به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان شب گذشته راهی مسقط پایتخت عمان شد تا امروز 18 آبان بازهم با کاترین اشتون و جان کری دور میز مذاکره هسته ای بنشیند.
بنابراین گزارش، قرار است این گفتگوی سه جانبه دو روز به طول می انجامد و با توجه به این که روزهای پایانی رسیدن به توافق هسته ای را سپری می کنیم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
این مذاکرات در حالی برگزار می شود که نشست مدیران سیاسی کشورهای گروه 1+5 به منظور هماهنگی نمایندگان این شش کشور قدرتمند،پیش از ظهر دیروز به وقت تهران در هتل کوبورگ وین برگزار شد.
پس از گفتگوهای سه جانبه ظریف، کری و اشتون، سایر اعضای تیم های مذاکره کننده در عمان حضور خواهند یافت تا دور نهم گفتگوهای هسته ای جامع را برگزار کنند.
ایران و گروه 1+5 در دور جدید مذاکرات هسته ای خود از پاییز 1392 پای میز گفتگو نشستند و توانستند تا سوم آذر این سال توافقی موقتی را به منظور حل این پرونده به تصویب برسانند و در تلاشند تا رسیدن سالگرد این توافق، بتوانند توافقی جامع را به ثبت برسانند.
اما نکته قابل توجه این دور مذاکرات، مکان برگزاری آن است.
در تمام طول مذاکرات هسته ای دولت یازدهم با گروه 1+5 این گفتگوها در کشورهای غربی از جمله اتریش، سوئیس و آمریکا برگزار شد و در نقطه ای که اختلافات به حد بیشتری رسید ظریف توانست نوعی میزبان کاترین اشتون در یک کشور آسیایی به نام ترکیه باشد.
اما نهمین دور مذاکرات هسته ای در مرحله نهایی که به گفته طرفین گام های سختی در آن برداشته می شود قرار است در یک کشور آسیایی برگزار شود.
کشوری که همواره در میان محافل سیاسی و رسانه ها به عنوان میانجی ایران و غرب نامیده می شود. این نقش عمان اما در طول دولت یازدهم پررنگتر از دولت های پیشین شده است. در اولین قدم شاه عمان با سفر به ایران به گفته محافل رسانه ای وی به منظور رایزنی بیشتر بین ایران و آمریکا در خصوص لغو تحریم های بانکی به ایران سفر کرده بود.
اما حالا باز هم سلطان قابوس به نظر می رسد نقش میانجی در مذاکرات هسته ای ایران و غرب بازی می کند. در خصوص اهمیت مکان این دور از مذاکرات عضو ارشد تیم مذاکره کننده کشورمان هم اظهار نظر کرده است.
عراقچی درباره علت انتخاب مسقط برای برگزاری دور جدید مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: عمان کشور دوست و بسیار نزدیک به ما است و ارتباطات خوبی هم با کشورهای غربی و 1+5 داشته است.
وی افزود: کشور عمان درگذشته نقش بسیار خوب و مثبتی را در مذاکرات هسته ای ایفا کرده است و ما از تلاش های گذشته عمان ممنون هستیم. فکر می کنیم که تلاش‌های مثبت با نیت خیر بوده است و اثرات خود را نیز داشته است که منجر به ادامه مذاکرات شده است.
عراقچی تصریح کرد: همه اعضای1+5 و ما، این اعتقاد را داشتیم که یک حضور مجدد در عمان خیلی مفید خواهد بود و دعوت سلطان محترم عمان را همه کشورها با طیب خاطر اجابت کردند و ما دور دیگری از مذاکرات را در عمان خواهیم داشت؛ دوری که امیدوار هستیم که یک دور تعیین کننده باشد.
آخرین گفتگوها حول چه محورهایی است؟
اخبار مهمی که اخیرا از محتوای مذاکرات در حال جریان نیز منتشر شد به اخبار نیویورک تایمز و اکونومیست باز می گردد.
روزنامه نیویورک تایمز مدعی موافقت ایران با انتقال بخش اعظم ذخایر اورانیومی خود به روسیه، در صورت رسیدن به توافقی فراگیر شد.
این روزنامه با نقل این موضوع از «مقامات و دیپلمات‌های دخیل در مذاکرات»، نوشت که موافقت با ایران یک گشایش بزرگ در مذاکراتی است که تاکنون در بن‌بست بوده است.
این گزارش افزود: «بر اساس توافق ارائه شده، روس‌ها اورانیوم را به می‌له‌های سوختی مخصوص نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر تبدیل می‌کنند. اورانیوم در صورتی که به شکل می‌له‌های سوختی دربیاید، دیگر به سختی می‌تواند برای ساخت تسلیحات هسته‌ای به کار گرفته شود. این اقدام می‌تواند تا حد زیادی نگرانی‌های غرب در مورد ذخایر ایران را کاهش دهد، هرچند که چنین توافقی تمامی راه‌های دستیابی به بمب را مسدود نمی‌کند.»
اما در پاسخ به این ادعای روزنامه نیویورک تایمز، مرضیه افخم سخنگوي وزارت امور خارجه براي چندمين بار تاكيد كرد كه هيچيك از گمانه زنيها و شايعاتي كه توسط برخي رسانه هاي خارجي و با اغراض خاص سياسي صورت مي گيرد مورد تاييد نيست.
وي تلاش اين رسانه ها براي تخريب فضاي سياسي موجود پيش از آغاز دور جديد مذاكرات را تقبيح كرد و گفت: مذاكره كنندگان ايراني بدون توجه به اين جوسازيها و صرفا با درنظر داشتن منافع ملي و حقوق مردم ايران در مذاكرات حضور پيدا خواهند نمود.
