به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، مراسم بزرگداشت نهمین سالگرد درگذشت استاد مرتضی ممیز در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران و با سخنرانی «هری کاماراینن» سفیر فنلاند، دکتر «مجید سرسنگی» مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، «انوشیروان ممیز» فرزند استاد مرتضی ممیز، «ابراهیم حقیقی» پیشکسوت طراحی گرافیک، «کاری پیپو» طراح گرافیک فنلاندی و مهمان ویژه امسال مراسم بزرگداشت استاد مرتضی ممیز، در ایران برگزار شد و پس از سخنرانی سخنرانان و کنفرانس کاری پیپو، سه نمایشگاه از آثار استاد مرتضی ممیز، ابراهیم حقیقی و کاری پیپو در نگارخانه‌های «ممیز»، «پاییز» و «زمستان» خانه هنرمندان ایران افتتاح شد.
در ابتدای مراسم بزرگداشت نهمین سالگرد درگذشت استاد مرتضی ممیز، امرالله فرهادی که اجرای برنامه را بر عهده داشت، ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران، به نمایشگاهی که از آثار استاد مرتضی ممیز، برگزار شده است اشاره کرد و گفت: این نمایشگاه شامل اتودهایی از سال 1375 است تا آخرین اتودهای استاد مرتضی ممیز؛ که واقعا باید دست‌مریزاد گفت به انوشیروان ممیز و ساعد مشکی که این همت را کرده‌اند و این مجموعه را در اختیار بینندگان قرار داده‌اند به گمانم یکی از ارزشمندترین بخش‌های نمایشگاهی امسال این مجلس همین اتودهای باشد به خصوص برای دانشجویان عزیزی که به هر حال از لحظه‌ای که وارد عرصه شده‌اند اسیر کامپیوتر شده‌اند. فرهادی در ادامه با اشاره به نمایشگاه کاری پیپو در نگارخانه ممیز، افزود: غیر از این دو نمایشگاه، مجموعه‌ای نیز از منتخب آثار استاد عزیز آقای ابراهیم حقیقی، مجموعه‌ای از پوسترها و طراحی‌های نشانه ایشان هم امشب افتتاح خواهد شد.
وی با تشکر از بنیاد ممیز و خانواده ممیز، ساعد مشکی و بهروز متین‌صفت که هر سال این برنامه را برگزار می‌کنند، اظهار داشت: این دوستان یاد ممیز را حفظ می‌کنند، گرچه فکر نمی‌کنم یاد ممیز تا سال‌های سال از خاطر کسی برود اما برگزاری این مراسم و نمایشگاه‌های جنبی آن با حضور مهمانان مطرح خارجی و وجه آموزشی که در برگزاری آن در نظر دارند، کار بسیار ارزنده‌ای است. گمان می‌کنم اگر 4 برنامه مثل این برنامه هر سال در ایران اتفاق بیفتد، می‌تواند ارزش‌های آموزشی بسیار بالایی داشته باشد.
انوشیروان ممیز به عنوان نخستین سخنران پشت تریبون رفت و ضمن خیر مقدم گویی به مهمانان گفت: امسال برای نهمین سال، دوباره نمایشگاهی برگزار کرده‌ایم و همه دور هم جمع شده ایم. تشکر می‌کنم از کاری پیپو که مثل دیگر طراحانی که تاکنون برای این مراسم دعوت کرده‌ایم با اولین ایمیلی که ارسال کردیم، دعوت ما را پذیرفتند و به این مراسم آمدند. دلیل دعوت‌مان از کاری پیپو این است که او نه تنها در سطح اروپا و کشورهای اسکاندیناوی یکی از بهترین طراحان است بلکه یک طراح بین المللی شناخته شده به حساب می‌آید. هدف ما هم این است که از تمام نقاط دنیا بتوانیم طراحان را دعوت کنیم و در اینجا آثارشان را به نمایش بگذاریم.
