بهشت جنوب منطقه ای دیدنی برای میزبانی از گردشگران روز طبیعت

خبرگزاری شبستان_استان هرمزگان؛ نام پيشين رودان «رودكان» برگرفته از وجود رودهای بسياری است که جلوه های طبيعی و توانمندی های زيستی اين منطقه را رونقی ويژه بخشيده اند.

 

براساس آمارسال ۱۳۹۰ جمعیت آن ۱۱۸۵۴۷ نفراست. شهر رودان با ۳۳۲۸۵ نفر جمعیت پس از بندرعباس و میناب سومین شهر پر جمعیت استان است.

 

شهرستان رودان، با پهنه ای حدود 5/2744 كيلومتر مربع، در شمال خاوری استان هرمزگان، قرار دارد و بلندی آن از سطح دريا حدود 192 متر است.

 

اين شهرستان از سوی شمال به استان كرمان و شهرستان حاجی‌آباد، از خاور به استان كرمان، از باختر به شهرستان بندر عباس و از جنوب به شهرستان ميناب محدودمی شود.

 

شهرستان رودان از نظر توپو گرافی و عوارض جغرافیایی از دو قسمت جلگه ای و کوهستانی تشکیل شده است.

 

قسمت جلگه ای و هموار که بیشتر مناطق مرکزی و جنوبی را در بر می گیرد. اراضی این منطقه غالباً مسطح و بین ۱۵۰ تا ۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارند.

 

رودهای جغین و رودان شعبات اصلی رودخانه میناب از مرکز رودان گذشته و اراضی جلگه و دشت را آبیاری و بسترهای رسوبی و آبرفتی زیادی را ایجاد نموده که موجب گسترش کشاورزی منطقه گردیده است.

 

ناحیه کوهستانی با ارتفاعات قابل توجه در شمال و غرب و شرق که همانند دیواری شهرستان را احاطه کرده است. بلندی های این ناحیه دنباله کوه های فارس جنوبی و کوه های پراکنده مرکزی است.

 

در سال ۱۳۸۵ حجم آب های زیر زمینی در شهرستان رودان ۳۲۰۲۰۶ میلیون متر مکعب برآورد شده که از این میزان ۹۷.۹ درصد آن در بخش کشاورزی و مابقی در سایر بخش ها به مصرف رسیده است. این شهرستان دارای ۴۴۰۲ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق می باشد که ۲۲.۶ درصد از کل چاه های استان را شامل می شود.

 

شهرستان رودان از نظر اقليمی دارای آب و هوای گرم و خشك بوده و بلندی آن از سطح دريا 200متر است.

 

فاصله اين شهرستان با كرانه، موجب شده يكی از نقاط خوش آب و هوای استان هرمزگان به شمار رود.

 

بيش ترين درجه حرارت در تابستان 3/44 و كم ترين آن در زمستان 3 درجه سانتی گراد بالای صفر و ميانگين دمای سالانه آن در سال 1374 هـ . ش، 2/27 درجه سانتی گراد بوده و ميانگين بارندگی آن6/471 ميلی مترگزارش شده است. 
 

در شهرستان‌رودان به دليل‌آب‌و‌هوای‌مناسب،باغ‌داری‌وپرورش درخت خرما و مركبات(ليموترش ) رواج بسياری دارد، تا جايی كه ليمو ترش به عنوان فرآورده پايه منطقه به شمار می رود.

 

هفت هزار و 500 هكتار از زمين های اين ناحيه زير كشت ليمو ترش است و سالانه 120 هزار تن ليمو ترش توليد می شود.

 

در سال های اخير، گونه ای از درخت ليمو ترش، در شهرستان رودكان شناسايی شده كه بدون خار هستند، اين نوع درخت كار برداشت را برای كشاورزان آسان کرده و از شكسته شدن سر شاخه های جوان و افت محصول سال بعد جلوگيری می کند.

