کرسی نظریه پردازی نمایش تمدن علمی است نه گپ دوستانه

به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست مطبوعاتی «همایش ملی کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره» دقایقی پیش با حضور غلامعلی افروز، استاد دانشگاه و جمعی از اصحاب رسانه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

بر اساس این گزارش، افروز ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن دهه مبارکه فجر انقلاب اظهار کرد: نخستین همایش ملی کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره ساعت 8 صبح روز پنجشنبه، 16 بهمن ماه در دانشگاه شهید بهشتی برگزار می شود.

وی ادامه داد: این کرسی ها سابقه ای بیش از 10 ساله دارند که با تأکیدات رهبری و تشویق و ترغیب اساتید صاحب نظر، نظریه پردازان در حوزه های مختلف نظریات خود را بیان می کنند.

وی با بیان اینکه دوره جدید این کرسی ها در پنج محور تخصصی آغاز به کار کرده است، گفت: گفتمان سازی کرسی ها در محافل دانشگاهی و پژوهشی وارد شده و اساتید و صاحب نظران باید همراه با آرامش، هوشمندی، قدرت، خلاقیت، دانش نظری، تجارب حرفه ای و بصیرت لازم بتوانند در حوزه های تخصصی خود صاحبان ایده و نظریاتی نو که برآیند دانش تخصصی و تجارب حرفه ای و نگاه بلندبین فرهنگی است، باشد.

این روانشناس با تاکید بر اینکه قصد برپایی کرسی های نظریه پردازی، بسترسازی برای ارایه نظریات نو در سطح ملی و جهانی است، افزود: بر این باور هستم که اساتید ما از هوشمندی مطلوبی برخوردارند و زمانی که این هوشمندی با امنیت روانی و آرامش خاطر آمیخته شود، زمینه تراوش های فکری و خلاقانه فراهم می شود.

تمدن انسان ها در گروی نظریات نو است

وی با بیان اینکه کشوری که صاحب نظریه های نو و کرسی های نظریه پردازی می شود از تمدن علمی و فرهنگی بالاتری برخوردار خواهد شد، تصریح کرد: تمدن انسان ها در گروی نظریات نو است که البته این مسئله در علوم انسانی خلاصه نمی شود و در علوم پایه و فنی نیز این فرصت فراهم است اما اهمیت آن در عرصه علوم انسانی بیشتر ملموس است به همین جهت برای اینکه گفتمان سازی، نظریه پردازی و نقد افزایش یابد وقتی نقدی بیان می شود باید این نقد پایه های علمی و منطقی داشته باشد.

افروز با اشاره به اینکه برپایی کرسی های نظریه پردازی یعنی آنکه فردی به معارف علمی دنیا بصیرت پیدا کرده و بتواند حرف تازه ای برای گفتن داشته باشد، عنوان کرد: بر همین اساس این نظریه ها می توانند با خلاقیت همراه شده و در نتیجه جامعه ای شکوفا را شاهد باشیم.

وی دانشگاه ها و نهادهای پژوهشی را یکی از بسترهای مهم کرسی های نظریه پردازی دانست و گفت: در این راستا به این نتیجه رسیدیم که از مدیران ارشد دانشگاه ها، رؤسای دانشگاه، معاونان پژوهشی، اساتید حوزه علوم انسانی و استادان حوزوی و کارگزاران دانش کشور در این همایش دعوت به عمل آوریم که البته در این محفل احتمالا رییس جمهور نیز حضور خواهد یافت.

وی با بیان اینکه در این همایش اندیشمندان و صاحب نظران سراسر کشور حضور دارند، ابراز کرد: این همایش در دو بخش عمومی و تخصصی برگزار می شود که در بخش عمومی سخنرانی هایی در خصوص نظریه پردازی و در بخش تخصصی ابتدا با تشریح فرآیند کرسی های نظریه پردازی حاضران در همایش با این پروسه و اینکه نظریه چیست و چه فرآیندی دارد آشنا می شود.

برگزاری همایش در سطح خاورمیانه و بین الملل

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه این همایش در نوع خود برای نخستین بار در تاریخ ایران اسلامی برگزار می شود، اظهار کرد: مراحل بعدی این همایش در سطح استانی و منطقه ای و سپس در سطح خاورمیانه و بین المللی برگزار می شود.

به گفته افروز، کشوری که بخواهد تولید علم داشته باشد باید نظریه پردازی را در دستور کار خود داشته باشد.

وی با اشاره به تقسیم بندی پژوهشگران کشور و بودجه هایی که به آنها اختصاص می یابد، گفت: بودجه هایی که به بخش پژوهش تعلق می گیرد محدود است اما از همین بودجه ها می توان استفاده مطلوب کرد که البته در دانشگاه های ما به دو صورت هزینه می شود؛ نخست بخش اعظم این بودجه ها به دسته ای از پژوهشگران که هم و غم آنها تألیف و مونتاژ است، تعلق می گیرد که این افراد از پیشینه های دیگران استفاده می کنند اما حجم محدودی از این بودجه به پژوهشگران خلاق و مولد تعلق می گیرد که به نظر می رسد این فرآیند باید به صورت برعکس انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه ما به پژوهشگران خلاق به عنوان حلقه ای برای اضافه شدن به علم و دانش دنیا نیاز داریم، افزود: یکی از فعالیت های اصلی کرسی های نظریه پردازی آن است که مرز میان پژوهشگر مولف و مونتاژگر و پژوهشگر مولد را تمیز دهد؛ در این راستا پژوهشگری که تولید علم دارد و صاحب نظریه است باید از جایگاه مطلوب تری برخوردار باشد و در بسیاری موارد حرف های نو و نظریات این پژوهشگران بدون پیشینه بوده بلکه خود پیشینه ساز هستند.