پیش از این هم «دیوید ایگناتیوس» نویسنده و خبرنگار روزنامه «واشنگتن پست» آمریکا در گزارشی اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی از طریق کانال‌های غیرآشکار در حال مذاکره هستند و تلاش می‌کنند به راهکاری میانه در خصوص مذاکرات هسته‌ای برسند.
بنا بر گزارش روزنامه الشرق الاوسط، ایگناتیوس در گزارشی که روز جمعه منتشر کرد نوشت که ایران بر داشتن ۲۲ هزار دستگاه سانتریفیوژ اصرار می‌کند اما آمریکا خواستار کاهش این تعداد به ۲ هزار است. به نوشته این پایگاه، آمریکا حاضر شده تا تعداد ۴۰۰۰ دستگاه ایران را بپذیرد و این محدودیت ۳ تا ۵ سال اعمال شود. همچنین آمریکا خواهان کاهش میزان ذخایر اورانیوم ایران به چند صد کیلو است.
این نویسنده آمریکایی افزود که احتمالا دولت آمریکا این راهکار میانه را بپذیرد.
واشنگتن‌پست با بیان اینکه فضای مذاکرات، فضای چانه‌زنی است، نوشت که بنا بر گزارش‌ها، ایرانی‌ها ابتدا با درخواست ۲۲۰۰۰ سانتریفیوژ آغاز کرده‌اند و در مقابل، ایالات متحده پافشاری می‌کرد که این رقم نباید بیش از ۲۰۰۰ دستگاه باشد. گفته میشود که این شکاف به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته و ایران پیشنهاد کرده که حدود ۹۴۰۰ سانتریفیوژی را که الان فعال هستند، حفظ کند و در مقابل، آمریکا نشان داده است که ممکن است سقف ۴۰۰۰ سانتریفیوژ برای مدت ۳ تا ۵ سال را بپذیرد.
بر اساس این گزارش، آمریکا ممکن است در صورتی که ایرانی‌ها با کاهش شدید میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده از حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم به چند صد کیلوگرم موافقت کنند، روی تعداد سانتریفیوژ‌ها امتیاز بدهد. مسئله مهم دیگر برای آمریکا، این است که هر توافقی باید بدقت فعالیت‌های هسته‌ای ایران را زیر نظر بگیرد.
همچنین هفته نامه انگلیسی «اکونومیست» شنبه طی تحلیلی در زمینه آینده مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+ ۵ تحت عنوان «چرخش‌های دیپلماتیک» نوشت: گروه آمریکایی حاضر در مذاکرات هسته‌ای در تلاش برای کنترل کردن سطح توقعات هستند.
به نوشته این نشریه، اختلاف‌های عمیق ماه‌هاست که بین طرفین مشاهده میشود. ۴ ناحیه‌ای که طرف مقابل مذاکرات ایران نسبت به آن نگران است عبارت از میزان غنی سازی، نقطه طغیان هسته‌ای ایران که با تولید میزان کافی چاشنی انفجاری برای تولید بمب هسته‌ای بستگی دارد و ۲همچنین نگرانی شفاف سازی ایران در زمینه فعالیت‌های گذشته در ساخت کلاهک‌های هسته‌ای و سرانجام مدت زمان اعمال محدودیت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران است.
بنابر این گزارش، ایران در زمینه میزان سانتریفیوژ‌ها برخلاف توقع غرب عنوان می‌کند که سانتریفیوژهای موجود را از بین نخواهد برد و باید قادر باشد تا آنها را به سطح مطلوب برای تامین سوخت نیروگاه بوشهر برساند.
از سوی دیگر غرب خواهان توافق (محدودیت) تا ۲۰ سال است و در این میان تحریم‌ها مرحله به مرحله از میان خواهند رفت. اما ایران نیز انتظار دارد تا اکثر تحریم‌ها به فوریت برطرف شوند و محدودیت بر برنامه‌های هسته‌ایش نیز بیش از ۵ سال نباشد. در زمینه فعالیت بر ساخت کلاهک هسته‌ای نیز ایرانیان می‌گویند با توجه به اسناد سابق نیازی به آشکار سازی دیگر نیست.
اکونومیست در ادامه مطلب خود نوشت: البته پیشنهادهای دیگر در این باره وجود دارد که در صورت وجود اطمینان بین طرفین به همدیگر امکان اجرای آن وجود دارد. از جمله می‌توان در این باره به توقف ۳ ساله برنامه‌های هسته‌ای ایران اشاره داشت که زمان طغیان هسته‌ای ایران را از ۲ تا ۳ ماه به ۹ تا ۱۲ ماه می‌رساند.
بر این اساس ایران در سال ۲۰۳۱ به میزان فعلی سطح غنی سازی باز خواهد گشت که البته ناظران بین‌المللی نیز در طول زمان رضایت خود را از برنامه‌های هسته‌ای ایران اعلام خواهند داشت.
این هفته‌نامه انگلیسی در خاتمه مطلب خود نوشت: جایگزین بسیار محتمل در مسیر حصول توافق هسته‌ای «تمدید مذاکرات» است که البته خطر تشدید تحریم‌ها و تولید سانتریفیوژهای شتاب دهنده را نیز در پی خواهد داشت.
حتی اگر توافق مقدماتی جدیدی صورت گیرد، گفت‌وگو در برخی موارد مهم چون تاسیسات تولید آب سنگین اراک در عوض تعدیل در تحریم‌های تحمیلی نیز وجود دارد. در خاتمه باید افزود خارج شدن از میز مذاکرات به نفع منافع هیچ کدام از طرفین نیست.
البته این اخبار به شدت از سوی سخنگوی وزیر امور خارجه کشورمان تکذیب شد.
پایان پیام/
نظر شما