 

اين گونه جديد ليمو ترش « رودان لايم» نام دارد كه به تاييد موسسه تحقيقات مركبات كشور رسيده است و بر روی گونه جديد تری به نام «امير لايم » نيز تحقيقاتی به عمل آمده است.

 

فرآورده های كشاورزی شهر دهبارز از شهرستان رودان گندم، جو، كمی برنج، سبزی و جاليز بوده و خرما و مركبات اين ناحيه از مرغوبيت ويژه ای برخوردار است.

 

در اين شهرستان دامداری و پرورش دام و طيور به شيوه سنتی انجام می شود.

 

از جمله صنايع دستي اين شهرستان صنعت حصيربافي است كه از قديمي ترين صنايع دستي اين شهرستان محسوب مي‌شود در واقع مي توان گفت قديمي ترين صنايع دستي استان هرمزگان است كه با استفاده از شاخه برگ نخيلات در تمام آباد‌ي‌هاي اين شهرستان ساخته مي‌شود.
 

كوه اسپيری‌در 2 كيلومتری شمال، كوه كری خواجه در 3 كيلومتری شمال باختری، كوه سبز در 9 كيلومتری باختر و كوه زندان در 8 كيلومتری جنوب باختری دهبارز از جمله مكان‌هاي ديدني مهم اين منطقه به شمار مي‌آيد.

 

وجود ارتفاعات و تپه ماهورهای شهرستان رودان شرایط زیستگاهی مناسبی ر ا برای زیست گونه های مختلف فراهم ساخته است. مهمترین حیات وحش منطقه خرس سیاه، پلنگ، جبیر، کل و بز و قوچ و میش، شغال، کفتار، گربه وحشی، گراز، انواع خفاش، خرگوش ، تشی و روباه معمولی از مهم ترین پستانداران منطقه می باشد.

 

خرس سیاه آسیایی به عنوان یکی از کمیاب ترین و آسیب پذیر ترین گونه ها در ایران و حتی دنیا ، از گونه های مهم پستانداران استان هرمزگان به شمار می رود که از نظر اهمیت بعد از یوز پلنگ در رتبه دوم قرار دارد . این حیوان از جمله پستانداران مورد حمایت و جزء گونه های در معرض خطر انقراض است که تنها در بخش هایی از شرق استان دیده شده است . منطقه رودان یکی از زیستگاه های مهم و با اهمیت خرس سیاه در استان است . در چند سال گذشته این گونه با ارزش به کرات توسط دامداران محلی دیده شده است. خرس ها معمولاً در غارها و یا سوراخ هایی که بر اثر تخریب و روی هم قرار گرفتن سنگ های بزرگ به وجود می آید زندگی می کنند.

 

هوبره از پرندگان در معرض خطر انقراض، انواع اردک حواصیل و بسیاری دیگر از پرندگان به صورت مهاجر در فصل پاییز و زمستان در شهرستان دیده می شوند. تیهو و کبک پرندگان غالب منطقه که در تمام فصول سال به وفور در تمام منطقه یافت می شوند. علاوه برآن پرندگانی نظیر هدهد، کبوتر چاهی ، بلبل خرما ، دیدومک، چکاوک کاکلی، شبگرد دشتی، لیکو، زنبور خور معمولی، شاه بوف، زنبور خورها ، سسک ها ، سنگ چشم ها در این منطقه دیده شده است.

 

باغ‌های زیبا و سر سبز شهر رودان واقع در بخش مرکزی از توابع شهرستان رودان در استان هرمزگان و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است.

 

پل رودخانه آبنما؛ پلی ساخته دست بشر امروزی و رودخانه زلالی که از زیر آن جاری می‌باشد، این مکان در ۷ کیلومتری شمال شرق شهر رودان واقع است.

 

نازدشت؛ در فاصله ۶۵ کیلومتری شمال شهرستان رودان ودر همسایگی استان کرمان باغ های زیبای ناز دشت جلوه خاصی را به منطقه داده‌است. خاندان پهلوی در این مکان اقدام به ساختن کاخی نموده‌اند، باغ ناز دشت جهت شادابی نیاز به توجه بیشتر مسئولین دارد. کلکسیونی از انواع مرکبات و ارقام مرغوب پرتقال، نارنگی و گریپ فروت از جمله محصولات باغ زیبای نازدشت می‌باشد.