پسر استاد مرتضی ممیز در ادامه افزود: تاکنون طراحانی از کشورهای برزیل، ترکیه، فرانسه، انگلیس و... را میزبانی کرده‌ایم و امسال نیز از فنلاند، حوزه کشورهای اسکاندیناوی مهمان ویژه داریم که از این حوزه خیلی کم فرصت پیش می آید که یا ما به آنجا سفر کنیم و یا آنها به ایران سفر کنند و نمایشگاهی از آثارشان داشته باشند. از خانه هنرمندان خیلی تشکر می‌کنم که مثل همیشه جناب آقای دکتر سرسنگی هر وقت که خواستیم در کنارمان بودند و مثل همیشه به ما کمک کردند.
مدیر اجرایی موسسه فرهنگی هنری ممیز، ضمن سپاسگزاری از همه همراهان در برگزاری مراسم، اضافه کرد: باید بگویم بدون حضور دوستانی که ما را هر ساله یاری می‌کنند اصلا غیر ممکن است که بتوانیم چنین نمایشگاهی را برگزار کنیم چون ما یک موسسه کوچک خصوصی هستیم و توان‌مان محدود است اما تلاش می‌کنیم که این نمایشگاه‌ها را به بهترین نحو برگزار کنیم. نمایشگاهی که امسال از اتودهای استاد ممیز برگزار شده، به ابتکار آقای ساعد مشکی صورت گرفته و اگر راستش را بخواهید من در ابتدا فکر می‌کردم برگزاری آن شدنی نیست اما فکر می‌کنم به بهترین نحو این اتفاق افتاد. در پایان باید از استاد ابراهیم حقیقی تشکر کنم که وقتی من پیشنهاد این نمایشگاه را دادم ایشان بلافاصله پذیرفتند و کارها را خیلی منظم، دقیق و به موقع به من رساندند، من همیشه می‌گویم که ایشان یکی از منظم‌ترین انسان‌هایی است که من می‌شناسم.
در ادامه امرالله فرهادی خطاب به انوشیروان ممیز گفت: ما غیر از این دفترچه اتودها که نمایشگاه‌اش برگزار شده، یادمان هست که پیش از این دفترچه، استاد حدود 6 یا 7 پوشه قدیمی که با نخ بسته می‌شد نیز داشتند که پر از اتود است، بنابراین توقع مان بالا رفته و امیدواریم سال دیگر کتابی از این مجموعه‌ها منتشر کنید که واقعا گنجینه‌ای است.
فرهادی با اشاره به جلسه یکشنبه‌های طراحان گرافیک در ابتدای تاسیس خانه هنرمندان ایران و به همت استاد مرتضی ممیز در این خانه و با بیان اینکه ما اینجا را خانه خودمان می‌دانیم اما از آقای دکتر سرسنگی بسیار سپاسگزاریم برای همراهی‌هایشان، از مدیرعامل خانه هنرمندان دعوت کرد تا برای ایراد سخنرانی به روی سن برود.
دکتر مجید سرسنگی با تشکر از حضور سفیر فنلاند در جمهوری اسلامی ایران، کاری پیپو، هنرمندان و مهمانان سخنان خود را آغاز کرد و گفت: خیلی خوشحالیم که نهمین سالگرد پاسداشت یکی از استادان برجسته هنر این کشور که حق بزرگی بر گردن حوزه گرافیک و فرهنگ و هنر کشور به صورت عام دارد، یعنی زنده یاد استاد مرتضی ممیز را برگزار می‌کنیم. همان طور که اشاره شد قدر و مرتبه استاد ممیز به گونه ای است که قطعا تا سالیان طولانی علاقه‌مندان، دوستان و کسانی که هنرآموز این استاد بودند نخواهند گذاشت نام او از یادها برود.
