علیرضا صدرا، عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان به بهانه فرارسیدن سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص عملکرد این شورا درباره پروسه تحول علوم انسانی، گفت: انقلاب اسلامی بزرگترین تحول نه تنها ایران، بلکه منطقه و حتی بنا به روایاتی از بزرگترین تحولات جهانی در دهه های قرن بیستم میلادی و در نیمه قرن چهاردهم شمسی است.
وی ادامه داد: ماهیت انقلاب اسلامی، ماهیت فرهنگی بود و رهبران آن از علمای دین بودند و به عبارتی ماهیت انقلاب هم دینی بود و هم سیاسی و علمی که نگاه کاملا فرهنگی داشت. بنابراین می طلبد در عرصه های فرهنگی و علمی، تحولات جدی متناسب با این ظرفیت انقلاب اسلامی و زمینه هایی که جمهوری اسلامی فراهم کرده، صورت گیرد که هم بتواند مطالبات انقلاب اسلامی و نظام سیاسی جمهور اسلامی را پاسخگو باشد و هم خود از این زمینه ها استفاده بهینه کرده و تحول فرهنگی علمی را شاهد باشیم.
این کارشناس فلسفه و علوم سیاسی افزود: به همین منظور بود که بحث تاسیس شورای انقلاب فرهنگی پیش آمد که البته ابتدا عنوان آن ستاد انقلاب فرهنگی بود و بعدها به نام کنونی، تغییر یافت؛ البته این امر با دستور امام خمینی(ره) صورت گرفت.
وی با تاکید بر اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکنون فعالیت های بسیاری را به ثمر رسانده اما هنوز کارهای بسیاری نیز بر زمین مانده است، تصریح کرد: اساسا از حیث کمّی پس از انقلاب از حیث تعدد رشته ها تحصیلی و تعداد دانشجویان و دانش آموزان فاصله قابل توجهی نسبت به پیش از انقلاب شاهدیم و در این راستا از جهت کمّی افزایش چشمگیری داشته ایم و چند صد دانشجو به چند میلیون دانشجو ارتقا یافته است.
صدرا تاکید کرد: واقعیت امر این است که در این راستا نیز توفیقات فراوانی داشته ایم، که نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در این میان بسیار قابل توجه است و امروز بسیاری از رشته ها اعم از فنی و مهندسی و پزشکی و علوم انسانی حرف جدی برای گفتن دارند که این قابل تقدیر است اما این تحولات کیفی باید متناسب با رشد کمی ارتقا یابد و کیفیت رشته و نظم آنها هم در عرصه علمی و هم فرهنگی مشهود باشد.
وی با بیان اینکه هنوز در عرصه های فرهنگی و علمی و آموزشی از جهت کیفی و کمّی جای رشد داریم، اظهار کرد: تحول جوهری به ویژه در عرصه علوم انسانی و اجتماعی، امر مهمی است؛ علوم غربی، علم ابزاری هستند که باید منجر به تولید ثروت شده و توسعه اقتصادی را باید تامین کنند حال آنکه ما در تفکر علوم انسانی، انسان را هدف می دانیم و این علوم باید تعالی فرهنگی و اخلاقی و معنوی جامعی را تبیین و باز کنند.
صدرا با بیان اینکه علوم غربی از حیث مادی و فیزیکی به مسائل می پردازند و باید دغدغه اخلاقی بودن و معنوی و متعالی بودن آنها، منجر به تحول در این زمینه شود، عنوان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی علی رغم تلاش هایی که انجام داده و توفیقاتی که به دست آورده اما از حیث دغدغه های توده مردم، نخبگان علمی و انقلابی و رهبری که ما را در این زمینه راهنمایی می کنند، هنوز نتایج در خور توجهی کسب نکرده است و باید این تحول جوهری در علوم انسانی صورت بگیرد.
این استادیار دانشگاه تهران یادآورشد: ممکن است در این میان گفته شود علم، علم است و تفاوتی ندارد اما باید گفت علم اسلام، متعالی است و علم غربی تنها نگاه مادی و فرویدیسمی و داروینیستی به انسان دارد و انسان را گرگ انسان می داند در نتیجه علمی که با این نگاه تولید می شود، با علم متعالی تفاوت دارد لذا در این بحث ماهیت امر آن است که مجموعه ها و نهادها به طور کلی، تلاش و توفیق در راستای تولید این علم متعالی داشته اند اما توفیقات چندان در خور توجهی پیدا نکرده اند به عبارت دیگر این توفیقات به تناسب ظرفیت هایی که انقلاب ایجاد کرد و مطالبات نخبگان بوده، نیست.
وی اذعان کرد: البته علت این امر را می توان این گونه بیان کرد که نگاه راهبردی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، متناسب با راهبردهایی که رهبری ارائه دادند نیست به این معنا که اعضای این شورا اغلب درگیر مشاغل دیگری نیز هستند و همین مساله موجب عدم توفیق لازم در بحث تحول علوم انسانی می شود.
عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران افزود: نمی توان با برگزاری یک یا دو جلسه چند ساعته در هفته، بحث جدی تحول علوم انسانی را به ثمر رساند و باید افراد شورا، تمام وقت خود را به این امر اختصاص دهند ضمن آنکه اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی افرادی توانمند و شایسته ای هستند اما باید نگاه شورا به بحث تحول علوم، نظام مند بوده و آن را هدفمند ببیند.
صدرا خاطرنشان کرد: اگر نگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی به بحث تحول علوم، نگاهی با رویکرد مهندسی و معماری علم و راهبردی باشد، قطعا موفقیت ها امیدبخش خواهد شد و در این راه محکم تر و مطمئن تر قدم برداشته می شود.
پایان پیام/
نظر شما