 

کهنوج بالا؛ کمی پایین تر از پل زیبای آبنما منطقه‌ای به نام فوق با داشتن قنات‌های جاری از آب زلال و باغهای انبه و لیموترش، گردشگاه زیبایی از بوجود آورده‌است. به یقین تفرج در رودان بدون ماندن در کهنوج بالا خالی از لطف وصفا می‌باشد. (این منطقه تقریباً خشک شده و امروزه قابل مقایسه با گذشته نیست).

 

فربوری؛ به طور حتم یکی از بهترین گردشگاه های رودان محسوب می‌شود، ایجاد باغات بسیاری دل انگیز با آب چشمه ودر دل کوه زیبای خیال انگیزی به این منطقه که در فاصله ۲۱ کیلومتری شرق شهر رودان واقع شده‌است. وجود آبشارهای زیبا از جمله دیدنی های فربوری می‌باشد.

 

آبشار کرون؛ این آبشار درمنطقه کوهستانی بادافشان در ۲۷ کیلومتری در مسیر جاده رودخانه ورودان واقع می‌باشد و یکی از پر آب ترین منطقه رودان بشمار می‌آید. (این منطقه نیز بر اثر خشکسالی زیبایی خود را تا حدودی از دست داده‌است).

 

این منطقه یکی از مهمترین اماکن گردشگری شهرستان رودان به شمار می‌آید. آثارتاریخی وجاذبه‌های گردشگری در اخر نیز بایدبه مکانی در انتهای شهرستان رودان به اسم بندزرک اشاره کرد که از ان می‌توان به عنوان سرسبزترین منطقه رودان اشاره کرد که با دارا بون صدها باغ کوچک وبزرگ وهزاران بوته درخت مرکبات از جمله لیمووپرتقال این منطقه از از کلیه قسمتهای رودان متمابز می‌نماید سنگ نوشته‌های بادافشان

 

درمنطقه‌ای به همین نام درفاصله ۲۵ کیلومتری شمال رودان، روی سنگ‌های ستبر کلماتی به خط میخی و نقاشی‌هایی بدیع وجود دارد که قدمت آن‌ها به دوران ایلامی و آشوری می‌رسد

 

قلعه کمیز

در فاصله ۱۲ کیلومتری شرق رودان، قلعه‌ای که نشان هویت و پایمردی مردم این سامان است، نظر هر بیننده‌ای رابه خود جلب می‌کند. درقدیم چون اغلب نقاط رودان را آب فرا گرفته بوده، مردم دراین قلعه مستحکم سکونت داشته‌اند.

 

تم مارو (تپه خیرآباد)

درنزدیکی قلعه کمیز، به نام تم مارو وجود دارد که درگذشته محل دفن مردگان واشیای گران قیمت بوده‌است. در این مکان آثار ارزشمندی از جمله جمجمه‌ای جراحی شده در سه هزار سال قبل از میلاد به دست آمده‌است. گفته می‌شود درنام این تپه از مار استفاده شده تا مردم جرات نزدیک شدن به آنجا را نداشته باشند.

 

قلعه دختران

این قلعه درفاصله ۵ کیلومتری شمال رودان ودرمنتهی‌الیه جنوبی کوه گرم قراردارد که درحال حاضر به ویرانه‌ای تبدیل شده‌است. وجود سنگرهای سنگی متعدد در اطراف قلعه وغاری درپایین آن، حکایت از دقت و توجه خاص ساکنان قلعه به امنیت پناهگاهشان دارد.