مدیرعامل خانه هنرمندان، افزود: من در همین مجال از فرصت استفاده می‌کنم و به سهم خودم از خانواده محترم استاد به ویژه جناب آقای انوشیروان ممیز و دوستانی مانند ساعد مشکی و سایر علاقه‌مندان به استاد که هر ساله همت می‌کنند برای برگزاری این برنامه سپاسگزاری می‌کنم. درگذشت استاد ممیز یک واقعیتی بود که با آن روبه‌رو شدیم؛ دوستی جایی نوشته بود که اگر این هنرمندانی که از دنیا می‌روند در زمان حضورشان به آنها توجه می‌کردیم، اصلا نمی‌مردند. طبیعتا این سخن، خیلی درست نیست ضمن اینکه قابل تامل است. امروزه به واسطه دسترسی‌هایی که به فضای مجازی و دانش و علم توسط همگان هست، افراد بیشتری نسبت به دوران گذشته، به اشتهار می‌رسند اما مهم به اشتهار رسیدن نیست، مهم آن است که انسان در اشتهار باقی بماند و اگر به معروفیتی رسید بتواند این معروفیت را در فلب مردم حفظ کند و مرتضی ممیز چنین انسانی بود.
دکتر سرسنگی در ادامه با اشاره به درگذشت هنرمندان در چند ماه اخیر، اظهار داشت: در این مدت کوتاه هنرمندان نسبتا بسیاری از بین ما رفتند. مرتضی پاشایی، خواننده، مجید بهرامی، بازیگر، عظیم جوان‌روح، فیلمبردار، علیرضا خورشیدفر، نوازنده، مهدی کاشانیان، پیشکسوت رادیو و بازیگر و بهمن بوستان، استاد موسیقی؛ رفتن این هنرمندان واقعیتی است که ما با آن روبه رو شده‌ایم اما آنچه در کنار این آمد و شد برای جامعه فرهنگی و هنری ما مهم است چگونگی برخورد با هنرمند در هنگام حیات او است. محور و اساس فرهنگ در هر کشور، هنرمندان هستند و طبیعتا اگر کشوری بخواهد سرافراز باشد، توسعه فرهنگی داشته باشد، در جهان از نظر فرهنگ و هنر بدرخشد، چاره‌ای نخواهد داشت مگر آنکه به هنرمندان خود توجه کنند. امروز ما صحبت‌های زیادی راجع به میراث فرهنگی انجام می‌دهیم، بعضی وقت‌ها یک ساختمان قدیمی که در جایی خراب می‌شود، همه اعتراض می‌کنند و اعتقاد دارند که میراث فرهنگی باید حفظ شود، که حرف کاملا درستی است اما می‌خواهم بگویم که مهم‌تر از آن ساختمان، سازنده آن ساختمان است مهم‌تر از بنا، کسی است که این بنا را برای ما به عنوان میراث به یادگار گذاشته است. مهم تر از یک تابلوی نقاشی، نقاش آن و مهم‌تر از یک عکس، عکاس آن است.
این استاد دانشگاه، اضافه کرد: به نظر می‌رسد در کنار آن توجهاتی که در حوزه میراث فرهنگی داریم حتما باید به سازندگان آن میراث هم توجه کنیم. شاید سازمان میراث فرهنگی در حوزه خودش باید حتما بخشی را هم به عنوان میراث نخبگان فرهنگی ایجاد کند و به این نخبگان رسیدگی کند. مشکلاتی که هنرمندان ما با آن دست به گریبان هستند، حل شدنی است اما قدری توجه بیشتر لازم دارد. امیدوارم با همت همه دوستان، مسئولین سیاست‌گذار و هنرمندان که اصل و پایه فرهنگ و هنر هستند، ما شاهد باشیم که ستون‌های میراث فرهنگی، یعنی هنرمندان‌مان بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرند و به مشکلات‌شان رسیدگی شود و زمینه و بستر برای ادامه ماندگاری آنها در تاریخ فرهنگ و هنر فراهم شود.
دکتر سرسنگی در پایان گفت: برای درگذشتگان طلب رحمت و برای هنرمندانی که در بستر بیماری هستند و نتوانستند در جمع باشکوه شما حاضر شوند، طلب سلامتی از درگاه خدواند منان دارم.
