به گزارش خبرگزاری شبستان از قم به نقل از مرکز فقهی ائمه اطهار، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در دیدار جمعی از محققان و پژوهشگران رشته معماری تهران ، اظهار داشت: براي ما جای خوشحالی دارد که اسلام، به ویژه فقه در اين زمينه‌هايي که براي شما سؤال وجود دارد اصول، ضوابط و کلياتي را بيان فرموده که ما مي‌توانيم در پرتو آنها جزئيات را هم جواب بدهيم.
وی با بیان این‌که جوهره و خاصيت فقه شيعه اين است که در مواردي به صراحت ورود پيدا کرده و گفته اين واجب، مستحب، حرام يا مکروه است، گفت: البته فقه در يک جاهايي هم ورود پيدا نکرده، چون به اختلاف شرايط، زمان، اشخاص و امکنه تغيير پيدا مي‌کند که از آن به منطقة الفراغ تعبير مي‌کنيم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: فقيه بايد در اين موارد هنر فقاهت خودش را نشان بدهد و مناسب با خصوصياتي که وجود دارد از حيث زمان، مکان، اشخاص، آب و هوا و همه شرايطي که دخيل در حکم است ورود پيدا کند و نظر بدهد.
فقه و فقاهت قدرت پاسخ به همه سؤالات را دارد
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به این که کنار فقه بايد علوم ديگر مثل تاريخ هم مطرح باشد، ابراز کرد: فقيه بي‌نياز از مراجعه به تاريخ نيست اما می‌توان با قاطعیت گفت که فقه و فقاهت قدرت پاسخ به همه سؤالات را دارد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی در تبیین سخنان خود بیان کرد: براي روشن‌تر شدن بحث کتاب وسائل الشيعه را ملاحظه فرماييد. در کتاب الصلاة به مناسبت تبيين حکم مکان نمازگزار بابي دارد به نام «ابواب احکام المساجد» وجود دارد که اگر به عناوين اين باب مراجعه کنید پاسخ بسياري از سؤالات خود را مي‌يابيد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پاسخ به این سؤال که آيا کثرت مسجد مطلوب اسلام هست يا نه، گفت: آيا يک مسجد مرکزي در هر شهر درست کنيم که همه به آنجا بروند يا در هر محله‌اي مسجدي بسازيم که مردم در آن اجتماع کنند و يا هر دو باشد، محتملاتي است که وجود دارد و در اين زمينه رواياتي هم وارد شده است. «باب استحباب بناء المساجد ولو کانت صغيرةً» چه مي‌خواهد بگويد؟
وی با اشاره به روايتي صحیح السند از امام صادق(ع) که فرمودند: «مَنْ بَنَى مَسْجِداً بَنَى اللهُ لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ»، بیان کرد: فردي در مسير مکه با حضرت برخورد کرد، سوال نمود من قطعه زميني را سنگ‌چين کرده و آنرا مسجد قرار داده‌ام آيا اين روايت شامل من هم مي‌شود؟ حضرت فرمود بله؛ از اين روايت مي‌شود استفاده کرد که اسلام مي‌خواهد مساجد متعدد باشد هرچند با مساحت کوچک
اسلام مي‌خواهد مسلمين با مسجد ارتباط داشته باشند
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ادامه داد: درست است که در مساجد بزرگ اجتماعات عظيم يک شکوهي براي مسلمين ايجاد مي‌کند ولي فوق اين اثر اجتماعي و سياسي، اصلاً اسلام مي‌خواهد مسلمين با مسجد ارتباط داشته باشند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که براي اهالي هر محله بايد دسترسي به مسجد آسان باشد، ابراز کرد: اگر بنا باشد براي نماز صبح يک ساعت راه بروند تا به مسجد برسند تعداد کمي موفق به حضور در مسجد خواهند شد.