 

زیارتگاه امامزاده سید سلطان محمد

براساس اسناد تاریخی نسب شریف امامزاده سیدسلطان محمد، به امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می‌رسد. بقعه این امامزاده در روستای زیارت پیرچوگان درفاصله ۴۵ کیلومتری رودان قرار دارد. که یک مکان گردشگری مذهبی می باشدو سالانه صدها هزار گردشگر وارد این روستا می‌شوند. در ماه محرم به خصوص روز تاسوعا و عاشوراو اربعین حسینی و ایام عید نوروز بیشترین گردشگر وارد این روستا می شوندو در سال ۱۳۹۱ یکی از ۱۰ نقطه برتر گردشگری کشور اعلام شد.

 

کوه زندان

مکان بسیارصعب العبوری است که گویا در قدیم مخصوص زندانیان سیاسی بوده‌است. برای رسیدن به آن باید از راه‌های باریک بدنه کوه رد شد. مسیر عبور از تونل باریک وتاریکی که به صورت هلالی در بدنه کوه حفرشده به گونه‌ای است که با اندک غفلتی امکان سقوط به اعماق دره وجود دارد. بعد از این تونل، شکاف غار قراردارد که پس از عبور از آنجا می‌توان وارد قلعه شد. ۱۲ اتاق در بدنه کوه زندان حفر شده‌است.

 

امامزاده شاه قطب الدین حیدر

نسب این امامزاده براساس شجره نامه مستند به امام حسن مجتبی (علیه السلام) می‌رسد که دربخش جنوبی رودان درمحله بند ملا قرار دارد.

 

سایر آثارتاریخی وبقاع متبرکه رودان عبارتند از:

روستای نمونه گردشگری زیارت سید محمد (پیرچوگان)، پل آبنما، قلعه بیژن، قلعه مهران شمیلو، تم سیدی، قلعه برنطین، قلعه جغین ورودخانه، قبرستان گبرها، تپه خودروگان، تپه پالور، جلگه موری، قدمگاه حضرت ابوالفضل، حضرت امیر، باغ وکاخ شاه نازدشت، قنات کهنوج بالا، امامزاده جلال الدین، امامزاده سیدامیربن سلیمان، سایر زیارتگاه‌ها شامل: زیارتعلی، پیرسرکوه دربخش رودخانه و...

 

صنایع دستی

سفالگری؛ این صنعت دستی حرفه ای مردانه‌است و انواع ظروف سفالی شامل ظرف آبخوری «جهله»، ظرف نگهداری خرما «گراشی» کوزه، آفتابه گلی، لیوان آبخوری، «برنگ» و... را با چرخ‌های سفالگری می‌سازند.

 

حصیربافی

حصیر بشتر توسط زنان و دختران منطقه بافته می‌شود. مواد اولیه آن، برگ خرما و ضایعات درخت خرما است که پس از تبدیل به نوارهای باریک، مدتی آن را در آفتاب قرار می‌دهند تا نرم شود. آن گاه محصولاتی مانند زیانداز «تک»، سینی بزرگ وگرد «سپ»، سبد دردار «کنتله»، درپوش کوزه «سرجهله»، قفس حصیری، بادبزن و... می‌سازند.

 

شک بافی

شک به وسیله نوعی هاون چوبی، چند قرقره مخصوص که به قالب معروف است و یک بالش کوچک پارچه‌ای تهیه می‌شود. بالش را روی هاون چوبی گذاشته وبا دست می‌بافند. برای تزئین لبه آستین، دوریقه، جلوسینه، لبه دامن، لباس‌های زنانه، اطراف مقنعه و سجاده نماز از آن استفاده می‌شود.

 

خوس دوزی

از انواع سوزن دوزی است که نوارهای نقره‌ای باریک روی پارچه توری ریز بافت دوخته می‌شود و برای ترئین مقنعه، دستارو... به کارمی رود.

 

بادله دوزی

بادله دوزی یا تلی بافی ازبافتن چند نوع زری به یکدیگر شکل می‌گیرد. ازبادله‌ای که به کمک نوارهایی به پهنای ۱۵ سانتی متر تولید می‌شود، برای تزئین لبه شلوارهای زنانه استفاده می‌شود.