پس از سخنان مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، هری کاماراینن، سفیر کشور فنلاند به سخنرانی پرداخت و در ابتدا به زبان فارسی گفت: مدیر محترم جناب آقای سرسنگی، جناب آقای انوشیروان ممیز، جناب آقای کاری پیپو و حضار گرامی، سلام. وی سپس به زبان انگلیسی به سخنان‌اش ادامه داد و اظهار داشت: در ابتدا اجازه می‌خواهم یاد استاد بزرگ مرتضی ممیز، کارهای بزرگ او در زمینه گرافیک و همچنین در زندگی‌اش چه در سطح ملی و چه در سطح کشورهای دنیا را گرامی بدارم. همچنین از انوشیروان ممیز تشکر می‌کنم برای ترتیب دادن این سنت بزرگداشت هر ساله تا به امروز، در دنیای فرهنگ و هنر و برقراری رابطه میان هنرمندان ایران و جهان و توصیف فرهنگ‌های مختلف از کشورهای مختلف برای هم. من خیلی خوشحالم و افتخار می‌کنم که امروز برای باری دیگر یک نمایشگاه دیگر در خانه هنرمندان، اینجا در تهران را شاهد هستیم که قسمتی از آن برای نخستین بار اختصاص دارد به حضور و نمایش آثار مشهورترین هنرمند گرافیست در فنلاند، کاری پیپو که در حال حاضر در سراسر جهان شناخته شده است.
کاماراینن افزود: ایران کشوری است که نشانه‌های زیادی به دنیا می‌دهد، کشور شما تاکنون اطلاعات و افراد مهمی در زمینه‌های علمی، دارویی، ریاضی، تاریخ و ... به جهان معرفی کرده است همچنین در زمینه هنر، وقتی به ادبیات کهن شما فکر می‌کنیم و موسیقی شما، هنرمندان زیادی در سراسر جهان از هنر و ادبیات ایران الهام گرفته‌اند. بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم خیلی جالب است برای ایرانی‌ها که ببینند هنرمندان در کشورهای دیگر چه کاری با چیزهایی که از فرهنگ شما دریافت کرده‌اند، انجام می‌دهند. شما در کارها و محصولات هنری زیادی در جهان می‌توانید قسمتی برگرفته از فرهنگ این نقطه از جهان، فرهنگ ایرانی را حس کنید.
سفیر فنلاند با اشاره به نمایشگاه کاری پیپو، عنوان کرد: آثار او با بهره گیری از فرم‌ها و ساختار ساده در عین حال زبانی سخت، قوی و شفاف دارند. بعضی وقت‌ها که ما نمی‌توانیم کلمه‌ای برای بیان احساسات‌مان پیدا کنیم یا دستور زبان برای بیان آنها سخت می‌شود، آن زمان است که فکر می‌کنم با قلموی نقاشی، مداد یا خودکار برای کشیدن و یا نت‌های موسیقی راه بهتری است برای بیان. موسیقی مثل نقاشی و طراحی، یک زبان شگفت‌انگیز است، یک زبان جهانی که همه می‌توانند آن را درک کنند. پس اجازه می‌خواهم به شما به پیوندم و به مهمان هنرمندمان، کاری پیپو خوش‌آمد بگویم. امیدوارم این نمایشگاه بتواند برای همه شما پنجره کوچکی باشد به سوی جهان هنر و گرافیک.
پس از سخنان سفیر فنلاند که با تشویق و استقبال زیادی از سوی ایرانیان حاضر در سالن مواجه شد، استاد ابراهیم حقیقی به سخنرانی پرداخت و گفت: از انوشیروان و افسانه خانم تشکر می کنم که با اینکه بنیاد کوچکی را دارند اداره می کنند اما کارهای شایسته بزرگی را سبب می شوند. تمام نمایشگاه هایی که در طول این سال ها برگزار شده برای من کلاس بوده است، همچنان که امروز؛ مهم نبودن آدم ها نیست، مهم آن چیزی است که از آن نقطه پیدایش انسان در جهان تا سفر و رفتن‌اش اتفاق می افتد که این خط حضور را چگونه رسم می کند. قطعا ممیز به ما یاد داد که چگونه بسازیم، همچنان در نبودن‌اش هم به ما می آموزد.