برگزاری در پنج محور

افروز با اشاره به عناوین کرسی های همایش ملی کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره گفت: این همایش در پنج کرسی با عناوین علوم عقلی، علوم نقلی، علوم اجتماعی (اقتصاد و جامعه شناسی)، هنر و معماری و علوم رفتاری (روانشناسی، اخلاق و تعلیم و تربیت) برگزار می شود که بخش علوم عقلی (حکمت و فلسفه) و نقلی پیشتر به قشر حوزویان اختصاص دارد.

وی عنوان کرد: برآیند این همایش در قالب لوح فشرده و کتابچه هایی از هر یک از بخش های مختلف کرسی ها منتشر خواهد شد و سند ملی به 19 تن از نظریه پردازان و نوآوران و منتقدان اعطا می شود.

این روانشناس یادآور شد: طی 10 سال گذشته صدها طرح نامه به دبیرخانه کرسی های نظریه پردازی ارسال شد که با داوری های انجام شده 21 نظریه نهایی شد و در این همایش از این 19 طرح تقدیر ملی و چیزی شبیه تقدیر از چهره های ماندگار به عمل خواهد آمد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: مسئولان و رهبران علمی کشور باید بدانند کرسی نظریه پردازی چیست و چه ضرورتی دارد و سپس متولیان دانشگاهی این مسئله را باور کرده و در حقیقت هم اندیشی و باور برای برپایی کرسی های نظریه پردازی صورت بگیرد ضمن آنکه باید دانست کرسی های نظریه پردازی گپ دوستانه نیست بلکه نظریه پرداز باید در خصوص مبانی علمی نظری خود بسیار قوی بوده و بر پیشینه موضوع خود تسلط داشته و بتواند نظرات خود را مقابل نظریه پرداز رقیب مطرح کرده و در خصوص آن نقد و بررسی جدی صورت بگیرد، وقتی این اتفاق افتاد شاهد تبلور رفتارها خواهیم بود چرا که رفتارها در بستر باورها شکل می گیرد و هر اندازه باورها غنی تر باشند بسترهای بیشتری برای تبلور اندیشه ها فراهم می شود.

افروز با اشاره به ملاک و معیار انتخاب 19 نظریه پرداز یادشده بیان کرد: اساتیدی هستند که صاحب نظریه اند اما طرح نامه های خود را بنا به دلایلی به دبیرخانه ارسال نمی کنند و در حقیقت پای در میدان نمی گذارند در این راستا دبیرخانه تمهیداتی اندیشیده است که به سراغ صاحبان نظریه رفته و از آنها دعوت به عمل آورند.

وی با اشاره به دلایل عدم تمایل برخی از اساتید برای ارایه نظریه های خود تصریح کرد: متاسفانه بعضی از این اساتید حوصله پیگیری این موضوع را نداشته و دسته ای دیگر رغبتی ندارند نظریات آنها به بوته نقد گذاشته شود بنابراین نظریات خود را در محافل خصوصی مطرح کرده و در محافلی که باید به داوری گذاشته شده و نقد شوند، ارایه نمی کنند چرا که نگران رد شدن نظریه خود هستند.

بیان نظریه یعنی برخورداری از شجاعت، جرأت و فرصت کافی

وی ادامه داد: بنابراین افرادی که نظریه های خود را مطرح کرده اند از شجاعت، جرأت و فرصت کافی برخوردار بوده و پس از آن طرح نامه های کرسی های نظریه پردازی را تکمیل و سپس مستندات علمی خود را ارایه دادند که پس از ارزیابی اولیه و تشخیص اعضای کرسی های نظریه پردازی مبنی بر اینکه طرح نامه حرف تازه ای برای گفتن دارد از استاد مربوطه دعوت به عمل آمد تا نظریه نوی خود را در جلسه داوری با حضور ناقدان توانا و داوران ارایه داده و پس از پالایش های لازم نظریه مذکور به عنوان نظریه ای جدید تشخیص داده شود که در این راستا برخی از کرسی های نظریه پردازی بین 2 تا 5 سال به طول انجامید.

وی با تاکید بر اینکه داوری و نقد نظریه های ارسال شده به صورت عالمانه و عادلانه انجام می گیرد و سوگیری شخصی در آن دخالتی ندارد، بیان کرد: طی 10 سال گذشته 20 کرسی نظریه موفق داشته ایم که این نشان می دهد کار به صورت جدی دنبال می شود.

افروز در پایان سخنان خود به امتیازاتی که به اساتید صاحب نظریه تعلق می گیرد، اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از این تسهیلات آن است که استاد می تواند در تمام دانشگاه های کشور حضور یافته و نظریه خود را بار دیگر به بوته نقد و بررسی گذاشته و حرف تازه خود را ارایه کند و طی چند سال بعد نیز نظریه خود را به روز کرده و سه تا چهار نوبت بتواند از امتیاز حضور در کنگره های جهانی برخوردار شده که البته در صورت لازم این رقم به پنج نوبت نیز افزایش می یابد.

پایان پیام/