطوف نمود.
دیدگاه حوثی ها نسبت به جمهوری اسلامی و تحولات منطقه :
با وقوع انقلاب اسلامی روح تازهای در کالبد شیعیان این کشور دمیده شد. دکتر عصام العماد یکی از مفتیان سابق وهابیت که به تشیع گرویده است میگوید: «اگر انقلاب اسلامی ایران به وقوع نپیوسته بود، مذهب زیدی در یمن از بین رفته بود. فقط با وقوع انقلاب اسلامی و انتشار کتابهای شیعه در یمن، زیدیها به مذهب زیدی برگشتند».[v] انقلاب اسلامی نه تنها موجب مراجعت مجدد به زیدیه شد، بلکه موجب گردید تا اصول جهادی موجود در فرهنگ مذهبی آنان پر رنگتر از گذشته نمود یابد و جنبش الحوثی از دل گروههای شیعی این کشور به یکی از مهمترین نیروهای سیاسی- مذهبی یمن تبدیل شود. یکی از افراد تاثیرگذار یمن که تحت تاثیر افکار و شخصیت امام خمینی (ره) قرار گرفت، سید حسین الحوثی بود .او در بیشتر سخنرانیهای خود، از امام خمینی(ره) و انقلاب نام میبرد و علاقه شدیدی به جریانهای شیعی مانند حزبالله لبنان و سید حسن نصرالله داشت. این عالم دینی قصد داشت با محوریت تشیع و ترویج افکار امام خمینی در زمینههایی همچون مبارزه با آمریکا و اسرائیل، روحیه آگاهی بخشی و بیداری را در جوانان و نوجوانان کشورش برانگیزاند در حوزههای علمیه حوثی ها، از روایات و منابع شیعه امامی بسیار استفاده میشود. در کنار نهج البلاغه و صحیفه سجادیه، کتاب اربعین حدیث امام خمینی(ره) نیز تدریس میشود.حسین حوثی در همه اعلامیه های خود بر محوریت و تقدس مکتب امام خمینی و جمهوری اسلامی و رهبری مقام عظمای ولایت تاکید کرده است. وی معتقد است بهترین شخصیت در زمان حاضر که راجع به قرآن صاحبنظر است امام خمینی(ره) است .حسین حوثی در کتاب خود به نام تاثیر اندیشههای امام خمینی(ره) بر حسین حوثی که کتاب کامل و جامعی است خود را مرید و ارداتمند امام خمینی(ره) می داند .به عبارت دیگر ارتباط حسین حوثی با امام خمینی(ره) مثل ارتباط سیدحسن نصرالله با حضرت آیتالله خامنهای است. عبدالملک بدرالدین نیز بارها در سخنرانی های خود،ضمن حمایت از مواضع ایران، اسرائیل و آمریکا را دشمنان اصلی اسلام توصیف کرده است.وی همچنین ارادت خود را به رهبر حزب الله لبنان اعلام کرده است.در باب موضوع استکبار ستیزی نیز ، شعار جنبش الحوثی یعنی" الله أکبر، الموت لأمریکا، الموت لإسرائیل، اللعنة على الیهود، النصرللإسلام " کاملا با گفتمان انقلاب اسلامی همساز است.
فرجام سخن:
عربستان سعودی به بهانه درخواست منصور هادی رئیس جمهور مفسد و فراری یمن به این کشور حمله کرده است و مدعی است ایران در یمن حضور دارد. ادعای دخالت ایران در یمن ، نیز سرپوشی برای شکست عملیات سعودی ها در یمن است.اساسا وقتی یمن در تمامی زمینه ها و عرصه ها محاصره شده است ، امکان ارسال سلاح از سوی ایران به یمن وجود ندارد.نکته مهم ماجرا اما اینجاست که اگر ایران در یمن دخالت داشت ، ارتش عاریتی سعودی هرگز نمی توانست زنان و کودکان را قتل عام کند.
عربستان سعودی ، در بحران یمن باز هم اشتباه کرد و با دخالت نظامی ، خود را در مهلکه ای انداخت که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد.انقلاب و نیروهای انقلاب با بمباران هوایی نابود نمی شوند ( اگر می شدند ؛ آمریکا با تمام قوا یمن را بمباران می کرد ) و اگر عربستان قصد دخالت نظامی زمینی در یمن را داشته باشد ، در باتلاق جنگی گرفتار خواهد شد که سربازان چند ملیتی این کشور ، هرگز تصورش را هم نمی توانند بکنند.عربستان برای مقابله با قدرت نرم ایران به استفاده از قدرت سخت خود روی آورده است ، در حالی که ایران به گفته نصرالله بر قلب ها حکومت می کند و هیچگاه مقابل اراده عمومی ملت ها صف آرایی نکرده است.نکته ای که حاکمان فرتوت عربستان از درک آن عاجر هستند ، همین امر است.
نویسنده:بهنام خسروی
[i] . تاریخ حضور زیدیه در یمن؛عبدالله مرادی ، 1394 ، قابل رویت در :
http://www.borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=8574
[ii] .دایره المعارف طهور ، مدخل حکومتهای زیدیه نزدیک به امامیه و اهل سنت، قابل رویت در:
http://tahoor.com/fa/Article/View/114163
[iii] .مرادی ، همان.
[iv] . کریمی، محمود 1381،یمن، صعده و الحوثی ها، ماهنامه موعود سال ششم، شماره 35.
[v] . تلاشان، حسن ،1391 ، «انقلاب اسلامی ایران و تاثیر آن بر تحولات ژئوپلیتیک شیعه در یمن»، شیعهشناسی، سال دهم، شماره 40.
پایان پیام/
نظر شما