این طراح گرافیک پیشکسوت در ادامه افزود: شوری که دوستان در برگزاری این برنامه دارند را من از خصلت حضور ممیز در عدم حضورش می دانم. اگر عشق نبود هیچ آدمیزاده ای را تاب سفری چنین دشوار نبود. همچنان هر سال با مهر این کار انجام می شود.
حقیقی با اشاره به آشنایی با کاری پیپو از سال 2001 در کنگره AGI در هلسینکی فنلاند، اضافه کرد: البته مثل طراحان بزرگ دیگر جهان سال ها بود که کار او را تعقیب می کردم. سال 2006 دوباره ایشان را در کنگره AGI در استانبول ملاقات کردم، انسانی شفاف و مهربان که از کارش نیز معلوم است چنان که در نمایشگاه خواهید دید. می خواهم به عنوان نمایشگاه پوستر و طراحی او که «ساده، قوی و شفاف» نام دارد و لغات شایسته کارهای ایشان است، اضافه کنم که کارهای آقای پیپو مثل شعر سعدی سهل ممتنع است، به ظاهر ساده اما در واقع بی‌بدیل. کارهای دسن ایشان مثل آثار هوشنگ سیحون در نهایت سادگی تنها با یک قلم بر روی کاغذ همه چیز را منتقل می‌کند آن هم در ترکیبی زیبا، اگرچه ممکن است در یک ربع در محیط خلق شده باشند. ترکیب‌بندی این آثار به ظاهر ساده سیاه و سفید حیرت انگیز است. ببینید چگونه توانسته اند که معماری، آب، ابر، آسمان و سنگ را در نهایت سادگی به ما القا کنند که بسیار سخت است این کار. تصور می‌کنم این از یک فرهنگ اصیل فنلاندی برمی خیزد که متاسفانه ما با آن آشنایی زیادی نداریم، طراحان کشورهای دیگر را همیشه می شناختیم ولی لااقل من اگر زودتر این نوع را می‌شناختم به دانشجویانم می‌گفتم که به فنلاند هم نگاه کنند. آثاری را که در نهایت سادگی، باشکوه است.
این هنرمند در ادامه با اشاره به اثر هنری خواندن آثار پیپو، فارغ از گرافیکی بودن آنها، گفت: این آثار را به عنوان اثر هنری دوست داریم داشته باشیم. قبل از اینکه بیایم بالا رفتم و آثارش را دیدم، از چندمین بارها بود که به هیجان آمدم که چطور ممکن است که یک رفتار خاص فکر شده درونی شده، فقط با تمپلات های رنگی ساده با رنگ های آشنا اجرا شده است. اگر چه همیشه سعی کرده‌ام آدم حسودی نباشم اما حسادت کردم به ایشان که کاش این آثار مال من بود.
ابراهیم حقیقی در پایان سخنانش با اشاره به حضور پر رنگ ممیز در ذهن و زبانش، قطعه‌ای را که به یاد استاد مرتضی ممیز نوشته بود برای حضار قرائت کرد: میان خورشیدهای در طلوع و غروب. چیست که کسی را مدام در یادها جاوید زنده می‌دارد. در خاطرره قومی ملتی و در یا آنها که حتی او را ندیده بودند. جاودانگی از کجاست که آغاز می‌شود؟ و نتیجه کدام کردار تو است؟ آنچه بودی؟ یا آنچه بر جای گذاشتی؟ و عمر آنچه بر جای گذاشتی تا کجای فرداها پایدار می‌ماند؟ اگر در فرداهای نیامده، آثار بر جای مانده‌ات همچنان آبشخور تازه و جانبخش نوآمدگان باقی باشد، پس تو به راز جاودانگی دست یافته‌ای وقتی که دیگر نیستی و عکس‌های تو یادگاری است از روزی که بودی. زیبا و افراشته و انسان وار و تو را هنوز می‌ستایند حتی آنان که تو را هرگز ندیده بودند و این راز هنر است که با مرگ و جاودانگی خواهران توأمانند. و ما چهره یاران‌مان را به یاد می‌آوریم، از پس نماهای رنگ و رو رفته خاطرات کهنه، به بهانه دوباره دیدن عکس‌های یادگاری. و خاطره چیست، جز ته‌مایه‌ای باقی در کنج تاریک مغز تو که هنوز می‌توانی زندگی و زنده بودن را با آن تعریف کنی. و زندگی تو همچنان پس از نبودن‌ها برجاست، اگر جاودانگی در خیال و خاطره آیندگان در دیرپایی جا خوش کرده باشد.