ساختمان‌ها و مغازه‌هاي اطراف مساجد بايد با شأن مسجد سازگار باشند
آيت‌الله فاضل لنکرانی با تأکید بر این‌که مساجد در اسلام از حرمت ویژه‌ای برخوردار هستند، اظهار داشت: اين که در کنار مسجد، محلي قرار دهند مثل سينما، اصلاً با شئون مسجد سازگاري ندارد و در روايات ما از اينگونه امور نهي شده است؛ ساختمان‌ها و مغازه‌هاي اطراف مساجد بايد با شأن مسجد سازگار باشند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم دوری مساجد از تجملات را امری ضروری خواند و گفت: این‌که می‌گویند در تهران مي‌خواهند براي 400 مسجد مناره درست کنند در حالي که ساخت مناره‌هاي طولاني در فقه ما کراهت دارد کاری عجیب است و در باب 25 احکام مساجد که عبارت است از «باب کراهة الطول المنارة و استحباب کونها مع سطح المسجد» به این مسأله اشاره شده است.
وی در ادامه سخنان خود با بیان این‌که در آن زمان موضوع آپارتمان‌نشيني مطرح نبوده که سوال شود آيا طبقات بالا مثلا طبقه دهم را مي‌توان مسجد قرار داد يا نه، گفت: موضوع این مسأله مطرح نبوده و اين را اکنون فقه بايد پاسخ بدهد که آيا اين کار جايز است يا نه.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در تبیین مسأله فوق بیان کرد: در ارتکاز فقها و ذهن فقهاي ما اين است که زمين مسجد از تخوم أرض إلي السّماء السابعة، يعني از عمق آن زمين تا آسمان هفتم مسجد است، ولي در تحقيقي که بنده داشتم اين حکم مختص «مسجد الحرام»، آن هم فقط نسبت به کعبه است و روايتي را نديدم که عموميت داشته باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: حال فرض کنيد در جايي مسجد ساخته‌اند. چنانچه بخواهند در زير مسجد طبقه‌اي براي وضوخانه درست کنند، آقايان مي‌گويند جايز نيست مگر اينکه در آنجا فقط شير آب براي وضو گرفتن قرار دهند و غير از آن جايز نيست. اينها نکاتي است که وجود دارد و بايد نسبت به آن تحقيق بيشتري صورت گيرد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که من اين مطلب را در فقه شيعه نديده‌ام اما در فقه اهل‌سنت ديدم که بعضي از آنها مي‌گويند مسجد بايد در وسط شهر باشد، ابراز کرد: اين هم يک سوال است که جاي مسجد کجا بايد باشد؟
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر این‌که بحث معماري اسلامي منحصر به مسجد نيست، اظهار داشت: مناسب است کسانی که در رشته علوم انساني مي‌خواهند تحول ايجاد کنند اين باب احکام مساجد و رواياتش را به صورت روشن و واضح جمع‌آوري کنند هرچند اينکه بيان تکليف اين روايات کار فقيه است.
وی تصریح کرد: با ملاحظه روايت «مَنْ بَنَى مَسْجِداً بَنَى اللهُ لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ» نمی‌توان گفت در يک کوچه 20 تا مسجد درست کنند و یا در روستاي کوچکي که 20 خانوار بيشتر ندارد پنج مسجد درست کنيم.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که گاهي اوقات تعدد مساجد در محيط‌هاي کوچک موجب دو دستگي و نزاع بين مردم خواهد شد، گفت: اينها عناويني است که در مسجد سازي نقش دارد و باید به آنها توجه کرد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد:اگر روي اين ابواب تحقيق و مجموعه خوبي تنظيم شود و در اختيار دانشجويان رشته معماري قرار گیرد، شاهد تحول در سبک معماري خواهيم بود؛ در کتاب وسائل الشيعه بعد از «أبواب أحکام المساجد»، ابواب ديگري به نام «ابواب احکام المساکن» بيان شده است. خانه‌اي که انسان مي‌خواهد در آن زندگي کند چطور بايد باشد؟
آیت‌الله فاضل لنکرانی با تأکید بر این‌که آپارتمان‌سازي نه تنها جزء فرهنگ ما بلکه جزء دين ما هم نيست، اظهار داشت: دين ما نسبت به ساختمان‌هاي بلند مرتبه نظر مساعد ندارد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: امروز اگر به بررسي پرونده جرايمي که در دادگستري‌ها مطرح است بپردازيم، بسياري از جرايم معلول آپارتمان نشيني است؛ از قتل‌ها، نزاع‌ها، مسائل اخلاقي و سرقت‌ها و حتي ممکن است به مسائل سياسي هم کشيده شود.
