به گزارش خبرنگار شبستان؛ محسن اسماعیلی؛ عضو حقوق دان شورای نگهبان، در آئیین اختتامییه نخستین سمینار رسانه و آموزش شهروندی با اشاره به مولفه های حقوق شهروندی گفت: تا مدتی پیش و شاید تاکنون، در کشور ما قلم بدستانی وجود داشته و دارند که مساله مهم حقوق شهروندی را مقوله وارداتی و تجملاتی می‌دانند که نباید به آن بپردازیم، و اگر گاهی ناگزیریم بدان بپردازیم، به دلیل جدال با غرب است، این نگاه بسیار خطرناک و دارای آثار وحشت انگیزی است و همین نگاه بود که باعث پیدایش سکولاریسم در جهان شد.
وی افزود: پیوستگی دین و سیاست چیزی نبود که کسی بتواند آن را منکر شود؛ تعالیم انبیای الهی به روشنی نشان آز آمیختگی این دو مقوله بود، اما عملکرد بد حاکمان کلیسا در قرون وسطی باعث شد که برای شانه خالی کردن از زیر این آموزش‌های فطری، عده‌ای به فکر جدایی دین و سیاست بیافتند.
اسماعیلی با بیان اینکه به فرموده امام علی (ع) انسان فطرتاً آزاد است و هیچ کسی نمی تواند با هیچ بهانه ای آزادی انسان را نادیده بگیرد، تصریح کرد: وقتی اربابان کلیسا به این خواست فطری بشر پشت کردند و کرامت و آزادی عمل انسان را ندیده گرفتند، همه وفاداران به آنها، به تدریج به مخالفان آنها تبدیل شدند.
او با اشاره به اندیشه ها و آثار شهید مطهری درباره دلایل پیدایش سکولاریسم، افزود: ایشان تصریح می‌کند که برخلاف تصور رایج، پیدایش سکولاریسم به دست انسان‌های غیر متدین نبود، بلکه به دست متدینان بود که برای نجات کلیسا دست به این کار زدند.
این استاد دانشگاه، ادامه داد: ایشان سکولاریسم را زاییده‌ی درد روشنفکران علاقه‌مند به بقای دین می داند و می نویسد سهم ما مسلمان‌ها کم نبوده، بویژه در دوران بنی عباس آنقدر حقوق شهروندان را نادیده گرفتند که سکولاریسم نیز با آنکه با مبانی اسلام ناسارگار بود، در جهان اسلان رشد کرد که شاید اکنون هم رگه‌ای از آن دیده شود،اما تفکر ناب اسلامی روشن است و با صدایی رسا فریاد می زند، چنین انحرافی را نمی پذیرد.
اسماعیلی با اشاره به اندیشه های مرحوم آیت الله نایینی در خصوص حقوق شهروند اظهار داشت: بیش از یکصد سال پیش با تشکیل دولت شهرها در ایران، یکی از بزرگترین فقها رساله‌ای با عنوان «تنبیه الامه» می‌نویسد که بر تارک اندیشه می درخشد، ایشان با صراحت تاکید می‌کند که حکومت اسلامی برای احیای حقوق شهروندی است؛ اگر قرار باشد یکی را فدای دیگری کنیم، حکومت است که برای پاسداری از حقوق شهروندی باید اقدام کند.
اسماعیلی در ادامه با بیان اینکه از منظر قرآن هیچ کسی با هیچ بهانه ای نمی تواند حقوق انسان را از او بگیرد، گفت: شهید مطهری در کتاب سیری در نهج البلاغه می نویسد: اینکه قرآن کریم می‌گوید آسمان و زمین را برای تو آفریدیم، برای این است که انسان بداند دارای حقوق و جایگاهی است که هیچ کس با هیچ بهانه‌ای نباید آن را از او بگیرد.
این استاد دانشگاه در ادامه یادآور شد: امام علی(ع) بعد از آنکه حکومت را پذیرفت، فرمود: "اگر حکومت را می پذیرم برای برپایی ارزش‌های اسلامی و حقوق انسانی است"؛ البته در صدر همه احکام اسلامی و اولین خواست خداوند از حکومت دینی،حفظ حرمت شهروندی است. امام علی در چندین جا تأکید فرمود که شما برگردن من به عنوان حاکم حقی دارید و من هم به گردن شما حقی دارم. اسماعیلی تصریح کرد: به گفته امیرالمومنین(ع) شهروندان حق و تکلیف را با هم دارند.
وی افزود: حقوق جمع کلمه حق نیست بلکه اسم جمع بوده و به معنای مجموعه‌ی امتیازات و تکالیف قانونی است که شهروندان دارند؛ امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند وقتی حقوق شما را من ادا کردم، نوبت این می‌رسد که شما حقوق مرا رعایت کنید و حقوق شهروندی مقدم بر حقوق حاکم است.
اسماعیلی با تاکید مجدد بر این نکته که حقوق شهروندی تجملی نیست، عنوان کرد: حقوق شهروندی، به اساس یک نظام سیاسی وابسته است و به همین دلیل است که سازمان ملل چند سال پیش این دهه را دهه حقوق شهروندی نامید.
این حقوق دان عضو شورای نگهبان در ادامه با بیان اینکه علامه نائینی ولایت را اساس نظام سیاسی ما می دانست، تصریح کرد: ایشان می گوید، حرف زدن لازم نیست، بلکه باید عمل کرد، بنابراین کسی که سرپرستی مردم را دارد، باید حقوق آنها را به مردم آموزش دهد و اولین گام برای از بین بردن استبداد آگاهی دادن به شهروندان درباره حقوق آنهاست.
وی با تأکید بر این که تنها راه آموزش حقوق خشک شهروندی به شهروندان، ساده سازی آنهاست، خاطرنشان کرد: از چند سال پیش حرکت پایداری شروع شد و هفته گذشته صدمین شماره حقوق شهروندی منتشر شده که این کارها برای روزنامه هشمهری و شهرداری تهران هزینه‌بر بود اما به خاطر درک درست شهرداری تا امروز انتشار آن حتی یک هفته هم تاخیر نداشته است.
وی با تاکید بر اینکه کار بزرگ به ادامه دادن آن بستگی دارد اظهار کرد: کار دیگری که صورت گرفته، انتشار کتاب‌های مجموعه حقوق و زندگی شهروندی است؛ باید نشان بدهیم که اعتقاد داریم در عمل خود را مجری حقوق شهروندان بدانیم.
اسماعیلی در پایان با اشاره به مشکلات شهروندان ایرانی در مطالبه حقوق خود تاکید کرد: شهید مطهری بر این باور است که یکی از گلایه‌هایی که در جهان اسلام از ما دارند این است که غربی ها زبانشان حقوق است ولی ما زبانمان بیان موعظه و تکلیف است و نتوانستیم مردم را با حقوق و تکالیفشان آشنا کنیم که موجب شده مردم در مطالبه حقوق خود گرفتارند. شهید مطهری می‌گوید ما سعی کردیم ملت را به حدودشان آشنا کنیم، اروپاییان خطیب بودند و ما واعظ؛ گفته‌های آنها جنبه تحریک داشت و گفته‌های ما جنبه تسکین؛ وای به حال جامعه‌ای که فقط وضع و خطابه داشته باشد.
پایان پیام/
نظر شما