آخرین بخش سخنرانی مربوط بود به کاری پیپو، طراح مشهور فنلاندی بود که به صورت کارگاهی و با پخش تصاویری از محل زندگی او، آثارش در بخش بندی‌های تصویرسازی، طراحی، طراحی نشانه و پوستر، پوستر تئاتر و ... همراه بود. پیپو در ابتدای این سخنان گفت: از بنیاد مرتضی ممیز تشکر می کنم به خاطر دعوتی که داشتند که افتخاری است برای من و تشکر ویژه از آقای انوشیروان ممیز برای همکاری که با من داشتند.
این هنرمند مشهور در ادامه با معرفی و مروری بر تاریخ فنلاند، به خصوصیات ویژه این کشور اشاره کرد و نقش مهم فنلاند در تصویرسازی در جهان را به نمایش گذاشت و شخصیت‌های انیمیشنی معروف فنلاندی در جهان را معرفی کرد که معروف‌ترین پرنده جهان یعنی انگری برد، همچنین بابانوئل بهترین شخصیت شناخته شده از فنلاند؛ از آن جمله بودند.
کاری پیپو متولد سال 1945 در هلسینکی فنلاند و فارغ التحصیل دانشکده هنرهای صنعتی هلسینکی است. تدریس در دانشگاه هنر و طراحی هلسینکی(دانشگاه آلتو)، تدریس به عنوان استاد مهمان در دانشگاه هنر تاما در توکیو، استاد افتخاری دانشگاه ارتباطات چین بخشی از رزومه کاری او محسوب می شود. او نمایشگاه ها و کارگاه های فراوانی در سراسر دنیا برگزار کرده و نشان طلای دوسالانه پوستر مکزیک، نشان افتخار هنری فنلاند، جوایز کشوری هنرهای صنعتی، طراح گرافیک برتر سال، نشان پلاتینیوم و 4 نشان طلا و ... را نیز از آن خود کرده است. کاری پیپو عضو انجمن بین المللی طراحان گرافیک (AGI) نیز است.
در انتهای سخنان و پخش تصاویر کاری پیپو که بسیار مورد توجه حاضران واقع شد؛ با حضور سفیر فنلاند، مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، پسر استاد مرتضی ممیز و جمع زیادی از هنرمندان صاحب‌نام و همچنین علاقه‌مندان به استاد مرتضی ممیز، سه نمایشگاه در نگارخانه‌های ممیز، زمستان و پاییز خانه هنرمندان ایران گشایش یافت.
در این مراسم چهره‌های مطرحی چون: آیدین آغداشلو، دکتر علیرضا سمیع‌آذر، امیر عبدالحسینی، امیر اثباتی، سیف‌الله صمدیان، علی خسروی، ساعد مشکی، مصطفی اسدالهی، غلامرضا نامی، بهزاد شیشه‌گران، پریسا تشکری، ایرج زرگامی، بهروز متین‌صفت، علی رشیدی، فرزاد ادیبی، قدرت‌الله عاقلی، کامران عدل و ... حضور داشتند.
علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از سه نمایشگاه اتودهای استاد مرتضی ممیز، پوستر و طراحی کاری پیپو و منتخب آثار ابراهیم حقیقی، از ۷ تا ۱۳ آذرماه، به نشانی خیابان آیت الله طالقانی، خیابان موسوی شمالی، باغ هنر، خانه هنرمندان ایران مراجعه نمایند.
پایان پیام/
نظر شما