وی با بیان این‌که از منظر روانشناسان نيز آپارتمان نشيني آسيب‌هاي روحي و رواني به دنبال دارد، گفت: کسي که آپارتمان‌نشين است، نه حياط دارد و نه آسمان و ستارگان را مي‌بيند، به ویژه الآن که جلوي هر پنجره انواع و اقسام پرده‌ها را نصب مي‌کنند که کنار زدنش از ديوار هم مشکل است، آدميان يک زندان با سليقه خود ايجاد کرده و در آن زندگي مي‌کنند.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با استناد به روایت «مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ يَتَّسِعَ مَنْزِلُهُ» وسعت منزل را مستحب دانست و گفت: در مقابل اگر منزل کوچک و ضيق باشد کراهت دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در هر فرهنگي رايج است اگر کسي چيزي به انسان هديه داد مخصوصاً اگر آن فرد پدر باشد انسان با آن ذهن متعارف يا فرهنگ موجود مي‌گويد من اين را به هيچ کسي نمي‌دهم چيزي است که پدرم به من داده است اما در روايات اين را استثنا زده و فرموده‌اند: اگر پدر منزل کوچک و تنگي براي انسان تهيه کرد اگر بخواهد آنرا عوض کند نه تنها اشکالي ندارد بلکه مستحب هم هست.
آیت الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که بحث کراهت تماثيل و صور اختصاص به مسجد ندارد، بیان کرد: وجود مجسمه‌ها، تمثال‌ها، تابلوهاي عکس در خود منازل هم کراهت دارد. وقتي انسان نماز مي‌خواند حتي اگر مقابل انسان نباشد و پشت سرش قرار گرفته باشد ثواب نماز کم مي‌شود و کراهتش به قوت خود باقي است.
وی ادامه داد: در مورد ارتفاع خانه و ديوار آن چه مقدار مجاز هستيم ارتفاع آنرا بالا آوريم؟ در همان بحث آپارتمان نشيني که گفتم مطابق با موازين ديني ما نيست، صاحب وسائل يک بابي دارد که بناء يک خانه نبايد بيش از هفت ذراع باشد ارتفاع هر منزل از سطح زمين بايد سه متر و نيم باشد، البته بايد بحث اجتهادي بشود که آيا اين اندازه‌اي که ذکر شده به لحاظ اين بوده که در آن زمان اصلاً از اين مقدار بالاتر نمي‌ساختند و حکم مطابق عرف آن زمان بيان شده يا اينکه اين متراژ خودش يک ملاک است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) «إِنَّ اللهَ وَكَّلَ مَلَكاً بِالْبِنَاءِ يَقُولُ لِمَنْ رَفَعَ سَقْفاً فَوْقَ ثَمَانِيَةِ أَذْرُعٍ أَيْنَ تُرِيدُ يَا فَاسِق»، گفت: امام صادق(ع) مي‌فرمايند: کسي که بيش از هشت ذراع (چهار متر) سقفش را بالا برد ملکي به او مي‌گويد اي فاسق تا کجا مي‌خواهي بروي؟ گويا اين کار يک تفرعن در انسان ايجاد مي‌کند و اسلام با روحيه تفرعني و خود بزرگ بيني در انسان مخالف است. الآن هم مي‌دانيد افراد خيلي مرفه و رفاه طلب در آپارتمان هم که مي‌خواهند زندگي کنند طبقات بالا را مي‌گيرند.
وی ادامه داد: در مورد مساحت خانه هرچند در روايات ما مسأله سعه منزل مطرح شده است ولي روايات ديگري مي‌گويد اگر مساحت خانه زيادتر از حد کفاف باشد کراهت دارد. از طرف ديگر مي‌گويد اگر خانه‌اي که ساختي خيلي بزرگ بود، يک مقدارش را نياز نداري و خالي از سکنه است و بدون استفاده مانده است، آن را خراب کن.
اسلام نهي مي‌کند از اينکه يک جاي خالي در خانه باشد
آیت‌الله فاضل لنکرانی افزود: خيلي عجيب است که اسلام اجازه تخريب مي‌دهد مي‌گويد اگر واقعاً به آن قسمت نياز نداري، نه خودت و نه ديگري، براي الآن يا آينده‌ات هم به آن نيازي نيست، مي‌داني هيچ وقت نياز به اين دو اتاق نداري آن را خراب کن، يعني اسلام نهي مي‌کند از اينکه يک جاي خالي در خانه باشد.
