«لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسولِ اللهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ ... پيامبر خدا الگو و سرمشق نيكو و پسنديده‌ای برای شما است» (قرآن کریم، سوره احزاب، آیه 21) و به راستی که پیامبر عظیم‌الشأن اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) چه قبل از این که به پیامبری مبعوث شود و چه پس از آن دارای اخلاق نیکو و پسندیده‌ای بود به طوری که قبل از این که به پیامبری مبعوث شود، مردم به خلق و خوی آن حضرت آگاه بودند.
امروزه برخی افراد جامعه کارهایی خلاف عرف انجام می‌دهند که متأسفانه کار خود را تبعیت از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) عنوان می‌کنند، از جمله مردانی که با ازدواج مجدد، باعث متزلزل کردن بنیان خانواده می‌شوند و یا ازدواج‌های نامتعارف از نظر سنی که به اختلافات خانوادگی منجر می‌شود و وقتی علت را می‌پرسند می‌گویند که سنت رسول خداست، که این مسائل این سوال را ایجاد می‌کند که آیا می‌توان در هر موضوعی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) تبعیت کرد؛ بر همین اساس خبرنگار خبرگزاری شبستان در قم، گفتگویی با عبدالحسین طالعی عضو هیأت علمی دانشگاه قم داشته است که در پی می‌آید.
خصائص پیامبر(ص) از مسئله تبعیت استثنا شده است
عضو هیأت علمی دانشگاه قم عنوان کرد: در متون کلامی و فقهی شیعیان و اهل تسنن بخش‌هایی تحت عنوان «خصائص النبی» وجود دارد که شامل ویژگی‌های خاص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که این ویژگی‌ها ایشان را از پیامبران دیگر و همچنین سایر مسلمانان متمایز می‌کند.
طالعی اظهار داشت: ما قبل از این که بخواهیم ویژگی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را برای خود الگو قرار دهیم باید بررسی کنیم که این ویژگی جزء خصائص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هست یا نه.
وی با بیان این که خصائص از مسئله تبعیت استثنا شده است گفت: اگر در دین و یا در هر کاری اصلی و فرعی نکنیم و یا به بیان دیگر اولویت‌بندی نکنیم آن کار خراب می‌شود، یعنی در اولویت‌بندی باید دید که در آن کار خاص دنبال چه می‌گردیم و از کجا باید شروع کنیم.
طالعی با اشاره به این که مثال‌های زیادی در اولویت‌بندی وجود دارد افزود: اگر مریضی که هم بیماری قلبی دارد و هم ناخن پایش شکسته است به بیمارستان برود، دکتر از قلب او شروع می‌کند و ناخن پا، فدای قلب است که این منطقی است.
نتیجه آموزه‌های فله‌ای، عدم تشخیص اولویت‌هاست
عضو هیأت علمی دانشگاه قم تصریح کرد: ما در آموزه‌های دینی، مطالب را به صورت فله‌ای استفاده می‌کنیم، نتیجه این آموزه‌های فله‌ای این است که انسانی که گوش می‌دهد نمی‌داند کدام آموزه اصلی و کدام فرعی است، در نتیجه آشفته‌بازاری به وجود می‌آید که هر جا آموزش‌های دینی هست پر از سوالات بی‌مورداست و تشخیص ندادن اصلی و فرعی و آفات و گرفتاری‌هایی که ایجاد می‌کند حکایتی می‌شود.
طالعی افزود: برای کسی که از سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) چیزی یاد می‌گیرد اولویت بر این است که اخلاق کریمانه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) را یاد بگیرد تا مسائل فرعی که شاید شخصی و اختصاصی باشد.
وی با بیان این که خداوند با کسی تعارف ندارد و مثل شعرا نیست که شاعرانه و با مبالغه حرف بزند عنوان کرد: خدایی که به این ترتیب حرف می‌زند به کل دنیا متاع قلیل می‌گوید و همان خدا به اخلاق پیامبر اسلام (ص)، خلق عظیم می‌گوید، ما آن همه گذشت، تحمل و مدارا نسبت به منافقین و مخالفین را نادیده گرفتیم و بی‌خبر هستیم.
در زندگی پیامبر (ص) وابسته نبودن به دنیا و بندگی خداوند اصل است
عضو هیأت علمی دانشگاه قم ابراز داشت: حدیث معتبر از امام رضا (علیه السلام) است که جبرئیل بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شد و فرمود می‌توانم دو نهر بر تو جاری کنم یک نهر طلا و یک نهر نقره، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: اگر اختیار با من است من گزینه دیگری ترجیح می‌دهم، می‌خواهم یک روز گرسنه باشم و یک روز سیر تا در روز گرسنگی تو را بخوانم و تضرّع کنم و در روز سیری حمد و سپاس تو را به جا آورم، یعنی رسول خدا (ص) دوست دارد که مدام در خانه خدا باشد و احساس استغنا نکند.
طالعی با بیان این که احساس استغنا مهم است گفت: در جامعه فعلی ما چند نفر هستند که چنین سرمایه خدادادی را رد کنند؛ این است رمز عظمت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) که دنیا را هیچ می‌داند و فقط بندگی خدا را می‌خواهد و در خانه خدا رفتن را دوست دارد، در زندگی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وابسته نبودن به دنیا و محبت و بندگی خداوند اصل است.
عضو هیأت علمی دانشگاه قم با اشاره به قضیه ازدواج پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت خدیجه (علیهاالسلام) اظهار داشت: یک قولی وجود دارد که طرفدارانی دارد که حضرت خدیجه (علیهاالسلام) در زمان ازدواج با پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) 40 ساله نبوده است بلکه حدود 28 سال سن داشت، همچنین آن حضرت بیوه نبوده بلکه اولین ازدواجش بوده است.
طالعی ادامه داد: حضرت خدیجه (علیهاالسلام) پس از این که خواهرش از دنیا می‌رود، سرپرستی فرزندان وی را به عهده می‌گیرد که این قول در بین علمای شیعه طرفدارانی دارد از جمله در کتاب بحارالأنوار جلد 16 نقل شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه قم ابراز کرد: اگر ما این قول را بپذیریم اصل ماجرا که حضرت خدیجه (علیهاالسلام) هنگام ازدواج 40 ساله بوده است باطل می‌شود و اگر آن را نپذیریم به بحث اول برمی‌گردیم.
در آموزش‌های دینی تجدید نظر جدی شود
طالعی عنوان کرد: ائمه اطهار (ع) کارهایی انجام داده‌اند که به حکم وحی مأمور بودند، به عنوان مثال امام حسن مجتبی و امام جواد (علیهماالسلام) باطن همسران خود را می‌دانستند ولی خداوند امر کرده بود که با آنان ازدواج کنند، اگر ما بدانیم که باطن فردی ایراد دارد اجازه ازدواج با آن فرد را نداریم.
وی افزود: پس بهتر است کسی که می‌خواهد از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تبعیت کند از اصلی‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تبعیت کند و نه فرعیات زندگی آن حضرت؛ به عبارتی عوض کردن جای اصلی و فرعی مثل انسانی است که با سر پائین و پاها به طرف بالا راه برود، اعضای بدن همان است ولی جای پا و سر عوض شده است که خیلی مضحک می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه قم با بیان این که باید تجدید نظر جدی در آموزش‌های دینی شود گفت: در این تجدید نظرهای جدی باید اصلی‌ها و فرعی‌ها تبیین شود، آموزش‌ها باید نظام‌مند شود و زمانی که آموزش می‌دهیم عنوان کنیم که جایگاه هر موضوعی در دین اسلام کجاست.
تهیه و تنظیم: زهرا قربانی
نظر شما