اعتکاف عملی برای زدودن زنگار از روح و روان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از سنندج، همگان بر این مهم واقف اند که حقیقت و ماهیت تمامی اعمال عبادی توجه و دقت باطنی و قلبی به ذات باری تعالی است و این عبادت به شیوه های مختلفی صورت می گیرد که یکی از آنها اعتکاف است.

آنچه در منابع مختلف در خصوص مفهموم لغوی اعکتاف آمده  این است که اعتکاف مصدر باب افتعال به معنی پیوستگی به چیزی داشتن و حبس کردن و در لغت درنگ کردن و ادامه دادن است.

اعتکاف در لغت به معنای حبس بودن است و معنای شرعی آن مکث و درنگ طولانی برای عبادت و راز و نیاز با خدا در مسجد است.

برای آشنایی بیشتر با تاریخچه، احکام، آداب و اعمال و نتایج اعتکاف با حجت الاسلام علی رستمی معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی کردستان گفتگویی انجام داده ایم.

حاج آقا رستمی، اعتکاف از چه زمان و دوره ای آغاز شده ، آیا مربوط به قرن حاضر است یا نه در گذشته و حتی قبل از اسلام هم وجود داشته است؟

در ابتدا می خواهم اشاره ای به معنای سنت حسنه اعتکاف داشته باشم، اعتکاف به معنای ماندن و حبس کردن خود است و ماندن در داخل مسجد را معتکف شدن می گویند و معتکفان سه روز(13  ،14 و 15 ماه رجب) را در مساجد می مانند و روزه می گیرند و با خداوند راز و نیاز می کنند.

بله سنت حسنه اعتکاف در ادیان الهی قبل از اسلام هم وجود داشته است و حضرت مریم سلام علیها و سلیمان علیه السلام در مسجد معتکف شدند، در قرآن کریم  هم چند بار ماده عکف آمده است که نشان از توجه به این سنت حسنه دارد ازجمله سوره بقره آیه های 125 و 187، آیه 25 سوره حج، آیه 71 سوره شعرا و آیه 52 سوره انبیاء.

اعتکاف قبل از انقلاب اسلامی هم در کشور ما به صورت معدود در تعدادی از مساجد انجام می گرفت ولی بعداز انقلاب به ویژه از سال های 1374  به بعد این عمل عبادی با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته شده ساماندهی شد و هر سال در اقصی نقاط کشور شاهد حضور هر چه بیشتر معتکفین و افزایش تعداد مساجد برگزار کننده اعتکاف بوده و هستیم.

سنت حسنه اعتکاف به دو بخش واجب و مستحب تقسیم شده است در این رابطه با فرق اعتکاف واجب و مستحب توضیح دهید؟

اعتکاف واجب آن است که با نذر، عهد، شرط در ضمن عقد یا اجاره و مانند آن برعهد فرد واقع شده باشد که یا واجب معین است بدین معنا که فرد سه روز اعتکاف را نذر و زمان آن را هم تعیین کرده باشد و یا واجب موسع است که در آین مواقع فرد معتکف سه روز اعتکاف را نذر کرده ولی زمان آن را مشخص نکرده است که در این حالت می تواند قبل از کامل شدن روز دوم دست از اعتکاف بکشد.

یعنی در هر اعتکافی پس از پایان دو روز فرد معتکف نمی تواند از ادامه آن صرف نظر کرد؟

نه، در هر اعتکافی بعد از پایان دو روز فرد معتکف نمی تواند از ادامه آن منصرف شود چراکه اعتکاف روز سوم و روزه آن واجب است و ابطال آن کفاره دارد.

در صورتی که اعتکاف با شروط مذکور (اعتکاف واجب) نباشد مستحب است، البته در شرع اصل این عمل عبادی مستحب است و می توان آن را از طرف خود یا به نیابت از افراد دیگری انجام داد.

شرایط لازم برای انجام این عمل عبادی چیست؟

در تحریر الوسیله یکی از آثار گرانبهای حضرت امام خمینی(ره) هفت شرط شامل داشتن عقل، نیت، روزه بودن،مدت اعتکاف، مکان اعتکاف، اجازه و وقوف و استمرار در مسجد برای اعتکاف بیان شده و در خصوص هر شرط هم توضیحات مفصلی عنوان شده است.

سه روز اعتکاف هر کدام دارای اعمال هم چون خواندن نماز و قرآن هستند، فقط در روز سوم اعمال ام داوود انجام می شود، در خصوص این اعمال بفرمایید؟

اعمال ام داوود مربوط به سومین روز از ایام البیض است، که اعمال این روز شامل گرفتن روزه در سه روز سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم، غسل کردن هنگام زوال روز پانزدهم، خواندن نماز ظهر و عصر هنگام وقت زوال، خواندن سوره های حمد، اخلاص و آیه الکرسی در مکان خلوتی و رو به قبله است،

بعد از انجام اعمال ذکر شده فرد معتکف باید قرآن را باز کند و سوره ها مبارکه انعام، بنی اسرائیل، کهف، لقمان، یس، صافات، فصلت،شوری، دخان،فتح، واقعه، ملک، ن و سوره انشقاق را به ترتیب بخواند.

بعد از پایان قرائت تمامی سوره های مذکور فرد معتکف روبه قبله کرده ودعای ام داوود  را نیز می خواند.

سال گذشته چه تعداد مسجد در استان کردستان برای انجام این سنت حسنه در نظر گرفته شد و چه تعداد معتکف شدند و امسال پیش بینی می کنید چه تعداد شرکت کنند؟

از 25 فروردین امسال اطلاع رسانی و ثبت نام برای شرکت در اعتکاف در سطح ادارات تبلیغات اسلامی استان آغاز شد و خوشبختانه امسال نیز شاهد شرکت تعداد زیادی در این مراسم معنوی هستیم.

سال گذشته در 17 مسجد استان سنت حسنه اعتکاف انجام شده که قریب به هزار و ۷۰۰ نفر معتکف شدند و امسال هم پیش بینی می شود بیش از 2 هزار نفر معتکف شوند.

در سنندج علاوه بر مسجد جامع شهر که هم برادران و هم خواهران معتکف در آنجا به اعمال اعتکاف می پردازند، مسجد دانشگاه کردستان نیز به خواهران معتکف اختصاص پیدا کرده است.

در ضمن افرادی که نتوانستند ثبت نام کنند و از روز نخست حضور پیدا کنند می توانند برای بهره مند شدن از حال و هوای معنوی این مراسم در زمان اقامه نماز های ظهر و عصر به معتکفین بپیوندند و هم چنین در روز آخر برای اعمال ام داوود شرکت کنند

پایان پیام/