وی با بیان این‌که الآن قریب يک ميليون خانه آپارتماني خالي در تهران داريم، گفت: اسلام نهي کراهتي و تنزيهي مي‌کند از اينکه يک مکاني درست شود و خالي بماند و مورد نياز نباشد، اين يک مطلب مهمي است که مردم و مسؤولان به آن توجه ندارند.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به این‌که راجع به نورگيري منازل و اينکه خانه حتماً بايد درب داشته باشد، روايت داريم، ابراز کرد: خوابيدن در خانه‌اي که درب ندارد کراهت دارد، در زمان طاغوت به اينجا رسيده بودند که خانه‌ها و ويلاهاي شمال کشور را بدون درب بسازند يک چيزي مثل فنس دور آن مي‌کشيدند، اين مورد نهي واقع شده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که معماری ما امروز غربی شده است، اظهار داشت: در روايات ما از تشبه به اهل کفر نهي شده است، عمدتاً اين تشبه به اهل کفر در مورد لباس و کراوات و ريش و سبيل ذکر مي‌شود، ولي منحصر به همين موارد نيست، اصلاً در اسلام نسبت به اينکه منازل و ساختمان‌هاي مسلمين شبيه به ساختمان‌هاي کفار شود نهي شده است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم ادامه داد: البته اينجا يک بحث مفصل مطرح مي‌شود که اين رواياتي که مي‌گويد «اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّين» علم را فرا گيريد ولو از کافر، معماري يک علم و هنر است که دنيا به آن رسيده و زيبايي خاص خودش را دارد، اين زيبايي چه ربطي به دين دارد؟ فطرت انسان زيبايي را مي‌طلبد. رومي‌ها يک نوع از آن را دارند، ايراني‌ها يک نوع و ديگران نوع ديگر اما در کنار اين بحث، اگر ساختمان مسلمان‌ها شبيه به يهود شد، اسلام اين را نهي مي‌کند، چرا؟
اسلام مي‌خواهد مسلمان‌ها محفوظ بمانند
آيت‌الله فاضل لنکرانی بیان کرد: اين مسأله هم از جهت روان شناسي ثابت است و هم در دين آمده، اگر انسان يک قدم به سمت انحراف و گناه برود قدم دوم را بلندتر و با سرعت بيشتري برمي‌دارد، قدم سوم را با سرعت خيلي بيشتر برمي‌دارد، در فرهنگ هم همينطور است، ما امروز از ساختمان کفار خوشمان مي‌آيد فردا هم مي‌گوئيم غذاهايشان چطور است پس فردا مي‌گوييم لباس‌هايشان چطور است و آرام آرام به سمت آنها کشيده مي‌شويم، اسلام مي‌خواهد مسلمان‌ها محفوظ بمانند، و الا هيچ عاقلي، هيچ ديني با اصل زيبايي و با خلق زيبايي مخالف نيست.
وی افزود: يک نمايي خيلي زيباست، اما وقتي مسلمان‌ها داخل آن رفتند و پرسيدند چه کسي اينها را درست کرده؟ مي‌گويند يهودي‌ها درست کردند سراغ مي‌گيرند چيزهاي ديگري هم دارند يا خير؟ آرام آرام به آنها نزديک مي‌شوند، در روايات ما از مطلق تشبّه به يهود و کفار نهي شده تا فرهنگ آنها در سرزمين مسلمين نفوذ پيدا نکند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این‌که بايد امروز براي معماري ما يک ملاکي قرار داده شود، ابراز کرد: اين برج‌ها و ساختمان‌هاي بلند مرتبه خودش يک نوع تشبه است، البته ممکن است مصاديق آن در زمان‌هاي مختلف فرق پيدا کند، کراوات در آن زمان که فقط غربي‌ها از آن استفاده مي‌کردند علامت شباهت به کفر بود اما امروز که در بسياري از کشورهاي اسلامي مسلمان‌ها از آن استفاده مي‌کنند از موضوع شباهت خارج شده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در مورد معماري هم اگر به قدري مسلمان‌ها از آن استفاده کنند که ديگر يادآور کفر و يهود نباشد باز اشکالي ندارد. اين مسائل با مرور زمان تغيير پيدا مي‌کند. يک قاعده‌اي در فقه وجود دارد که بايد قاعده کار معماري قرار گيرد و ريشه قرآني هم دارد.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) افزود: در سوره مبارکه هود آيه 61 خداي تبارک و تعالي مي‌فرمايد «وَ إِلى ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فيها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَريبٌ مُجيب» خدا از انساني که در زمين خلقش کرده است يک چيز طلب مي‌کند «واستعمرکم فيها» مي‌خواهد که اين زمين را آباد کنيد، اين آيه مي‌تواند منشأ بسياري از ضوابط باشد اينکه ساخت و ساز خوب و با کيفيت باشد.