 

سوزن دوزی

پس ازانتخاب پارچه مناسب در قطع و اندازه‌های مختلف، طرح کلی سوزن دوزی را روی آن دوخته و سپس به پرکردن فواصلی که در طرح مشخص شده‌است می‌پردازند.

 

غذاهای محلی

به دلیل شرایط خاص آب وهوایی و خصوصیات اقلیمی، غذاهای محلی رودان بسیار متنوع است.

 

غذاهایی که با گوشت درست می‌کنند (گوشت مرغ، ماهی، گوسفند ومیگو)

قلیه ماهی، ماهی برشته، مهیاوه، سوراغ، هواری، کاتخ (آبگوشت) قبولی، دوپیازه، هوگرمو، کباب آردی، نیمرو، هوجشن، دالک گندم، قلیه بادمجان، خورش سبزی، فسنجان، دم کش ماهی، تاس کباب، کوکوماهی، کتلت، کوفته و...

 

غذاهایی که از حبوبات وخرما درست می‌کنند:

رنگینه، چنگال، کلمبا، مقلک، جلابی، کنگ شانه زده، کنگ سه روزه، اشکوته، کنگ جوشانده، خرماشیره، خرمالکی، خرما مالیده، کپنگ، سیسوک، جازگ، آش گندم.

 

شیرینی

رنگینه، حلوا شیره، حلوا تخم مرغ، حلواسورای، فرنی، کدلمه، مالوکی، نان خرمایی، کلوچه بلوچی، ترک، حلوا برع، انگشت پیچ، شله زرد، نان پنجره‌ای، لکی ماست

 

نان

نان دستی، نان تاوه‌ای، نان بالا تاوه، نان تنوری، نان دارچوبه‌ای، نان سوراغ، نان کولوکو، نان فطیر، نان مشته، نان کرسک، نان ریته، نان تیمشی، نان جراده، نان کماچ، نان تیقنی و...

 

ترشی

ترشی انبه دررودان بسیار متداول است وبه دو صورت ترشی انبه چغاله یا انبه نارس سالم تهیه می‌شود. دیگر ترشی‌های رودان شامل ترشی لیمو، پیاز، سیر، کلم، پوزیلگ ومخلوط است.

 

مربا

مربای انبه، مربای نارنج، مربای هویج، مربای لیمو، مربای خرما و... متداول است. یکی از بهترین مرباهایی که به تنهایی خورده می‌شود، مربای خرما یا کنگ شانه زده‌است.

 

سابقه تاريخي رودان

قديمي ترين كتابي كه در مورد رودان و كوههاي اطراف آن صحبت نموده كتاب «حدود العالم من المشرق الي المغرب» است كه نويسنده آن نامشخص مي باشد و دكتر منوچهر ستوده آن را تصحيح نموده است.

 

جهانگرداني مانند مقدسي، اصطخري، ياقوت حموي و ابن بطوطه نيز راجع به رودان نوشته اند، اصطخري رودان را زنكان و ياقوت حموي آن را راغان ناميده است.

 

لسترنج مستشرق انگليسي در كتاب جغرافياي سرزمينهاي خلافت شرقي، از قول مقدسي مي نويسد:

 

مقدسي از شهر رودكان اسم برده است و آن را شهري آباد و داراي باغستان و نخلستان و نارنج فراوان شمرده است.

 

ادوارد براون در كتاب تاريخ ادبيات ايران رودان را در مقايسه با كشمير هندوستان قرار داده است.

 

مرحوم  علامه دهخدا در لغت نامه مي نويسد: رودان احمدي يا رودان و احمدي ناحيه اي است در جنوب كرمان از دهستانهاي بندرعباس.