وی ادامه داد: چون هر چه موجب عمران و آبادي بشود مصداق «واستعمرکم فيها» است. کيفيت استحکام، زيباسازي نماي بيرون و درون ساختمان يک نوع عمران و استفاده صحيح از زمين است البته با لحاظ قيودي مثل عدم تشبه به يهود و کفار و... اين يک قاعده و ضابطه کلي است که مي‌توانيد از آيه استفاده کنيد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از امام علی(ع)، بیان کرد: در زمان اميرالمؤمنين(ع) استفاده از آجر به‌عنوان مصالح ساختماني مختص متمول‌ها بوده است و غالب مردم خانه خود را با خشت و گل درست مي‌کرده‌اند. اميرالمؤمنين از کنار خانه‌اي که با آجر ساخته شده بود گذر کردند. حضرت سؤال فرمودند اين خانه مال کيست؟ گفتند مال مغرور است که حالا يا اسمش مغرور بوده يا آدم مغروري بوده است، سپس از کنار بناء آجري ديگر عبور کردند و فرمودند اين هم يک مغرور ديگر است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که امروز بعضي‌ها فريب ساختمان‌هاي خود را مي‌خورند و به آن مغرور مي‌شوند، ابراز کرد: در روايات اين مطلب که انسان ساختماني درست کند براي اينکه به چشم مردم کشيده شود و بگويند سنگ گرانيت متري 200 هزار تومان در آن به‌کار رفته مورد نهي واقع شده است، البته برخي از اين احکام در اختيار شما نيست مردم به ذوق و سليقه خودشان دنبال مي‌کنند و شما بايد آن اساس معماري را طراحي کنيد. منتها بايد مردم را با ضوابط شرعي ساختمان‌سازي آشنا کرد.
وی با اشاره به روایات منزل را دارای یک قداست ویژه دانست و گفت: البته به این نکته کمتر توجه مي‌شود. بنابراین براي ورود و خروج در منزل، نور آنجا، نظافت و تزئين و خصوصيات ارتفاع خانه آدابي ذکر شده است.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که حضور در منزل يک آداب و خروجش آدابي ديگر دارد، افزود: ملائکه الهي نسبت به منزل و رفتار افراد در داخل خانه يک توجه خاص دارند وقتي هم که از منزل بيرون مي‌رود مخصوصا کساني که دنبال علم و رزق حلال مي‌روند مورد توجهات ديگر قرار مي‌گيرند.
اگر کسي بنايي را به عنوان ريا بسازد تا به چشم ديگران بکشد، اين کار حرام است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم بیان کرد: در باب تحريم البناء رياءً و... صاحب وسائل فتوا مي‌دهد که اگر کسي بنايي را به عنوان ريا بسازد تا به چشم ديگران بکشد، اين کار حرام است.
وی در ادامه خطاب به دانشجویان و محققان رشته معماری، گفت: اين مطلب را عرض کردم تا بدانيد، هرچند الحمدلله خودتان هم اطلاع داريد که واقعاً فقه اسلام و تشيع به معماري و سبک زندگي مسلمانان توجه دارد.
آيت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) آمادگی دارد تا به سؤالات شما در باب معماری از منظر فقه پاسخ دهد، اظهار داشت: مطمئن باشيد که جواب روشني به سؤالات شما داده خواهد شد. به هرحال لازم است شما عزيزان با حوزه علميه ارتباط وسيع داشته باشيد.
وی بیان کرد: يک روز آقاي قرائتي به من فرمود بيش از 400 آيه و روايت راجع به معماري مسکن و ... پيدا کرده‌ام، البته روايات که خيلي فراوان است اما ايشان به بعضي از آيات هم اشاره داشت.
چطور شد که امروز معماري ما وارث معماري فرانسه و آلمان شد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که خوب است اين مطالب در متون درسي دانشگاه‌ها راه يابد، گفت: اگر تحول بخواهد ايجاد شود يک راه آن همين است، چطور شد که امروز معماري ما وارث معماري فرانسه و آلمان شد؟ چون آنها متون‌شان را ترجمه کردند و به دانشگاه‌هاي ما فرستادند، حالا هم اگر بچه مسلمان‌ها و متدينين با موضع دين آشنا شوند نتيجه‌اش اين خواهد شد که محسّنات و ضوابط خوب آنها را برمي‌دارند و با تطبيق بر ضوابط ديني ما آنرا تلفيق مي‌نمايند. ما نمي‌خواهيم به صورت کلّي، هر آنچه که از طرف غرب مي‌آيد تخطئه کنيم، اين کار درستي نيست.
وی ادامه داد: اگر براي استحکام ساختمان فرمول محاسباتي را ارائه دهند. اين که اسلامي و غير اسلامي ندارد، بايد ما از علم و دانش آنها که فرهنگ غرب در آن رسوخ نکرده، استفاده کنيم اما بدانيم خيلي از متون دانشگاهي ما چه در معماري يا علوم ديگر وارث فرهنگ غرب است. اين را کسي نمي‌تواند منکر شود، بايد در تحول علوم انساني ما ضوابط ديني خود را به ميدان بياوريم و با توجه به اين ضوابط ديني و فرمول‌هاي علم معماري يک معماري جديد اسلامي ارائه بدهيم.
حفظ فرهنگ و سنت ايراني در برابر فرهنگ غرب خود يک ارزش است
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) خاطرنشان کرد: در کشور ما يک معماري سنّتي وجود داشت اما اينکه آن معماري سنّتي با توجه به همه اين جهات ديني همراه بوده يا نه؟ براي ما روشن نيست، منتها حفظ فرهنگ و سنت ايراني در برابر فرهنگ غرب خود يک ارزش است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در ادامه خطاب به دانشجویان و محققان رشته معماری گفت: در وهله اول توکل‌تان بر خدا باشد، همانطور که رهبر معظم انقلاب(دام ظلّه) به صورت جدي دنبال اين جريان هستند، اين از برکات نظام و حکومت اسلامي است که امروز رهبري دور انديش دغدغه اين مسائل را دارند، ايشان دنبال اين است که تحولي در علوم انساني به وجود آيد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی ادامه داد: بايد همه دانشگا‌هيان، حوزويان، اهل فکر، با ارتباطات اساسي در مقام هم انديشي برآيند، نه اينکه يک همايش برپا کرده ميلياردها ريال هم خرج کنند و فايده چنداني نداشته باشد! بايد کار به‌طور اساسي انجام شود.
وی افزود: در مرکز فقهي راجع به سلاح‌هاي کشتار جمعي، ما محققين برجسته حوزه را دعوت کرديم برخي از، سياسيون و حقوقدانان و نيز برخي از متخصصين در فيزيک را هم دعوت کرديم تا کاملاً براي ما روشن کنند که سلاح هسته‌اي و سلاح‌هاي کشتار جمعي چيست و دايره تخريبش چقدر است؟ چندين جلسه برگزار کرديم تا از اين جلسات چند مقاله درجه يک بيرون آمد و بحمدالله مورد استفاده و استناد مسؤولان مذاکرات هسته‌اي قرار گرفت و در مذاکرات مطرح کردند که حوزه ما اين حرف را مي‌زند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: خود من هم در همايشي که سازمان انرژي اتمي برگزار شد سخنراني کردم. پس از اتمام سخنانم آقاي سلطانيه به من گفت اي کاش اين مطالب شما را من دو سال پيش مي‌دانستم و در جلسات آژانس از آن استفاده مي‌کردم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان کرد: سؤال‌هاي خود را پيگيري کنيد تا به يک جواب کامل برسيد سپس آن جواب را در متن درسهاي دانشگاه تزريق کنيد تا براي ده سال ديگر، مهندسين و جواناني که در اين رشته تربيت مي‌شوند با اين فکر جلو بيايند و دنبال اين مظاهر غربي نروند که آثار زيان‌‌باري براي مردم ما به همراه دارد.