 

ابن البلخي آورده ركن شرقي پارس از اعمال كرمان است بر جنوب سيرجان و سرحد آن رودان است و اين رودان از اعمال پارس بود. اما به عهد سلطان شهيد «الب ارسلان» قدس و روحه چون ميان پارس و كرمان حد مي نهادند اين رودان با كرمان گذاشت. در روزگار «قاورد»

{ فارسنامه ابن بلخي ص 121}

 

در فارسنامه ناصري آمده است:

رودان و احمدي از گرمسيرات فارس است. در اصل دو بلوك بود و سالهاست در تحت كلانتري و ضابطي يك نفر برقرار گشته ميان جنوب و مشرق شيراز افتاده است. محدود است از جانب مشرق به بلوك بشاكرد و از شمال به نواحي جيرفت كرمان و از جانب مغرب به نواحي سبعه و از سمت جنوب به نواحي بندرعباس.

 

هواي تابستانش گرم است و نخل و نارنج و نارنگي را بسيار نيك پرورانند محصولش گندم و جو و كمي برنج و نيل را از گياه وسمه به عمل آورند و از نيل هندي كم بهاتر است. آبش از رودخانه تامين مي شود و بيشتر اين نواحي كوهستان است و دو جلگه مختصري دارد. انواع شكارها در اين بلوك ( رودان و احمدي  ) خصوصا درّاج فراوان است و قصبه آنرا دهبارز گويند. و عموم خانه هاي اين دو بلوك از چوب و شاخ و برگ نخل است مشتمل بر 21 ده آباد است.

 

مرحوم سديد السلطنه كبابي در كتاب بندر عباس و خليج فارس راجع به رودان مي نويسد:

بلوك رودان و احمدي از گرمسيرات فارس است در اصل دو بلوك بود و سالها در تحت كلانتري و ضابطي يك نفر برقرار گشته است . ميانه جنوب و مشرق شيراز افتاده است. درازاي آن از قريه احمدي تا سندرك

 

از 30 فرسخ بگذرد و كلانتر آن تا 25 سال پيش غلامرضا و پيش از آن عبدالله خان و پيش از او ابراهيم خان پدر عبدالله خان بود. قصبه آنرا دهبارز گويند. عموم خانه اي اين دو بلوك از چوب و برگ خرماست  و اين بلوك مشتمل بر 21 ده آباد است:

 

بيكاه – جغين – خراجي – رودخانه دزدان -  فارياب – قلعه كميز – گدار انجير – كوچندر – برنطين – سرني – گشوئيه – كهن بالا – معزآباد – كندر

 

تاريخ رودان:

وجود سنگ نبشته هاي ميخي و تصويري «هيروگليف» در منطقه باد افشان رودان حاكي از تمدن دير پاي رودان مي باشد كه طبق نظر كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي به عصر ايلامي و آشوري مي رسد.

 

قبل از روي كار آمدن پادشاهان ساساني سدي طبيعي و نسبتا مرتفع در محلي كه اكنون تبركن گفته مي شود وجود داشته دكه آب رودخانه پس از پر شدن كامل از بالا سرازير شده و به دشت ارموز مي رود.

 

اين سد در زمان ساسانيان به دست مهندسين و كارگران در زمان هرمز پادشاه ساساني خراب شده است.

 

جلگه اي كه بعدها بنا شده به نام هرمز مشهور بوده است . قبرهاي قديمي و خانه هاي سنگي در اطراف كوهها نشانه اي از زندگي دور از مركز بوده است.

 

در زمان تيمور لنگ كوركاني پسرش اميرزاده محمد به اين حدود حمله كرده بطوريكه شرف الدين علي يزدي مي نويسد: هفت قلعه را خراب كرده است. قلعه مينا در هرمز كهنه – قلعه تنگ زندان – قلعه تازيان – حصار شميل – قلعه منوجان – قلعه تزرك – قلعه تازيان.

 

پس از حمله لشكريان تيمور حاكم هرمز كهنه فرار مي كند و خود را به جزيره اي در بندرعباس مي رساند و آن جزيره به يادبود هرمز كهنه نيز جزيره هرمز مي نامند و ملوك هرمز در اين جزيره به حكومت رسيدند.

 

پایان پیام/