وی افزود: نکته دوم اينست که بايد توجه داشته باشيد که اين روايات را بايد يک فقيه جمع‌بندي کند. بعضي از اين روايات قضيه خارجيه است، نظير آنکه اشاره کردم کراهت دارد ارتفاع خانه از سه متر و نيم بالاتر باشد، ممکن است يک فقيهي بگويد اين مربوط به زماني بوده که بقيه منازل هم ارتفاعش در همين اندازه بود.
آیت‌الله فاضل لنکرانی اظهار داشت: در اين‌صورت ملاکي که ما از حديث استفاده کنيم اين است که دين حکم اين موضوع را مطابق عرف هر جامعه‌اي قرار داده، اگر در يک منطقه ارتفاع همه خانه‌ها ده متر است، ساخت خانه 20 متري کراهت دارد، اما در محل ديگر که همه خانه‌هايشان 20 متري است اشکالي ندارد. از جهت سند روايات ما در باب مستحبات و مکروهات براي سند اعتبار زياد قائل نيستيم چون قاعده‌اي به نام تسامح در ادله سنن وجود دارد که مشهور مي‌گويند طبق اين قاعده ضعف سند احاديث در باب مستحاب و مکروهات جبران مي‌شود.
وی با بیان این‌که بايد فضاي ذهني دانشگاه اين باشد که ما راجع به اين مسائل در فقه حرف داريم، گفت: الآن شما اگر از خيلي از معمارها و اساتيد دانشگاه سؤال کنيد که در اسلام راجع به احکام مساکن چيزي هست؟ مي‌گويند چيزي نشنيده‌ام.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که بررسي دقيق روايات سنداً و دلالتاً مربوط به حوزه‌هاست، افزود: شما الآن سؤال مي‌کنيد در زمان ما آپارتمان نشيني جايز است يا جايز نيست؟ مستحب است يا مکروه؟ اين را ما بايد بررسي کنيم، و نتيجه تحقيق را ارائه مي‌دهيم. اين نتيجه براي آقايان مفيد خواهد بود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خطاب به دانشجویان و محققان عرصه معماری بیان کرد: سؤالات خود را روشن و منقح براي ما بفرستيد، ممکن است براي تبيين بيشتر بعضي از موضوعات نشست‌هاي علمي نيز برگزار کنيم.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: بنده معتقدم نسبت به اين جواب‌ها در محيط خودتان کار کنيد و به نکات مؤثرش توجه نماييد. ممکن است ما از برخي نکات غفلت کرده باشيم پيگيري کرده تا آن نکات نيز تذکر داده شود.
ما معتقديم اساس علم آميخته با دين است
آيت‌الله فاضل لنکرانی بر ضرورت ارتباط هر چه بيشتر مجموعه دانشگاه‌ها و مراکز علمي تحقيقاتي با حوزه علميه تأکید کرد و گفت: نه بخاطر اينکه چون حکومت، حکومت روحانيت و نظام منسوب به اينهاست بلکه ما معتقديم اساس علم آميخته با دين است و علم بدون دين اصلاً نتيجه خوبي ندارد، از این رو هر عالمي در هر رشته‌اي اگر بخواهد موفق باشد، چنانچه مرتبط با دين باشد به نتايج خوبي مي‌رسد.
وی با بیان این‌که متأسفانه در دانشگاه اين فضا نه تنها وجود ندارد بلکه خلافش حاکم است، ابراز کرد: يکي از چيزهايي که ما بعد از انقلاب موفق به ايجاد آن نشده‌ايم احساس نياز به دين و مراجعه به دين در مجموعه‌هاي علمي است. چنين احساسي اکنون خيلي ضعيف است بلکه برعکس عده‌اي احساس تقابل مي‌کنند که اين علوم چه ربطي به دين و روحانيت دارد.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: به هرحال اين مشکلي است که در همه مراکز علمي دانشگاهي ما وجود دارد، ولي آن مقداري که ما توانايي داريم و به مقداري که وظيفه ما است آمادگي داريم تا اين ارتباط روز به روز بيشتر شود.
پایان پیام/
نظر شما